از قهرمانان ملی تا دشنام های ضد ملی

اکنون که در حال نوشتن این یادداشت کوتاه هستم ، عربستان سعودی در مقابل آرژانتین دو بر یک به پیروزی رسید و اولین شگفتی جام جهانی ۲۰۲۲ را خلق کرد ، همان آرژانتینی که در سال ۲۰۱۴ هنگامی ایران یک بر صفر مغلوب آن شد مردم برای آن شکست به خیابان ها ریختند البته نه به خاطر پیروزی حریف! بلکه به خاطر نمایش غرور انگیز تیم ملی ایران .

کوپر در جای دیگر از کتاب فوتبال علیه دشمن مطرح می‌کند که «وقتی یک بازی برای میلیاردها نفر اهمیت پیدا میکند ، دیگر نباید فقط یک بازی تلقی شود ،فوتبال به هیچ وقت فوتبال نیست ، این ورزش جنگ به وجود می‌آورد . » حال چه کسی واقعا در جنگ یه کشور با کشور متخاصم به اردوگاه حریف پناه می‌برد و برای شکست کشورش دست به دعا برمی‌دارد !؟

عربستانی که امروز آرژانتین را شکست داد یکی از بدترین کشورهای دنیا در الگوهای دموکراسی است که اصلا با مفهوم انتخابات آشنایی ابتدایی هم ندارند و تا همین چند سال قبل حتی زنان اجازه رانندگی نداشتند ، کشوری که مخالفان سیاسی خود را شرحه شرحه میکند و به کوره می‌اندازد (مورد خاشقچی) ولی آیا کسی به بازیکنان تیم عربستان بابت حضور در جام جهانی یا ملاقات با بن سلمان دشنامی نثار میکند ؟

آرژانین کشور مغلوب امروز و یکی از غول های فوتبال در جهان برای اولین بار قهرمان جام جهانی ۱۹۷۸ با دانیل پارسارلا افسانه ای شد ، جام جهانی که در خاک آرژانین برگزار شد ، در دوره زمام داری ژنرال خورخه ویدلا که با کودتا به قدرت رسیده بود و یکی از بدنام ترین دیکتاتور های آمریکای جنوبی در همه اعصار بود ، اتفاقا جام جهانی در اوج مبارزات ویدلا و مخالفانش برگزار شد و او مخالفانش را به شدت سرکوب کرد که به « جنگ کثیف » در تاریخ سیاسی آمریکای جنوبی معروف شده است ولی با این حال فوتبالیست های آرژانتینی به وظیفه حرفه ای خود عمل کردند؛ فوتبال برای اعتبار ونام کشور و اتفاقا قهرمان جهان نیز شدند .

در سال ۱۹۸۲ ، ژنرال های آرژانتینی برای کم شدن توجه ها از جامعه داخلی آرژانتین و اعتراضات مردم به جزایر فالکلند در اقیانوس اطلس جنوبی تحت اختیار انگلستان حمله کردند ( آرژانتین به این جزایر ادعای ارضی دارد ) ولی به سختی از انگلستان شکست خوردند و حتی منجر سرنگونی حکومت دیکتاتوری نظامی ژنرال گالتیری آرژانتینی شد .

ولی در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک این تیم فوتبال آرژانتین بود که انتقام جنگ دیکتاتورهای نظامی آرژانتین را از انگلستان گرفت و مارادونا با دو گل شاهکار کار انگلستان را یک سره کرد و درباره گلی که با دست وارد دروازه پیتر شلیتون انگلیسی کرد و به «دست خدا» معروف شد علنا اعلام کرد که : دست خدا انتقام جنگ فالکلند بود .

در بازی بازی ایران _ انگلستان در جام جهانی ۲۰۲۲ دیدم که برخی از هموطنانم طرفدار انگلیس بودند و برای پیروزی این تیم لحظه شماری می‌کردند و این تیم را تشویق می‌کردند ، انگلستانی که اگر به آرژانتین کمتر از ایران ضربه نزده باشد، قطعا بیشتر زده است و در صد و اندی سال اخیر فقط دوبار در اشغال نظامی ایران در قالب جنگ جهانی اول و دوم مشارکت فعال کرده است .

