التهاب لوزه چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

تاریخ آخرین آپدیت j F Y

التهاب لوزه عارضه ای است که در اثر عفونت لوزه ها رخ می دهد. لوزه ها غدد لنفاوی هستند و در دو طرف گلو قرار دارند. این غدد وظیفه دارند تا از عفونت پیشگیری کنند اما گاهی خودشان دچار عفونت می شوند. التهاب و ورم لوزه در کودکان بسیار رخ می دهد اما می‌تواند در سنین بالا نیز فرد را مبتلا کند. علائم این بیماری گلودرد، التهاب و باد کردن لوزه ها و تب می باشد. در این مقاله به التهاب لوزه، علل آن و نحوه درمان خواهیم پرداخت.

چرا لوزه ها دچار التهاب می شوند؟

همانطور که گفته شد لوزه‌ها وظیفه دارند تا از بدن در برابر بیماری ها و ورود باکتری ها محافظت کنند. لوزه ها مسئول ترشح گلبول های سفید هستند. این گلبولها میکروب هایی را که از طریق دهان و بینی وارد بدن می شوند از بین می برند اما گاهی این اندام دفاعی، نسبت به برخی از عوامل بیماری زا حساس می شود و دچار التهاب می گردد. التهاب لوزه می تواند بر اثر ویروس های رایج مانند ویروس سرماخوردگی یا گلو درد رخ دهد. باکتری ها و ویروس ‌های بیماری ‌زا مثل باکتری استرپتوکوک نقش مهمی در ورم لوزه دارند.

علائم التهاب لوزه

این بیماری ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

گلودرد شدید
تب و لرز
گوش درد
سر درد
مشکل در بلعیدن مایعات و غذا
گرفتگی یا تغییر صدا
بوی بد دهان
ورم لوزه ها و لکه های سفید و زرد بر روی آن
حساس شدن فک و گردن به دلیل التهاب لوزه ‌ها
معده درد
گرفتگی گردن
قرمزی و تورم لوزه‌ ها

لوزه در کودکان نیز می‌تواند با افزایش ترشح بزاق، کاهش اشتها، و افزایش تحریک پذیری همراه باشد.

التهاب لوزه

انواع ورم لوزه

التهاب لوزه می ‌تواند به شکل های زیر رخ دهد:

ورم لوزه حاد

این التهاب در کودکان بسیار زیاد دیده می شود. کودکان حداقل یک بار در سال به این بیماری مبتلا می شوند. اگر التهاب لوزه ده روز یا بیشتر ادامه یابد ورم لوزه ها حاد محسوب می شود. زمانی که چند بار در سال تکرار شود التهاب مزمن لوزه نامیده می شود و نیاز به درمان دارویی دارد.

ورم لوزه مزمن

این التهاب لوزه طولانی تر از مورد قبلی است و علائم زیر را معمولاً به همراه دارد:

التهاب لوزه سمت راست
التهاب لوزه سمت چپ
سنگ لوزه
گلودرد
بوی بد دهان
گره‌های لنفاوی حساس در گردن

التهاب لوزه عود کننده

آنچه تحقیقات نشان می دهند این است که علت ورم لوزه مزمن و عود کننده، لایه زیستی و چین لوزه می باشد. لایه زیستی دارای میکروارگانیسم ‌های مقاوم به آنتی بیوتیک است که باعث بروز عفونت های مکرر در لوزه ها می شود. این نوع از التهاب لوزه ویژگی های زیر را به همراه دارد:

التهاب لوزه تکرار شونده یا گلودرد، ۵ تا ۷ بار در یک سال
عود کردن علائم حداقل ۵ بار در دو سال گذشته
بازگشت علائم حداقل ۳ بار در ۳ سال متناوب

بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۸ نشان داد زمینه ژنتیکی در ابتلا به ورم لوزه عودکننده نقش مهمی دارد، زیرا ژن های موروثی این کودکان باعث کاهش پاسخ ایمنی باکتری های گروه A می شود.

التهاب لوزه ویروسی

این التهاب بیشتر بر اثر ویروس سرماخوردگی رخ می دهد. این التهاب با گرفتگی بینی و سرفه همراه است و بیمار با نوشیدن آب فراوان، استراحت و استفاده از مسکن ها درمان می شود. ویروس های زیر عامل التهاب لوزه ویروسی هستند:

Rhinovirus
ویروسEpstein-Barr
هپاتیت ‌ A
ویروس ایدز

ورم لوزه باکتریایی

این التهاب لوزه بیشتر در سنین ۵ تا ۱۵ سال رخ می دهد. ۱۵ تا ۳۰ درصد عامل التهاب لوزه در این سنین باکتری می باشد. باکتری استرپتوکوک اصلی ‌ترین باکتری عامل این بیماری است و باید با آنتی بیوتیک درمان شود.

ورم لوزه در بزرگسالان

افراد بزرگسالی که در محیط ‌های شلوغ مشغول کارند، ارتباط زیادی با دیگران دارند و یا از حمل و نقل عمومی استفاده می کنند بیشتر در معرض التهاب لوزه قرار دارند. رویکرد درمانی التهاب لوزه در کودکان و بزرگسالان یکسان است اما در کودکان بهبودی سریعتر رخ می دهد.

