هشدار درباره پشه های ویروسی!

مقامات بهداشتی در مورد افزایش بیماری های منتقله از طریق پشه های ویروسی(viral-mosquitoes) در سال جاری هشدار می دهند از جمله تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا. طی چند ماه گذشته، دنگی نوع ۳ در چندین کشور از جمله فیجی، کیریباتی و پلی‌نزی فرانسه تجدید حیات کرده است. در مجموع، سال گذشته ۱۱ اپیدمی تب دنگی رخ داده است. از این رو در این مقاله به بیماری های منتقل شونده از طریق پشه های ویروسی و راه های مقابله با آن می پردازیم.

بیماری هایی که از طریق پشه های ویروسی منتشر می شوند

بیماری های منتقله از طریق پشه های ویروسی، بیماری هایی هستند که از طریق نیش پشه آلوده منتقل می شوند. بیماری هایی که توسط پشه های ویروسی به مردم منتقل می شوند عبارتند از ویروس زیکا، ویروس نیل غربی، ویروس چیکونگونیا، دنگی و مالاریا. تب دنگی توسط چهار نوع ویروس ایجاد می شود و در فصول آب و هوایی گرم و مرطوب در بدترین حالت خود قرار دارد. چیکونگونیا و زیکا هر دو ارتباط نزدیکی با تب دنگی دارند و باعث درد مفاصل ناتوان کننده، بثورات و تب می شوند. بیماری مالاریا نیز با علائمی همچون تب و لرز، درد بدن، خستگی، تهوع و استفراغ همراه است.

تاریخچه پشه های ویروسی

اولین رویداد انتقال ویروس زیکا در خاک ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ نیاز به چارچوبی برای نظارت بر پشه های ویروسی ناقل بیماری را تشدید کرد و جهان برای آن کاملاً آماده نبود. سازمان‌های بهداشتی دولتی در شهرها و کشورها نمی‌توانند به همان سرعتی که عفونت ناشی از پشه گسترش می‌یابد و برای همیشه منطقه‌ای را تغییر می‌دهد، ارتباط برقرار کرده یا عمل کنند. ناتوانی در نظارت صحیح و هماهنگی نظارت توسط دولت، شبکه نظارتی بالقوه متفاوت و گسترده‌تری را که مردم هستند، ایجاد کرد.

در آوریل ۲۰۱۷، مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون برای محققان، همراه با انجمن علوم شهروندی اروپا (ECSA) و برنامه محیط‌زیست سازمان ملل متحد (UNEP)، کارگاهی را برای گرد هم آوردن پروژه‌های علمی شهروندی که قبلاً بر روی تشخیص بیماری‌های ناقل پشه متمرکز شده بودند، تشکیل دادند. شرکت کنندگان در کارگاه کمک کردند و متعهد به مشارکت در کنسرسیوم جدید هشدار جهانی پشه بودند.

کنسرسیوم جهانی هشدار پشه، یک ابتکار علمی جدید شهروندی است که هدف آن استفاده از شبکه‌های دانشمندان و داوطلبان برای نظارت و کنترل جهانی گونه‌های پشه‌هایی است که ناقل بیماری‌های مانند زیکا، تب زرد، چیکونگونیا، دنگی، مالاریا و ویروس نیل هستند. هشدار جهانی پشه یک مجموعه باز و متداول از پروتکل ها است که با اجزای مدولار ایجاد شده و برای پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی و مدیریتی جهانی و محلی تقویت شده است.

تب دنگی

تب دنگی یکی از بیماریهای منتقل شونده توسط پشه های ویروسی است که اخیراً شیوع پیدا کرده و اغلب در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان رخ می دهد. نوع خفیف تب دنگی، باعث تب بالا و علائمی شبیه آنفولانزا می شود. شکل شدید تب دنگی که تب خونریزی دهنده دنگی نیز نامیده می شود، می تواند باعث خونریزی جدی، افت ناگهانی فشار خون (شوک) و مرگ شود.

سالانه میلیون ها مورد عفونت دنگی در سراسر جهان رخ می دهد. تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری به مناطق جدید از جمله اروپا و بخش‌های جنوبی ایالات متحده در حال گسترش است.

محققان در حال کار بر روی واکسن تب دنگی هستند. در حال حاضر، در مناطقی که تب دنگی شایع است، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت، اجتناب از گزیده شدن توسط پشه و انجام اقداماتی برای کاهش جمعیت پشه است. علائم معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از گزش توسط پشه آلوده شروع می شوند و شامل سردرد، درد عضلانی، استخوانی یا مفصلی، حالت تهوع، استفراغ، ، درد پشت چشم، غدد متورم و کهیر می باشد.

