سخنی درباره زمان آغاز قرن جدید

به نظر من شروع قرن جدید از آغاز سال ۱۴۰۰ است اما در بعضی نوشته ها دیدم که آغاز قرن را سال ۱۴۰۱ بر شمرده بود. پیش از این یادداشتی از مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران آن را تکمیل کرد و در آن آورده بود که آغاز قرن، سال ۱۴۰۱ است. بخشی از این اطلاعیة بدون تاریخ و شماره و با سربرگ مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به شرح زیر است.

زمان پایان قرن چهاردهم (پایان سال ۱۴۰۰) و آغاز قرن پانزدهم هجری شمسی (آغاز ۱۴۰۱).
معنای قرن یا سده یکصد سال است. هر تقویم مبنایی دارد و در عرف اولین سال هر تقویم سال یک است. روز نخستین قرن هجری شمسی جمعه ۱ فروردین ۱ و روز پایان آن سه شنبه ۲۹اسفند ۱۰۰ است. روز اول قرن دوم هجری شمسی،چهارشنبه ۱ فروردین۱۰۱ و روز آخر آن، یکشنبه ۲۹ اسفند ۲۰۰ است. قرن چهاردهم هجری شمسی، از روز چهارشنبه۱ فروردین ۱۳۰۱، آغاز شده و روز یکشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ به انجام خواهد رسید. بنابراین روز اول فروردین قرن پانزدهم هجری شمسی دوشنبه ۱ فروردین ۱۴۰۱ خواهد بود.
مرکز تقویم مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران . آدرس سایت مرکز و توصیه بر اینکه مطلب غلط ننویسیم و منتشر نکنیم.

اما استدلال من این است که آغاز قرن همین امسال است. چند مثال آن را روشن تر می کند:

– وقتی انسان به دنیا می آید از همان روز اول عمرش در سال اول است وقتی به انتهای سال رسید عمر یکساله او تکمیل می شود و بلا فاصله وارد سال دوم می شود. بنابراین آن روز اول بعد از سال یک در سال دوم است اما این دومین سال هنوز تکمیل نشده و اوجش وقتی است که به پایان سال یک می رسد و وقتی به سال دوم رسید سال سوم شروع می شود.

– شما از یک نقطه ای عزم سفر می کنید. از همان شروع وارد کیلومتر اول شده اید و مثلا اگر دویست متر یا ۵۰۰ متر بروید در واقع یک پنجم یا یک دوم کیلومتر اول راه پیموده اید و وقتی به ۱۰۰۰ متر رسیدید کیلومتر اول شما تمام شده و هر متری از آن تجاوز کنید بخشی از کیلومتر دوم را پیموده اید.

– شما وقتی می خواهید چیزی را بسازید که قابل شمارش باشد به محض شروع، به ساختن اولین از آن مشغول هستید و به محض تکمیل یک مورد از آن شئ، آن شیء تکمیل و چنانچه اراده به تکرار داشته باشید وارد ساخت شمارة دوم شده اید.

– بنابراین وقتی می گوئید یک، یعنی یک تمام شد و وارد ۲ شده اید و وقتی گفتید ۱۰ یعنی ۱۰ تمام شد و وارد ۱۱ شده اید و وقتی گفتید۱۴۰۰ تمامی آن را اعلام و وارد سال بعد و قرن بعد شده اید.

– در فلسفه کمیت را به متصل و منفصل تقسیم می کنند و زمان را جزو کمیت متصل می دانند که در آن پیوستگی است. به محض شروع وارد مرحله یک از کمیت زمان شده اید و اگر آن را تکمیل نکنید بخشی از آن را به دست آورده اید و وقتی به واحد یک رسیدید این نقطه اوج و تکمیل یک است و از لحظه بعد وارد واحد دومی آن شده اید.

سال اول هجرت معنایش این نیست که آغاز آن هیچ است بلکه اتفاق هجرت به عنوان یک پدیده مبنا قرار می-گیرد و وقتی یک سال از آن گذشت یکسال تکمیل شده و وارد دومین سال شده اید. وقتی ۹۹ سال تمام شد و ۱۰۰ آمد صد نشانگر تکمیل عدد صد است و نه شروع آن. از هر روز بعد از صد سالگی شما در قرن بعد از صد قرار گرفته اید و همینطور آغاز ۱۴۰۰ تکمیل قرن است و هر لحظه بعد وارد قرن بعد شده اید یعنی قرن ۱۵٫

از نظر دیگر هم می توان به این مسئله پرداخت و آن اینکه ما در جهان هرگز صفر مطلق به معنای هیچ و عدم نداریم. جهان، جهان وجود و موجود است. نقطه شروع، صفر مطلق نیست بلکه آغاز بخش یک از موجودیت هر پدیده است، و وقتی تکمیل شد، چنانچه بخواهید ادامه دهید وارد دومین شده اید.

از این رو به نظر می رسد که آغاز سال ۱۴۰۰ در واقع به معنای تکمیل قرن و ورود به قرن بعدی است.

* استاد دانشگاه تهران