روسیه در حال مدیریت عاقلانه بحران اوکراین

در خصوص تحولات اوکراین چندین موضوع حائز اهمیت و بازیگران مختلف باید مورد توجه قرار بگیرند؛ آمریکا به‌عنوان بازیگر اول سعی دارد که با تحریکات خود روسیه را وادار به جنگ با اوکراین کند. هدف آمریکا یک هدف کلان در چارچوب رقابت‌های جهانی با روسیه، اعمال فشار به این کشور و همچنین تضعیف موقعیت آن به‌منظور مهار مسکو در منطقه اوراسیا، غرب آسیا و اروپا و در مجموع تضعیف رقیبی است که تلاش دارد دوران جنگ سرد را احیا کند، است، لذا اهداف آمریکا فراتر از موضوع اوکراین و دفاع از این کشور یا همراهی با اروپاست. ایالات متحده در واقع می‌خواهد مسکو را وارد جنگ و تحمیل خواسته‌های خود علیه روسیه‌ای که تحت تحریم است.

علاوه بر این در اروپا ما شاهد اختلاف نظر در خصوص نحوه برخورد با روسیه هستیم؛ انگلیس که جزو اتحادیه اروپا نیست موضعی شبیه آمریکا برای مهار روسیه و وارد کردن مسکو به جنگ و انجام اقدامات تحریک‌آمیز دارد. مکرراً شاهد این بوده‌ایم که آمریکا و انگلیس از تقویت نظامی اوکراین دم می‌زنند و نیروها را به نزدیکی این کشور آورده‌اند. اگرچه آمریکا تمایلی به عضویت اوکراین در ناتو ندارد اما در عین حال سعی دارد ارتباطات نظامی تنگاتنگی را با این کشور داشته باشد، انگلیس هم در این مسیر همراه اوکراین است.

اما برای کشورهای اتحادیه اروپا که خود را همسایه روسیه می‌دانند و نیازمند به دریافت گاز از این کشور هستند و به بازار بزرگ روسیه چشم دارند به‌دنبال آن هستند که با اقدامات دیپلماتیک مسئله را حل کنند و اجازه ندهند جنگی رخ دهد چرا که جنگ روسیه با اروپا جنگی درازمدت خواهد بود و ممکن است آثار بسیار مخرب سیاسی و اقتصادی در اروپا داشته باشد و حتی به تغییر حاکمیت‌ها منجر شود.

آمریکا نیز در ماجرای سال ۲۰۱۴ نشان داد وقتی روسیه کریمه را الحاق کرد کنار اروپا نخواهد ماند و علی‌رغم قول‌های اولیه از تشدید اختلافات روسیه ـ اروپا بهره برد، به همین دلیل شاهد هستیم که شولتز صدراعظم آلمان و ماکرون رئیس جمهور فرانسه هر دو به کرملین رفتند و با آقای پوتین دیدار کردند. در کنفرانس امنیتی مونیخ نیز مقامات ارشد آلمانی تأکید کردند که به‌دنبال راهکار دیپلماتیک هستند.

دولت اوکراین که پیش از این کریمه را از دست داده به‌دنبال این است که دونتسک و لوهانسک که اعلام استقلال کردند و اکثریت آن اسلاو و روس‌تبار هستند و متمایل به روسیه، جدا نشوند.

روسیه تا کنون عاقلانه عمل کرده و تاکنون وارد جنگ نشده است اما اقدامات اخیری که اوکراین انجام داده است که دو شهر شرقی فوق را برای خود کند، مشکلاتی را برای روسیه ایجاد کرده است؛ اول اینکه مهاجران از این شهرها به شهرهای مرزی روسیه رفته و پناهنده شده‌اند و دوم اینکه به‌لحاظ حیثیتی دومای روسیه خواستار به‌رسمیت شناختن استقلال این دو شهر شده است و درصدد حمایت از آنهاست. اگر روسیه اشتباه کند و به این دلیل وارد جنگ شود به‌اعتقاد من متضرر خواهد شد و خواسته آمریکا را عملی کرده است اما شواهد نشان می‌دهد آقای پوتین و روسیه در حال مدیریت عاقلانه موضوع هستند و سعی می‌کنند این تنش منحصر میان روسیه و اوکراین باشد و به اروپا سرایت نکند.

این احتمال دارد که با میانجیگری برخی از کشورهای اروپایی، اوکراین و روسیه سر میز مذاکره بنشینند و مشکل مناطق شرقی را حل کنند.

* سفیر اسبق ایران در باکو، ازبکستان، زامبیا و تایلند
* منتشرشده در خبرگزاری تسنیم