تهران، زلزله و شهرداری: کلام آخر 

با احترام به تمامی افرادی که برای کشور و آبادانی این مرز و بوم مقدس و عزیز زحمت و تلاش می کنند. اما هشدار ! و هشدار جدی، نباید تمامی مسیر را اشتباه طی کرد !

به بهانه برگزاری مانور دورمیزی (!!!)، زلزله ۷/۲ هفته گذشته و مانور مقرر ۱۱ اسفند امسال شهرداری تهران و مانور ۶/۵ غیر دورمیزی سال گذشته و با تاسف و اندوه فراوان از عملکرد شهرداری تهران این مرقومه را تقدیم می کنم، امیدوارم با دقت و دلسوزی وافر مطالعه شود و در مانور عملیاتی زلزله آخر این هفته لحاظ شود. نگرانم و حق دارم نگران پایتخت ایران زمین و تهران کهن باشم.

چنانچه یک مرور و جستجوی ساده در گوگل انجام دهیم خواهیم دید که حداقل بیش از ٣٤ سال است که نگارنده در رادیو و تلویزیون، مصاحبه ها، مقالات داخلی و بین المللی تلاشی مستمر در خصوص زلزله تهران بصورت متعصبانه هشدار داده و هنوز هم ادامه می دهد! و از جملات سنگینی مثل جملات زیر استفاده می کند:

– بزرگترین فاجعه انسانی سه قرن اخیر
– بزرگترین مرگ و میر بلایای طبیعی تاریخ
– مدفون کردن تهران زیر بتن بعد از زلزله
– پایان یک تمدن و پایان تهران
– ناپایداری شدید رژیم سیاسی تا مرحله انهدام.

عموما هیچ استاد دانشگاهی اعتبار علمی خود را که حاصل تلاش چندین دهه در سالهای متمادی است (در مورد نگارنده بیشتر از نیم قرن یعنی ٥٥ سال تحصیل و تحقیق و تدریس ) را به این سادگی در طبق اخلاص برای انتقاد محتمل به حراج نمی گذارد. همواره بقول معروف، احتیاط را که در کشور ما به شرط عقل ربط داده شده را مناط قرار و کمی جای مانور در یافته ها و بیانات خود برای روز مبادا بخصوص در مواری مثل زلزله خالی می گذارد ؟! پس حتما دلایل محکمی برای بیان چنین گفته هایی از طرف نگارنده وجود دارد که نه تنها می گوید بلکه مکتوب هم می کند !

از سوی دیگر بر اساس همین منطق وقتی زلزله تهران و ابعاد آنرا درست نفهمید و ندانید ! خیلی راحت می توانید با آن خیلی سطحی برخورد کنید یا در عمل اصلا برخورد نکنید، مثل شهرداری تهران ! اما چرا این جمله بی پروا ؟

٢٢ اسفند سال گذشته در میان هیاهوی عید و به پیشواز رفتن برای شب عید در تهران، مانوری هوایی برگزار شد که تمرینی برای یک زلزله ٦/٥ ریشتری ( مقیاس کاملا غلط در رابطه با تخریب محتمل ! ) به گفته شهرداری تهران بود ؟ عرض می کنم ٣٠ سال تمرکز حقیر روی زلزله تهران و کلیه اقداماتی که در رابطه با آن صورت می گیرد از نظر من یک لحظه پنهان نمی ماند ! یا دانشجویان سابقم اطلاع می دهند که الحمدالله زیاد هم هستند یا خودم بصورت مستمر دنبال می کنم چون عرض کردم زلزله تهران (زلزله محتمل اصلی تهران) پایان تهران است ! و جای خطا در آن وجود ندارد !

با این مقدمه حال برگردم به تیتر این مقاله، آنچه از فیلم این مانور و گزارشات این رخداد دیدم بر من حجت را تمام کرد که شهرداری معنی زلزله ٦/٥ در گستره تهران را نمی فهمد و به همین دلیل است که برخوردی ساده همانند دیگر سوانح با آن دارد ! فیلم و گزارش در ادرس زیر، حتما ملاحظه بفرمایید ؟

