آشنایی با سلول های بنیادی

سلول های بنیادی(stem-cells) سلول هایی با پتانسیل تبدیل شدن به انواع مختلفی از سلول ها در بدن هستند. آنها به عنوان یک سیستم ترمیم کننده برای بدن عمل می کنند. دو نوع اصلی سلول های بنیادی وجود دارد: سلول های بنیادی جنینی و سلول های بنیادی بالغ. در این مقاله به بررسی علمی این سلول های حیاتی و معجزه گر می پردازیم!

سلول های بنیادی چیست؟

سلول های بنیادی به عنوان سلول های اصلی بدن، نوع خاصی از سلول ها هستند که دو خاصیت مهم دارند. آنها قادرند سلول های بیشتری شبیه خودشان بسازند. یعنی خود را تجدید می کنند، همچنین آنها می توانند به سلول های دیگری تبدیل شوند که کارهای متفاوتی را در فرآیندی به نام تمایز انجام می دهند. این سلول ها تقریباً در تمام بافت های بدن یافت می شوند برای نگهداری بافت و همچنین برای ترمیم پس از آسیب مورد نیاز هستند.

بسته به اینکه این سلول ها کجا هستند، می توانند به بافت های مختلفی تبدیل شوند. به عنوان مثال، سلول های بنیادی خونساز در مغز استخوان قرار دارند و می توانند تمام سلول هایی را که در خون کار می کنند تولید کنند. این سلول ها همچنین می توانند به سلول های مغزی، سلول های ماهیچه ای قلب، سلول های استخوانی یا سایر انواع سلول تبدیل شوند.

انواع مختلفی از این سلول ها وجود دارد. سلول های بنیادی جنینی همه کاره ترین هستند زیرا می توانند به تمام سلول های جنین در حال رشد تبدیل شوند. اکثر این سلول ها در بدن توانایی کمتری برای ایجاد سلول دارند و ممکن است فقط به حفظ و ترمیم بافت ها و اندام هایی که در آن زندگی می کنند کمک کنند.

هیچ سلول دیگری در بدن توانایی طبیعی تولید انواع سلول های جدید را ندارد.

سلول های بنیادی از سه جهت با سایر سلول های بدن متفاوت هستند:

1. آنها می توانند خود را در مدت طولانی تقسیم کرده و تجدید کنند
2. آنها غیر تخصصی هستند، بنابراین نمی توانند وظایف خاصی را در بدن انجام دهند
3. آنها پتانسیل تبدیل شدن به سلول های تخصصی مانند سلول های عضلانی، سلول های خونی و سلول های مغز را دارند

سلول های بنیادی: چه هستند و چه می کنند؟

شما در مورد سلول های بنیادی در اخبار شنیده اید و شاید فکر کرده باشید که آیا این سلول ها به شما یا یکی از عزیزان مبتلا به یک بیماری جدی کمک می کنند یا خیر. در اینجا چند پاسخ به سوالات متداول در مورد سلول های بنیادی آورده شده است.

چرا چنین علاقه ای به سلول های بنیادی وجود دارد؟

محققان در حال مطالعه این سلول ها هستند تا ببینند آیا می توانند به موارد زیر کمک کنند:

درک چگونگی بروز بیماری ها را افزایش دهند: با مشاهده این سلول ها که در استخوان‌ها، ماهیچه‌های قلب، اعصاب و سایر اندام‌ها و بافت‌ها بالغ می‌شوند، محققان می‌توانند نحوه ایجاد بیماری‌ها و شرایط را بهتر درک کنند.

تولید سلول های سالم برای جایگزینی سلول های آسیب دیده از بیماری: سلول‌های بنیادی می‌توانند به سلول‌های خاصی تبدیل شوند که می‌توانند در افراد برای بازسازی و ترمیم بافت‌هایی که تحت تأثیر بیماری قرار گرفته‌اند یا آسیب دیده‌اند، استفاده شوند.

افرادی که ممکن است از درمان‌های سلول‌های بنیادی بهره ببرند عبارتند از: مبتلایان به لوسمی، بیماری هوچکین، لنفوم غیر هوچکین و برخی سرطان‌های توموری و خوش خیم. درمان با سلول های بنیادی همچنین ممکن است برای افرادی که کم خونی آپلاستیک، نقص ایمنی و شرایط متابولیسم ارثی دارند، مفید باشد.

سلول های بنیادی برای درمان: دیابت نوع ۱، بیماری پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک، نارسایی قلبی، استئوآرتریت و سایر بیماری ها مورد مطالعه قرار می گیرند.

این سلول ها پتانسیل رشد برای تبدیل شدن به بافت جدید برای استفاده در پیوند و پزشکی بازساختی را دارند. محققان به پیشرفت دانش در مورد این سلول ها و کاربردهای آنها در پیوند و پزشکی بازساختی ادامه می دهند.