تشخیص و درمان التهاب لوزه چگونه است؟

برای تشخیص این بیماری پزشک گلو را معاینه می کند و ممکن است گاهی نمونه برداری از لوزه ها و آزمایش نیاز باشد. همچنین پزشک از شمارش گلبول های قرمز خون برای تشخیص ویروسی و یا باکتری بودن بیماری استفاده می کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم زیر را داشتید حتما به پزشک مراجعه نمایید:

گلودرد ممتد تا سه روز
التهاب شدید در گلو و مشکل در تنفس
تب بالای ۳۹.۵ درجه سانتیگراد
ضعف عضلانی
خشکی گردن

التهاب لوزه ای که با گلو درد همراه است باید به سرعت درمان شود زیرا عدم درمان می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. ورم لوزه بدون عفونت یا ناشی از ویروس سرماخوردگی، نوع خفیف محسوب می شود و نیاز به درمان خاصی ندارد. زمانی که ورم لوزه شدید یا مزمن است ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک و جراحی باشد. گاهی نیز مصرف مسکن ها برای تسکین گلودرد لازم است.

تجویز آنتی بیوتیک

اگر باکتری عامل التهاب لوزه باشد آنتی بیوتیک تجویز می شود و باعث توقف سریع علائم می گردد. از آنجا که آنتی بیوتیک ها در صورت مصرف مکرر می‌توانند باعث مقاومت بدن نسبت به عوامل بیماری زا شوند و یا مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشند باید تجویز آنها در صورت ضرورت انجام شود. آنتی بیوتیک ها باید تا اتمام دوره درمان مصرف شوند تا علایم دوباره باز نگردند.

درمان خانگی ورم لوزه

برای تسکین و کاهش التهاب لوزه در خانه می توان از روش های زیر استفاده کرد:

قرقره آب نمک چند بار در روز
مرطوب کردن هوای خانه با بخار ساز
استفاده از جوشانده آویشن
نوشیدن آب زیاد و غذاهای آبکی
استفاده از قرص های مکیدنی سرفه
استفاده از استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش درد
استفاده از اسپری سرفه برای درمان ورم لوزه کودکان
خوردن بستنی یخی یا خوراکی های یخ زده
عدم استعمال دخانیات

آیا عمل لوزه برای درمان آن لازم است؟

جراحی ورم لوزه یا تانسیکلتومی زمانی لازم است که التهاب لوزه شدید، دردناک، مکرر و رو به وخامت باشد یا باعث بروز مشکلات دیگری شود. اگر فرد بیمار در یک سال ۵ تا ۷ بار دچار التهاب لوزه و گلو درد میکروبی شود این عمل برای جلوگیری از بروز مجدد علائم، مشکلات بلع و تنفسی توصیه می شود.

کودکانی که این عمل را انجام داده اند تا ۱۲ ماه دچار التهاب و ورم لوزه نشده اند اما در بزرگسالان ریسک ابتلا به مشکلات تنفسی و بیماری های عفونی در طولانی مدت مشاهده شده است. بنابراین انجام جراحی التهاب لوزه ممکن است ریسک ابتلا به بیماری‌های عفونی و باکتریایی را از طریق دهان و بینی کاهش دهد اما به صفر نمی رساند. همچنین در موارد بسیار نادر ممکن است لوزه ها مجدداً رشد کنند و مشکل ‌ساز شوند.

التهاب لوزه

آیا ورم لوزه واگیردار است؟

عواملی که التهاب لوزه را ایجاد می کنند می توانند واگیردار باشند. این عوامل ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از بروز علائم در فرد می توانند به دیگران منتقل شوند و تا ۲۴ ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک ها نیز می توانند دیگران را بیمار کنند. انتقال این بیماری با سرفه، عطسه، روبوسی و تماس فیزیکی و تنفسی ممکن می باشد.

چگونه می توان از التهاب لوزه پیشگیری کرد؟

برای کاهش ریسک ابتلا به بیماری التهاب لوزه می توانید راهکارهای زیر را به کار ببندید:

اگر علائم بیماری را در شخصی مشاهده کردید از او فاصله بگیرید.
اگر خودتان نشانه هایی از بیماری داشتید در قرنطینه بمانید.
مرتب دست های خود را شستشو دهید.
بهداشت خود و کودکتان را رعایت کنید.
اگر با افراد مبتلا ارتباط فیزیکی داشتید حتما دست ها را ضدعفونی کنید.
اگر مبتلا شدید تا ۱۰ روز از ماسک استفاده کنید.

التهاب لوزه چه عوارضی را می تواند ایجاد کند؟

باید در نظر داشت فرد پس از ابتلا باید داروهای تجویزی را تا پایان دوره درمان مصرف کند. رها کردن مصرف آنتی بیوتیک می تواند باعث بازگشت علائم شود و هم چنین عوارضی مانند استرپتوکوک، تب‌ رماتیسمی یا ابتلا به آپنه انسدادی خواب را به همراه داشته باشد. همچنین ورم و عفونت شدید می تواند آبسه های سنگین و حجیمی را در اطراف لوزه ها به وجود آورد که این غده های چرکی نیاز به تخلیه و جراحی دارند.

مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:

فارنژیت یا التهاب حلق؛ علائم و علل ایجاد آن
نشانه های گلودرد در کودکان چیست و چگونه درمان می شود؟
انواع بیماری گلو درد و روش درمان آنها!

لطفا امتیاز خود را به این مقاله ثبت نمایید[کل: ۰ میانگین: ۰]