زلزله، تهران و بحرانهای انسان ساز
در شرایط فعلی کشور، نوشتن درباره زلزله و تبعات آن شاید از نظر خیلی ها کاری عبث باشد ولیکن از نظر اینجانب درست زمان دقت و توجه به این امر خطیر است. می بینیم که توجه نکردن به هشدارهای ساده و اولیه برخی اهل فن در زمان خود، چه عواقبی را در کشور و جامعه می تواند در پی داشته باشد. لذا دوران انکار، دوران نهایت غفلت می باشد و آن شرایط فعلی کشور در امر زلزله و مدیریت درست آن نیز است !
بحران های طبیعی مثل زلزله و بحرانهای انسان ساز مثل انفجارات عمدی یا اعتراضات و اغتشاشات و یا حرکت های مردمی عموما توامان ( بحرانهای چند مولفه‌ای-multi hazard) رخ نمی دهند ! البته در مکتوبات علمی چند مورد که حتی به سقوط دولتهای محلی منجر شده است مثل موردی در مصر اشاره شده است ! در ضمن باید دانست که در شهرهای بزرگ چندان تجربه‌ای تاریخی از وقوع زلزله های مهیب وجود ندارد تا شرایط و تبعات سیاسی آنها ارزیابی شود ؟ عموما، بیشتر دو یا چند سانحه طبیعی مثل زلزله و بارندگی و سرما همراه با سیل و یا آتش سوزی، حوادثی از این قبیل بسیار در تاریخ مشاهده شده است که مسلما مشکلات امر مدیریت بحران آنها را در جوامع، رخداد توامان آنها ..
در شرایط فعلی کشور، نوشتن درباره زلزله و تبعات آن شاید از نظر خیلی ها کاری عبث باشد ولیکن از نظر اینجانب درست زمان دقت و توجه به این امر خطیر است. می بینیم که توجه نکردن به هشدارهای ساده و اولیه برخی اهل فن در زمان خود، چه عواقبی را در کشور و جامعه می تواند در پی داشته باشد. لذا دوران انکار، دوران نهایت غفلت می باشد و آن شرایط فعلی کشور در امر زلزله و مدیریت درست آن نیز است !
بحران های طبیعی مثل زلزله و بحرانهای انسان ساز مثل انفجارات عمدی یا اعتراضات و اغتشاشات و یا حرکت های مردمی عموما توامان ( بحرانهای چند مولفه‌ای-multi hazard) رخ نمی دهند ! البته در مکتوبات علمی چند مورد که حتی به سقوط دولتهای محلی منجر شده است مثل موردی در مصر اشاره شده است ! در ضمن باید دانست که در شهرهای بزرگ چندان تجربه‌ای تاریخی از وقوع زلزله های مهیب وجود ندارد تا شرایط و تبعات سیاسی آنها ارزیابی شود ؟ عموما، بیشتر دو یا چند سانحه طبیعی مثل زلزله و بارندگی و سرما همراه با سیل و یا آتش سوزی، حوادثی از این قبیل بسیار در تاریخ مشاهده شده است که مسلما مشکلات امر مدیریت بحران آنها را در جوامع، رخداد توامان آنها مضاعف کرده است.
حال با توجه به شرایط کشور و لرزه خیزی شدید آن شاید بد نباشد به امر زلزله و تبعات احتمالی آن بعد از زلزله در پهنه های شهری مثل تهران کمی دقیقتر شویم و حسن استفاده را از شرایط کنونی برای مدیریت بحران شهرهای بزرگ کشور و برنامه ریزی در شرایط غیر بحرانی برای کاهش خطرات احتمالی بلایایی مثل زلزله از پیش بصورت جد مد نظر داشته باشیم و از غفلت دست برداریم.
فراهم کردن نظم و امنیت، جلوگیری از غارت و بزهکاری، امداد رسانی، مسایل درمانی و نجات … در زمان یک زلزله برای شهری مثل تهران که بر اساس علم موجود، رخداد آن حتمی است و با احتمال تبدیل شدن بدون شک آن به خطرات چند مولفه‌ای! شایسته است با مولتی مولفه‌ای شدن حوادث و بحرانها، مسیولین شهر ها و بخصوص تهران موضوع زلزله تهران را از همیشه جدی تر و بصورت مولتی مولفه‌ای در نظر بگیرند. بدون تعصب، باید عرض کنم در امر برنامه مقابله با زلزله در کشور و حفظ جان و مال مردم بی بدیل مان و دارایی های ملی کشور عزیزمان تا به امروز بیشتر بازی و زیاد غفلت شده است.
زلزله بزرگ تهران بدون هیچ تردیدی رخ خواهد داد، و بزرگترین تلفات انسانی و تخریب شهری در تاریخ رخ خواهد داد (۳۰ سال است من این جمله را تکرار می کنم و هر روز به آن نزدیکتر می شویم) من با زبان الکن خود عامیانه عرض کردم، شما حکیمانه برداشت بفرمایید
*استاد نمونه کشور، در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران، بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن زبدگان شهر در کشور
۶۵۶۵