فرونشست ٣٤ متری در ورامین!؛ نقدی بر نقش شهرداری

هر از گاهی درباره کارهای غیر فنی/علمی و غیر منطقی آنها ایراداتی بیان می کنم! بله با اقدامات غیر حرفه ای مشکل دارم اما با افراد حقیقی یا شخصیت حقوقی شهرداری نه. لذا تنها وظیفه معلمی خودم را انجام می دهم و بس!

چند مدت پیش روز چهارشنبه در سایت روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران خبری دیدم که برایم بعنوان یک معلم دانشگاه در رشته مهندسی عمران و زلزله بسیار تعجب برانگیز آمد، اول عین خبر در دو سایت خبری برای صیانت و حفظ امانت در زیر را رویت بفرمایید:
پیش‌بینی فرونشست ١٧ سانتی متری در برخی مناطق تهران | ۵ پل اصلی پایتخت در معرض خطر

و
هشدار به تهرانی‌ها؛ ۵ پل اصلی پایتخت در معرض فرونشست

حال با من تعجب بفرمایید که عجیب است که از سوی مقامات شهری بدون دقت در اعداد و ارقام اعلامی چنین بیاناتی اعلام و ذکر می شود و به صحت و سقم آن دیگر توجه ای نمی شود. برای یک متروپالیتن خیلی بد و زشت می باشدکه فرمایشاتی از سوی مقامات شهری آن بشود که باعث تمسخر و دلسردی شهروندان آن شهر یا دیگران در گوشه و کنار دنیا بشود. قصدم فقط تذکر برای دقت بیشتر است ولاغیر و امیدوارم من بعد در ذکر موارد فنی دقت جدی بفرمایند، تا دیگر چنین آبرو ریزی ایی رخ ندهد.

در مقاله آمده است که بله ما با فلان دانشگاه در حال تحقیقات روی فرونشست زمین در پهنه تهران هستیم که به گمان خودشان بیشتر جنبه علمی به کارهای شهری داده باشند! و متاسفانه در ادامه مقاله به نتیجه تحقیقات شورای شهر و دانشگاه با حیرت زیاد به ٧ متر فرونشست پهنه تهران در ١٨ سال با پیش بینی ٧ الی ١٧ سانتیمتر در سال و نشست ورامین با ٣٤ متر در ١٨ سال با پیش بینی ١/٥ متر در سال اشاره شده است. با این نتایج آبروی هر چه دانشگاه طرف قرداد شهرداری و همچنین مرکز فناوری شهرمان بود تماما رفت!

این اعداد و ارقام دیوانه کننده و بیان آنها یعنی در جریان نبودن و بقول قدیمی ها بطور کلی در "باغ نبودن" که در بهترین حالت می تواند تداعی کند اگر سر خوشی و موارد دیگر را کنار بگذاریم! شوخی می کنید؟ شاید در بیان واحدها اشتباه می کنید مثلا سانتیمتر را متر می خوانید و غیره؟ نکند خدای ناکرده چنین اعدادی معیار تصمیم گیری های آتی شهرداری تهران و استان قرار بگیرد! این جلسه هم که در خبر دوم ذکر شده است همه و همه و همه مردود است بجز کلیات ؟ الله اکبر.

حال در ابتدا عرض کنم بازه ٧ الی ١٧ سانتیمتر در سال یعنی بی اعتباری ارقام یاد شده! بین ٧ سانتی متر تا ١٧ سانتیمتر یک دنیا واریانس وجود دارد لذا خود این مطلب نا درست است. مگر می شود پیش بینی اینقدر فاصله و جای بازی داشته باشد ؟ ٧ الی ٧/٣٢ سانتیمتر را می توان بزور قبول کرد! ولی ده سانتیمتر تفاوت ؟ این ارقام پس در وهله اول فاقد وجاهت علمی است. دوم ذکر ٧ متر فرونشست در ١٨ سال برای پهنه تهران آیا می دانید چقدر می شود؟ یعنی به ارتفاع یک ساختمان ٢/٥ طبقه؟ لوله ها و تاسیسات شهری، فونداسیون بناها، جاده ها، پلها، ریل های راه آهن، درخت ها و … باید در ١٨ سال گذشته همه دچار مشکل های " غیر قابل تعمیر " می شدند !

بدتر از آن، ذکر شده است در ورامین در ١٨ سال گذشته ٣٤ متر یعنی به ارتفاع یک ساختمان ١١ طبقه فرو نشست داشته ایم! روحت شاد گوبلز ؟ یک و نیم متر سالانه یعنی

پس از انقلاب حدود ٧٠ متر ورامین فرو رفته است ؟! به عبارتی دیگر یعنی آن عزیزانی که اول انقلاب به ورامین از همین جاده ها تشریف می بردند امروز که می روند حدود ٧٠ متر و به ارتفاع یک ساختمان ٢٣ طبقه بعد از خروج از تهران داخل گودال می روند و البته که حس هم نمی کنند و جاده هم بدون شکست و جابجایی است، ریل و لوله های نفت و بقیه هم همینطور !؟

عرض کردم قصدم علی رغم اینکه شاید پس از خواندن این مرقومه قابل باور نباشد؟ فقط تذکر است و بس !؟ خوب نیست و شایسته ایران و ایرانی نیست بیان چنین فرمایشاتی ! مهندسی ایرانیان از هزاران سال پیش هنوز زبان زد جهانیان است پس با بی سوادی و بی دقتی های خود و جلسات کاملا مردود که مطمینا ملیونها هزینه آن بوده است این تاریخ پر افتخار را خراب نکنیم. می خواهم ننویسم خجالت هم چیز خوبی است ولی طاقت نمی آورم چون بیان این اعداد و ارقام یعنی اصلا اصل موضوع مهم نبوده و فقط حواشی سود آور آن شاید مد نظر می بوده است

در خاتمه نا گفته نماند که بحث فرونشست در کشور یک تهدید اساسی و جدی است که حتما باید به آن توجه ویژه مبذول گردد.

* استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران، بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن زبدگان شهر در کشور