شیخ محمد در مسکو، عالیجناب شی در ریاض

با آنکه سفر رئیس جمهور چین به عربستان انعکاس وسیعی در رسانه های ایرانی داشت، ولی سفر بن زاید و دیدارش با پوتین انعکاس زیادی در رسانه های فارسی نداشت. با این حال، سفر شیخ محمد به روسیه (آنهم در اوج جنگ اوکراین) پیامهای مهمی به خارج از دنیای عرب داشت که در این خصوص ذکر موارد ذیل ضروری است:

۱- هر دو دیدارِ بن سلمان با رئیس جمهور چین و دیدار شیخ محمد با رئیس جمهور روسیه را باید در یک پکیج/چارچوب دید و آن «حس جدید عربی» یا «هویت جدید عربی» است.

پس از سالهای طولانی، اکنون اعراب حاشیه خلیج در یک نقطه ی «تغییر رفتار» نسبت به آمریکا قرار گرفته اند ‌و در تعریف هویت جدید عربی می کوشند که از ذیل نام آمریکا خارج شوند.

۲- برای مثال قطر جام جهانی فوتبال‌ را برگزار می‌کند. اجرای پروژه ای بزرگ در این سطح بیش از آنکه ذیل فوتبال یا درآمدزایی از توریست تعریف شود، ذیل هویت جدید قطری تعریف می شود. هویتی که می خواهد پیام به دنیای جدید بدهد: «من هستم و من عرضه دارم»

۳– نگاهی داشته باشیم به جزئیات سفر شیخ محمد و دیدارش با پوتین آنهم در روزهایی که عالیجناب مشغول قتل عام در اوکراین است.

سه شنبه ۱۱ اکتبر این دیدار انجام شد. براساس ترنسکریپت ی که کرملین از مشروح مذاکرات منتشر کرده است

حرفهای پوتین خیلی صریح و همزمان صمیمانه است. او به صراحت به شیخ محمد می گوید:

می دانم که شما نگران وضعیت نیروگاه هسته ای

Zaporozhye Nuclear Power Plant

هستی(!)

پوتین به شیخ محمد اطمینان می دهد که درباره مسایل این نیروگاه (در جنگ) با گروسی حرف زده!

همچنین پوتین به نگرانیهای امارات درباره اوکراین اشاره می کند؛

او درباره حجم مبادله تجاری روسیه و امارات صحبت کرده؛

او درباره اوپک و سوریه هم صحبت کرده.

در طرف مقابل، صحبتهای شیخ محمد هم جالب است:

اشاره می کند که نخستین دبیرستان روسی را در امارات افتتاح کرده اند. اضافه می کند که چهار هزار ۴۰۰۰ شرکت روس در امارات کار می کنند و لذا دبیرستان روسی لازم بوده (نحوه دیدگاه و نگاه بین المللی را در توجهِ یک شیخ ببینید)؛

This year we will also mark the opening of the first Russian school in the Emirates.

‌بن زاید اشاره می کند که سطح مبادلاتِ تجاری امارات و روسیه از دو و نیم میلیارد دلار به پنج میلیارد دلار افزایش پیدا کرده؛

)العجب(

و می گوید سالیانه پانصدهزار توریست روسی از امارات بازدید می کنند.

)آه از نهاد انسان بلند می شود(

شیخ محمد گفته دلیلِ «عدم دیدارشان با پوتین در سه سال گذشته» کرونا بوده؛ اما فارغ از تعارفاتی که این دو با هم مبادله کردند، یکی از دلایل این سفر می‌تواند به تهدیدات صورت گرفته توسط آمریکائیها علیه امارات و سعودی باز ‌گردد که مبتنی بر تلاش برای خروجِ سامانه‌های پدافندی آمریکایی از این دو کشور بوده؛ (احتمالا درخواست طرف اماراتی برای دریافت سامانه‌های پدافندی از روسها(

یک هفته بعد از تصمیم اوپک برای کاهش تولید نفت (و در شرایطی که قیمت یک گالن بنزین در کالیفرنیا به هفت دلار رسید) بن زاید، در میانه ی جنگ اوکراین به صدای بلند (و با اعتماد به نفسِ ناشی از جایگاهِ سرزمینش در دنیای امروز) دارد می گوید که امارات «با همه» در ارتباط است.

دیپلماسی فعال شیخ محمد در ارتباط دو سویه با غرب و شرق!

۴- اعراب به نقطه ای رسیده اند که «احساس قدرت نسبی» می کنند و این احساس جدید با نوعی از «حس اعتماد به نفس» هم همراه شده به نحوی که گمان می کنند اکنون وقت آن است که پروژه های جدید و بزرگ را با «رقبای آمریکا» در منطقه آغاز کنیم. الان وقت مخابره پیام به واشنگتن است:

هی جو! ما هستیم، ولی از موضع قدرت.

۵- دنیا، دنیای قدرت است و در دنیای بشر همیشه ضعیف پایمال است؛ ولی چه نیکوست که اگر کسی قصد قوی شدن دارد، لااقل مقطعی یا مدت زمان مشخصی بتواند انرژی محدود خویش را از منازعه های داخلی و تقابلهای فرساینده خارجی دور نگه دارد. اعراب، در یک مقطع سی – چهل ساله در برابر آمریکا صبوری پیشه کردند تا بتوانند به «استقرار نسبی» و «توسعه مدرن» دست پیدا کنند و حال امروز، روزگار جدیدی است و احوال جدید!

پیام سفر شیخ محمد به غرب بسیار صریح تر و تلخ تر از پیام سفر «عالیجناب شی» به ریاض بود.

وقتی کشوری در جایگاه مستحکم و در مسیر توسعه قرار گیرد، در میز بازی بزرگان، طرفِ حساب (و گفتگوی) «هر دو طرف» واقع می شود. نه اینکه تکه زمینی باشد افتاده در گوشه ای، که هیچ یک از طرفین جدی نگیرندش.

بله! باید قوی شد ولی برای قوی شدن، صبوری لازم است، و نه هر روز پنجه در صورت کسی کشیدن.

۶۵۶۵