https://www.hamshahrionline.ir/amp/663871/

سناریوی زلزله ٦/٥ تهران ( اشتباه دوم !؟ اولی را بعدا توضیح می دهم – مقیاس نامبرده ربطی به خسارت وارده اصلا ندارد و یک مقیاس فیزیکی و بی ربط به تخریب و مقاومت است) بسیاری از مناطق را تخریب و خسارات عمده، تاسیسات زیر بنایی را بصورت جدی مختل و آتش سوزی را فراگیر و تعداد زیادی از مردم را … مسلم بدانید آنطور که در این عکس در زیر دیده می شود شهردار یا هر مقامی (در صورت در امان بودن از زلزله) که بتواند با لباس کار مخصوص مثل جان وِین از مرکب خود پیاده شود و نظارت بر عملیات داشته باشد را تاریخ هرگز ثبت نخواهد کرد ؟ مدیر بحرانی که من در قانون مدیریت بحران کشور برای تهران دیدم و خواستم می بایستی در اتاق بحران باشد و هدایت عملیات را بر عهده داشته باشد !؟ نه اینکه در نقطه صفر واقعه از بالگرد پیاده شود ! این خود اولین و بزرگترین اشتباه ممکنه در ابتدای عملیات خواهد بود ! بقیه را خود به انصاف خود مجسم کنید ! گر در خانه کس است یک نیم حرفهم بس است ؟
آنهم بشرطی است که کلیه نیروهای انتظامی و خانواده های عزیز آنها صدمه ندیده اند و همگی با خاطری آرام در پست های خود حاضرند و امنیت کاملا برقرار است و قاتلان و بزهکاران و ارازل و اوباش، زندانیان و … در خیابانها دنبال جرم و جنایت و دزدی و … نباشند و …
!؟ قول می دهم هیچکدام از عملیاتی که در این کلیپ نمایشی دیده می شود رخ نخواهد داد ! در ضمن، امیدوارم بعد از زلزله درتهران، هیچ بالگردی در جایی نا امن در شهر ننشیند که با یک ترقه دستی یک آدم نا اهل خدای ناکرده … در همین رابطه آوردن آمبولاس در فیلم با هواپیما وقتی در مقاله این خبر، خود نوشته اند که راهها مسدود خواهد بود یعنی چه !؟ شک دارم خبرنگاری هم در سایت همانند فیلم در راحتی کامل حضور داشته باشد که اصلا این وقایع را ثبت کند ! و بسیاری موارد دیگر که گفتن آنها در اینجا آنهم پایان سالی نیازی ندارد ! همینطور عرض کنم ما منتظر زلزله بین ٧/١ الی ٧/٣ (با مشخصات خاص) هستیم که قدرت آن در تخریب با ٦/٥ فرضی شهرداری مثل یک بمب معمولی در مقابل یک بمب اتمی می ماند و بیشتر ! در حقیقت خیلی خیلی بیشتر !

حال می بینید چرا نوشتم آنچه نوشتم، چه خوش خیالند آنهایی که عواقب یک زلزله مثلا ٧/٢ را به این سادگی و تبعات آنرا در سطح تهران بزرگ در حد یک سانحه ساده قلمداد می کنند ! مانور، زمانی مفید است که به سناریوی واقعی نزدیک باشد در غیر اینصورت در زمان واقعه در برخی مواقع، پیشینه تمرین شده غلط، گمراه کننده هم می تواند باشد ! خواهش می کنم کمی واقع بین باشید در بالا عرض کردم دوباره تکرار می کنم جای خطا در زلزله تهران وجود ندارد ! در زلزله مطرح تهران هزاران بار عرض کرده ام " خود امدادی و همسایه امدادی " فقط ! شاید در خیلی مناطق حساب کردن روی امداد، حتی محله محور و منطقه محوری هم برای مدت قابل ملاحظه ای جواب ندهد ! لذا، عروسک بازی بس است ! مانور دور میزی هم مثل دکتر باری زمان کودکی است ؟!

باز تکرار می کنم، دوره بازگشت زلزله های کشور بسیار تنگتر و بسیاری از آنها هم از اجل محاسباتی خود پا را فراتر گذاشته اند در خصوص تهران که اجل معلقش هم گذشته ! که این بمعنی زلزله های شدیدتر و احتمال رخداد آنها را بسیار نزدیکتر می نماید. شاید بشود نتیجه گرفت سال آینده و سالهای همین چند سال آینده نزدیک، سالهای حساسی از نظر زلزله ها در ایران باشند ! انشا الله که نتیجه گیری ام درست نباشد ولی می ترسم در لابلای همین مقالات و هشدار ها زلزله سنج ها تیک و شروع به ثبت تکان ها بنمایند و … !

در آخر هم برای دوستانی که مانور دور میزی داشتند عرض کنم در زلزله ۷/۲ تهران نه میزی خواهد بود نه حداقل ٧ نفر از ۱۰ نفر جلسه !؟

و با توحه به فرمایش اخیر ریس سازمان مدیریت بحران شهر تهران درباره خرید چادر توسط شهروندان تهرانی برای زلزله، امیدوام هر چه سریعتر آقای شهردار فردی با نگرش درستر را جایگزین ایشان بفرمایند، ایشان جوان و خوش ذوق هستند و مطمئنا آینده خوبی در همان رشته تخصصی خود، یعنی طب نظامی خواهند داشت. زلزله تهران شوخی بردار نیست!

والسلام علی من اتبع الهدی

استاد نمونه کشور در مهندسی سازه