اکثر افراد در عرض یک هفته یا بیشتر بهبود می یابند. در برخی موارد، علائم بدتر می شود و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. پس از بهبودی از تب دنگی، نسبت به نوع ویروسی که شما را آلوده کرده است مصونیت طولانی‌مدتی دارید، اما در برابر سه نوع دیگر ویروس تب دنگی این طور نیست. این بدان معنی است که می توانید در آینده دوباره توسط یکی از سه نوع ویروس دیگر آلوده شوید. اگر برای بار دوم، سوم یا چهارم به تب دنگی مبتلا شوید، خطر ابتلا به تب دنگی شدید افزایش می‌یابد.

پیشگیری از پشه های ویروسی

افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که بیشتر در معرض این نوع پشه های ویروسی هستند یا افرادی که به این مناطق سفر می کنند، باید از خود در برابر بیماری های منتشر شونده توسط پشه محافظت کنند. اگرچه احتمال دارد افراد پس از نیش پشه آلوده بیمار نشوند، اما برخی از افراد به بیماری خفیف و کوتاه مدت یا به ندرت بیماری شدید یا طولانی مدت مبتلا می شوند. موارد شدید بیماری های منتقله از طریق پشه های ویروسی می تواند باعث مرگ شود.

گونه‌های مختلف پشه‌ها در مکان‌های جغرافیایی مختلف یافت می‌شوند و در زمان‌های مختلف بیشترین فعالیت را دارند و بیماری‌های مختلفی را منتشر می‌کنند. افرادیکه در فضای باز کار می کنند یا مسافرانی که به مناطقی سفر می کنند که بیماری های ناشی از پشه وجود دارد و همچنین کارگران آزمایشگاهی که احتمال دارد با نمونه‌ها، کشت‌ها یا بندپایان آلوده کار می کنند، بیشتر در معرض خطر هستند.

راه های کاهش پشه های ویروسی

برخی از پشه ها در آب راکد یا نزدیک آن تخم می گذارند. شما می توانید از طریق موارد زیر تعداد پشه های ویروسی را کاهش دهید:

• حذف زباله از گودال ها
• پر کردن شیارها و سایر مناطقی که آب راکد در آنجا جمع می شود.
• حذف لاستیک ها، سطل ها، بطری ها و بشکه هایی که آب را جمع آوری می کنند.
• قرار دادن سوراخ های تخلیه در ظروفی که آب را جمع آوری می کند و نمی توان آن را دور انداخت.
• اطمینان از اینکه درها و پنجره‌ها دارای صفحه نمایش هستند.
• از یک دافع حشرات موثر روی پوست در معرض خود استفاده نمایید. بهترین دافع پشه ها حاوی دی اتیل تولوامید (DEET)، پیکاریدین یا روغن اکالیپتوس لیمو هستند.(دافع حشرات ثبت شده توسط EPA حتی برای زنان باردار و شیرده ایمن و موثر است).
• اگر از ضدآفتاب استفاده می‌کنید، ابتدا از ضدآفتاب و در مرحله دوم از کرم‌های دافع حشرات استفاده نمایید.
• لباس های رنگ روشن و گشاد بپوشید که دست ها، بازوها، پاها و سایر مناطق در معرض دید را بپوشاند. برای محافظت از صورت و گردن از کلاه های پشه بند استفاده نمایید.
• از اسپری های حشره کش، دستگاه های بخور (در داخل خانه) و کویل های پشه (در فضای باز) برای پاکسازی اتاق ها یا دفع پشه ها استفاده نمایید.
• تمام پنجره ها، درها، دریچه ها و سایر ورودی ها را با توری بپوشانید.

نکات پایانی

پشه ها می توانند بیماری های ویروسی را انتقال دهند. بهترین راه برای جلوگیری از این بیماری ها، این است که از گزش پشه جلوگیری نمایید. اگر در مناطقی زندگی می کنید که بیماری های ویروسی منتقل شونده از طریق پشه شیوع دارد یا به آن مناطق سفر می کنید، از لباس های کاملاً پوشیده استفاده نمایید و از دافع حشرات روی مناطق باز پوست خود استفاده کنید. با این حال، اگر علائم بیماری منتقله از پشه را نشان می دهید باید سریعاً تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرید.