چطور از عواقب صدور سفته ضمانتی خلاص شویم؟
از جمله چالش هایی که غالب اشخاص در زمان انعقاد قرارداد با آن مواجهه می‌شوند،سپردن تضمین مناسب با هدف و یا به بهانه‌ی حُسن انجام موضوع قرارداد است.اولین ضرورت مهم و قابل تامل در چنین موقعیتی،توجه به موضوع قرارداد و ایجاد رابطه‌ی سه ضلعی،بین نوع ضمانت ،موضوع قرارداد و دلیل سپردن تضمین است.
آنچه در غالب قراردادها به عنوان سند تضمین و به عبارتی ضمانت از سوی اشخاص مطالبه می‌شود صدور سفته و تضمین آن از سوی شخصی غیر از صادر کننده است. (قبل از هر اقدامی به محض خرید سفته از سفته خریداری شده یک نسخه کپی تهیه کنید=در ادامه خواهید دید این کپی برای چه کاری است.)
برای شناسایی چالش ها و نکات قابل توجه چنین موقعیتی لازم است مفهوم حقوقی سفته یا فته‌ی طلب را بدانیم؛ ماده۳۰۷قانون تجارت در تعریف سفته مقرر کرده:سفته سندی است که به موجب آن، امضا کننده تعهد می‌کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه شخص معینی یادر وجه حامل پرداخت کند. با این تعریف باید توجه کرد همین که شما سفته را امضا کردید، معنای قانونی اش آن است که معادل وجه سفته بدهکار هستید ( بدهکار به شخص معینی که طرف قرارداد شماست یا هر شخص د..
از جمله چالش هایی که غالب اشخاص در زمان انعقاد قرارداد با آن مواجهه می‌شوند،سپردن تضمین مناسب با هدف و یا به بهانه‌ی حُسن انجام موضوع قرارداد است.اولین ضرورت مهم و قابل تامل در چنین موقعیتی،توجه به موضوع قرارداد و ایجاد رابطه‌ی سه ضلعی،بین نوع ضمانت ،موضوع قرارداد و دلیل سپردن تضمین است.
آنچه در غالب قراردادها به عنوان سند تضمین و به عبارتی ضمانت از سوی اشخاص مطالبه می‌شود صدور سفته و تضمین آن از سوی شخصی غیر از صادر کننده است. (قبل از هر اقدامی به محض خرید سفته از سفته خریداری شده یک نسخه کپی تهیه کنید=در ادامه خواهید دید این کپی برای چه کاری است.)
برای شناسایی چالش ها و نکات قابل توجه چنین موقعیتی لازم است مفهوم حقوقی سفته یا فته‌ی طلب را بدانیم؛ ماده۳۰۷قانون تجارت در تعریف سفته مقرر کرده:سفته سندی است که به موجب آن، امضا کننده تعهد می‌کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه شخص معینی یادر وجه حامل پرداخت کند. با این تعریف باید توجه کرد همین که شما سفته را امضا کردید، معنای قانونی اش آن است که معادل وجه سفته بدهکار هستید ( بدهکار به شخص معینی که طرف قرارداد شماست یا هر شخص دیگری که سفته نزد اوست ، فرقی ندارد مهم آن است که شما بدهکار معرفی می‌شوید)، مگر اینکه در زمان امضا سفته و انعقاد قرارداد چند نکته را لحاظ کنید
۱_هیچگاه سفته را به صورت سفید امضا تحویل شخصی ندهید،چنانچه شخصی مورد نظر اصرار داشت تا سفته سفید امضا از شما بگیرد باید منتظر عواقب حقوقی آن یعنی مطالبه ی وجه سفته ،باشید. البته چنانچه برای اشتغال و استخدام در شرکت یا موسسه وفروشگاهِ شخص مورد نظر چاره ای نیست جز دادن سفته‌ی سفید امضا ،بهتر است زمان تحویل سفته در قرارداد یا رسیدی جداگانه ،این موضوع قید شود که سفته‌ی شماره……..بابت تضمین قرارداد منعقده بین آقا/خانم……..با شرکت…..یا آقا/خانم…….است. در چنین فرضی لازم است در متن قرارداد به طور مشخص قید شود که منظور از تضمین موضوع قرارداد چیست. حُسن انجام کار/تسویه حساب کامل/جبران خسارات یا هر عنوان و موضوعی که ممکن است موضوع توافق شما با طرف دیگر قرارداد باشد. ۲_بهترین حالت برای صدور سفته به عنوان تضمین حالتی است که در متن سفته و قرارداد فی مابین تصریح و نوشته شود که سفته شماره……به ارزش……ریال بابت ضمانت صادر شده و در قرارداد نیز شفاف و صریح شرایطی که موجب می‌شود سفته از حالت ضمانت خارج و طرف مقابل می‌تواند وجه سفته را از طریق مراجع قانونی مطالبه کند،قید شود.
