چه کسانی به تحریف قرآن باور داشتند؟
با این وصف برخی از پژوهشگران در سنت شیعه شناسی غربی تأکید دارند که این عقیده رکنی از تشیع قدیم باطنی بوده است. برخی از این محققین محترم در نوشته های اخیرشان بر این نکته تأکید کرده اند که عقیده به باطنی گرایی در قرآن و دفاع از تفسیر باطن در برابر تفسیر ظاهر قرآن از آنجا نشأت گرفت که در مصحف عثمانی تحریف صورت گرفته بود و نام های اهل بیت پیامبر و به ویژه امیر المؤمنن (ع) از قرآن حذف شده بود و چون درک درست و بی خطای قرآن تحریف شده ممکن نبود بنابراین شیعیان به اندیشه تفسیر باطن قرآن روی آوردند تا با “معرفت رجال” قرآن دین را که همانا معرفت رجال است بشناسند. این سخن بی گفتگو با شواهد تاریخی سازگار نیست. پیشینه عقیده به باطن گرایی برای قرآن کهنتر از عقیده به تحریف قرآن نزد شیعه است. تنها نیم نگاهی به کتاب های ملل و نحل مؤید این سخن خواهد بود.
اینجا سخنی از ابوبکر باقلانی در انتصار را نقل می کنم که به درستی تأکید می کند شیعیان متقدم برخلاف شماری محدود از معاصران باقلانی مطلقا قائل به تحریف قرآن نبوده اند. عبارت او از این قرار است:
فإن قالوا: قد نقلت الشّیعة، وببعضُهم تثبُتُ الحجَّة ُ عن مثلهم..