داروهای جدید را برای ایمنی و اثربخشی آزمایش کنند: قبل از دادن داروهای در حال توسعه به افراد، محققان می توانند از برخی از انواع سلول های بنیادی برای آزمایش ایمنی و کیفیت داروها استفاده کنند. این نوع آزمایش به ارزیابی داروهای در حال توسعه برای سمیت قلب کمک می کند.

حوزه‌های جدید مطالعه شامل اثربخشی استفاده از این سلول های انسانی است که در سلول‌های بافت خاص برای آزمایش داروهای جدید برنامه‌ریزی شده‌اند. برای اینکه آزمایش داروهای جدید دقیق باشد، سلول‌ها باید طوری برنامه‌ریزی شوند که ویژگی‌های نوع سلول‌های مورد هدف دارو را کسب کنند. تکنیک های برنامه ریزی سلول ها به سلول های خاص در دست مطالعه است.

سلول های بنیادی از کجا می آیند؟

چندین منبع برای این سلول ها وجود دارد:

سلول های بنیادی جنینی

این سلول ها از جنین های ۳ تا ۵ روزه می آیند. در این مرحله، جنین بلاستوسیست نامیده می شود و حدود ۱۵۰ سلول دارد.

این سلول های بنیادی پرتوان (ploo-RIP-uh-tunt) هستند، به این معنی که می توانند به سلول های بنیادی بیشتری تقسیم شوند یا می توانند به هر نوع سلولی در بدن تبدیل شوند. این اجازه می دهد تا سلول های بنیادی جنینی برای بازسازی یا ترمیم بافت ها و اندام های بیمار مورد استفاده قرار گیرند.

سلول های بنیادی بالغ

این سلول ها به تعداد کم در اکثر بافت های بالغ مانند مغز استخوان یا چربی یافت می شوند. در مقایسه با سلول های بنیادی جنینی، سلول های بنیادی بالغ توانایی محدودتری برای ایجاد سلول های مختلف بدن دارند.

سلول های بالغ تغییر یافته و دارای خواص سلول های بنیادی جنینی هستند. دانشمندان با استفاده از برنامه ریزی مجدد ژنتیکی، سلول های بالغ معمولی را به سلول های بنیادی تبدیل کرده اند. با تغییر ژن‌های سلول‌های بالغ، محققان می‌توانند کاری کنند که سلول‌ها مشابه سلول‌های بنیادی جنینی عمل کنند. این سلول ها سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs) نامیده می شوند.

این تکنیک جدید ممکن است امکان استفاده از سلول های برنامه ریزی مجدد را به جای سلول های بنیادی جنینی فراهم کند و از رد این سلول های جدید توسط سیستم ایمنی جلوگیری کند. با این حال، دانشمندان هنوز نمی‌دانند که آیا استفاده از سلول‌های بالغ تغییر یافته باعث ایجاد اثرات نامطلوب در انسان می‌شود یا خیر.

محققان توانسته‌اند سلول‌های بافت همبند را به‌طور منظم گرفته و آنها را برای تبدیل شدن به سلول‌های عملکردی قلب برنامه‌ریزی کنند. در مطالعات انجام شده، حیوانات مبتلا به نارسایی قلبی که سلول‌های قلبی جدید به آنها تزریق شد، عملکرد قلب و زمان بقای بهتری داشتند.

سلول های بنیادی پری ناتال

محققان این سلول ها را در مایع آمنیوتیک و همچنین خون بند ناف کشف کرده اند. این سلول ها می توانند به سلول های تخصصی تبدیل شوند.

مایع آمنیوتیک کیسه ای را که اطراف آن را احاطه کرده است پر می کند و از جنین در حال رشد در رحم محافظت می کند. محققان سلول های بنیادی را در نمونه هایی از مایع آمنیوتیک که از زنان باردار برای آزمایش یا درمان گرفته شده است شناسایی کرده اند – روشی به نام آمنیوسنتز.

چرا در مورد استفاده از سلول های بنیادی جنینی اختلاف نظر وجود دارد؟

این سلول های جنینی از جنین های در مراحل اولیه گرفته می شوند – گروهی از سلول ها که هنگام بارور شدن تخمک ها با اسپرم در یک کلینیک لقاح آزمایشگاهی تشکیل می شوند. از آنجایی که سلول های بنیادی جنینی انسان از جنین انسان گرفته می شود، سوالات متعددی در مورد اخلاقیات تحقیقات این سلول های جنینی مطرح شده است.

نکات پایانی

پزشکان و دانشمندان در مورد این سلول ها هیجان زده هستند، زیرا آنها می توانند در زمینه های مختلف سلامت و تحقیقات پزشکی کمک کنند. مطالعه این سلول ها به توضیح چگونگی ایجاد شرایط جدی مانند نقص مادرزادی و سرطان کمک می کند. شاید روزی از این سلول ها برای ساختن سلول ها و بافت ها برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شود. به عنوان مثال می توان به بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر، آسیب نخاعی، بیماری قلبی، دیابت و آرتریت اشاره کرد.