مثلا برای اشخاصی که به عنوان ویزیتور با شرکت های پخش مشغول کار هستند،تضمین ناشی از سفته آن است که شخص ویزیتور در زمان پایان قرارداد با فروشگاه هایی که به آنها جنس داده تسویه کند لذا بهتر است در متن قرارداد این موضوع نوشته شود که چنانچه ویزیتور برگ تسویه حساب از فروشگاه هایی که با وی کار می‌کردند ارائه کرد طرف(کارفرما)مکلف است سفته ضمانتی را مسترد کند.
نکته؛ بهتر است در متن سفته یا قرارداد قید شود این سفته بابت ضمانت قرارداد شماره………مورخ……… و به رسم امانت نزد آقا/خانم……سپرده شده است. و در تکمیل این متن نوشته شود،موضوع ضمانت چیست؛ مثلا،موضوع ضمانت عبارت است از:حسن انجام کار یا اتمام پروژه ی موضوع قرارداد و….
اما چنانچه شخص مورد نظر که از شما سفته سفید امضا مطالبه می‌کند حاضر به دادن رسید یا نوشتن موارد فوق الذکر در متن قرارداد نشد راهکار چیست؟
یکی از راهکارهای ممکن آن است که زمان تحویل دادن سفته دو تن از دوستان یا اعضا خانواده به عنوان شاهد و گواه بر این امر که سفته سفید امضا و بابت ضمانت به شخص مورد نظر سپرده شده،همراهتان باشند،سپس روی کپی سفته که از قبل تهیه کرده و نزد شماست بنویسند؛
اینجانب…..فرزند….به شماره ملی…..در تاریخ.…همراه با آفا/خانم….(نام شخصی که سفته را امضا کرده) نزد آقا/خانم….(مشخصات شخصی که سفته سفید امضا را تحویل گرفته) حاضر و شاهد بودم که اصل این سفته ،سفید امضا بدون هرگونه نوشته ای به رسم امانت بابت ضمانت به آقا/خانم..(نام گیرنده سفته)سپرده شد. و ذیل نوشته‌ی خودشان را امضا کنند.
چند نکته‌ی مهم:
۱_در سفته‌ی ضمانتی هیچگاه مقابل تاریخ سررسید عبارت عندالمطالبه نوشته نشود ۲_چنانچه پس از اتمام قرارداد ،طرف قرارداد از استرداد و پس دادن سفته خودداری کرد بلافاصله به وی اظهارنامه ای ارسال کنید با این متن: مخاطب محترم با سلام نظر به اینکه سفته‌ی شماره……..به مبلغ ……..بابت ضمانت و به رسم امانت نزد شما سپرده شده و اکنون موضوع ضمانت و قرارداد منتفی شده است به شما ابلاغ می‌شود ظرف ده روز نسبت به استرداد سفته به اینجانب اقدام کنید در غیر اینصورت اقدام قضایی انجام خواهد شد
۳_چنانچه طرف پس از ابلاغ اظهارنامه اقدامی برای پس دادن سفته انجام نداد می‌توانید از طریق دفاتر خدمات قضایی تحت عنوان خیانت در امانت علیه وی شکواییه تنظیم کنید
۴_چنانچه از شما خواسته شد تا کسی پشت سفته(ظَهر سفته)را امضا و ضمانت کند،مراقب باشید که آن شخص ذیل امضاءش بنویسد که این سفته و امضاء بابت ضمانت است
تذکر: در چنین حالتی شخصی که ظَهر سفته امضا می‌کند را مسئولیتش مانند شخصی است که روی سفته را امضا می‌کند.
و اما مهم‌ترین نکته‌ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد،مشورت با اعضاء کانون وکلا(وکلای دادگستری)قبل از امضاء قرارداد و صدور سفته یا هر سند تضمینی دیگری است.
وکیل دادگستری _شیراز
مطلب منتشر شده در سایت جنایی