درست چهار سال و پنج ماه پیش در تابستان ۱۳۹۷ و در جام جهانی روسیه تقریبا همین اعضای تیم ملی فوتبال ایران ، قهرمانان ملی کشور خود بودند و حماسه سازی از بازیهای آنان در مقابل اسپانیا و پرتغال و مراکش زبانزد مردم در کوچه و خیابان و فضای مجازی بود ، روسیه یک میزبان عالی بود و تیم ملی ایران یکی از میهمانان عالی و با شخصیت جام جهانی ۲۰۱۸، اما بعد از چهار سال روسیه تبدیل به کارکتر بد در صحنه جهانی شده است و تیم ملی ایران نیز در میان عده ای از مردم خویش تبدیل شخصیت بد صحنه داخلی شده و مستحق بدترین دشنام ها !

شاید در مورد روسیه تغییر افکار عمومی جهان تا اندازه ای درست باشد ولی اعضای تیم ملی ایران به ناحق مورد بی مهری واقع شده اند و آنها براستی از شایسته ترین و با استعداد ترین فرزندان آب و خاک هستند که با مرارت و سختی های فراوان از شرایط زیر صفر توانسته اند به بزرگترین میادین جهانی برسند و برای تیم ملی خود دچار مصدومیت های شدید شده اند ( بینی شکسته و خونین بیرانوند در بازی دیروز) امروز مورد هجمه عده ای واقع شده اند که بعضی از آنها تا به حال یک آجر برای مملکت خویش بلند نکرده اند .

از بازیکن فوتبال مخصوصا بازیکنانی که در دوران حرفه ای خود هستند اصلا و ابدا نباید انتظار کار سیاسی و کنش گری سیاسی داشت و این افراد برای فوتبال بازی کردن به نحو احسن آموزش دیده اند و نه سواد سیاسی دارند و نه مهارت آن و به لحاظ سنی نیز به بلوغ کار سیاسی نرسیدند و ورود آنان به چنین مسایلی اساسا اشتباه است ، اکثرا این بازیکنان از سنین نوجوانی خود در محیط های ایزوله و اردوهای باشگاهی و ملی حضور داشتند و تنها توقع به جا از آنها فوتبال بازی کردن به بهترین شکل است .

بعد از دروان حرفه ای فوتبال نیز اگر در مورد سیاست و اجتماع به تحصیلات مربوطه پرداختند و وارد این حوزه شدند که با توجه به شهرتشان ورود به جایی است ولی با سواد در حد ابتدایی و مدرک پنجم دبستان ، نوشتن مانفیست سیاسی بیشتر خنده دار است تا هر چیز دیگری !

من در تاریخ به یاد ندارم و در جایی نخوانده ام که در ادوار جام جهانی فوتبالیستی کار سیاسی عمده و اثر گذاری کرده باشد و این انتظار از جوانان ایرانی نیز انتظار بس بیهوده است

چهار سال قبل یک بینی به کمک دروازبان تیم ملی ایران آمد و پنالتی رونالدو را گرفت( خود بیرانوند این شوخی را کرد ) و قهرمان آن سال شد و این هفته همان بینی شکست و صاحب خود را تا خطر مرگ پیش برد ولی مورد دشنام و مضحکه و عقده گشایی قرار گرفت و تصویر ثبت شده از بیرانوند در اوج درد وحشتناک ، گیجی و خون آلودی بعد از ضربه ، خود گویای همه چیز است : برای چه کسانی این دردها را متحمل می‌شویم ؟ چرا این همه ناسپاسی ؟

کشور این روزها درگیر حوادث تلخی است و کسی منکر آن نیست اما هدف قرار دادن انسجام ملی نتیجه‌ای جز همین شکست شش بر دو مقابل انگلستان ندارد و انگلستان بارها با همین حربه یعنی هدف قرار دادن انسجام ملی ما ، کشور ایران را دچار خسران و زیان کرده است و آسیب های آن در تاریخ کشور ما هنوز محسوس و مشهود است و در نهایت در تاریخ این باخت به نام ایران ثبت شد و نه شخص و جریان دیگری .

*دکترای روابط بین المل ، مدرس دانشگاه و مدیر گروه مطالعات کشمکش و همکاری در خاورمیانه در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه

۶۵۶۵