تهدیدها را می‌توان به فرصت تبدیل کرد؟
وقتی مریض می شویم، تازه می فهمیم سلامتی یعنی چه و پزشک هر چه بگوید ولو برخلاف میل ما باشد آن را قبول می کنیم؛ وقتی پرخوری می کنیم و به چاقی مفرط گرفتار می شویم به هر دری می زنیم تا از آن نجات یابیم؛ وقتی هوای ناپاک را تنفس می کنیم، و ریه هامان گرفتار می شود، و لو به جلای وطن دنبال چاره می-گردیم؛ وقتی امنیت به خطر می افتد آنوقت قدر نیروهای نظامی و انتظامی را بیشتر می دانیم و سعی می کنیم با آنها همکاری کنیم؛ وقتی دروغ زیاد می شود عاشق سخن راست می شویم و آرزوی دیدن انسان راستگو می-کنیم و به قول حافظ؛
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست
وقتی تحریم صورت می گیرد به جای دریوزگی خود دست به کار می شویم و به توانایی های خود می اندیشیم و وقتی موفق می شویم بی حد و حصر از آن لذت می بریم؛ وقتی فضای بی در و پیکر رسانه ای ذهن و فکر و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار می دهد آن وقت به فکر آسایش روح و روان می افتیم؛ همچنین وقتی خشکسالی می شود قدر آب دانسته می شود:
«تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی» تو را چه باک کنار چهی یا که قناتی
خوشا به حال کسانی که قبل از وقوع واقعه علا..
وقتی مریض می شویم، تازه می فهمیم سلامتی یعنی چه و پزشک هر چه بگوید ولو برخلاف میل ما باشد آن را قبول می کنیم؛ وقتی پرخوری می کنیم و به چاقی مفرط گرفتار می شویم به هر دری می زنیم تا از آن نجات یابیم؛ وقتی هوای ناپاک را تنفس می کنیم، و ریه هامان گرفتار می شود، و لو به جلای وطن دنبال چاره می-گردیم؛ وقتی امنیت به خطر می افتد آنوقت قدر نیروهای نظامی و انتظامی را بیشتر می دانیم و سعی می کنیم با آنها همکاری کنیم؛ وقتی دروغ زیاد می شود عاشق سخن راست می شویم و آرزوی دیدن انسان راستگو می-کنیم و به قول حافظ؛
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست
وقتی تحریم صورت می گیرد به جای دریوزگی خود دست به کار می شویم و به توانایی های خود می اندیشیم و وقتی موفق می شویم بی حد و حصر از آن لذت می بریم؛ وقتی فضای بی در و پیکر رسانه ای ذهن و فکر و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار می دهد آن وقت به فکر آسایش روح و روان می افتیم؛ همچنین وقتی خشکسالی می شود قدر آب دانسته می شود:
«تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی» تو را چه باک کنار چهی یا که قناتی
خوشا به حال کسانی که قبل از وقوع واقعه علاج، و تصمیمات لازم را اتخاذ، و همه حوادث را پیش بینی می-کنند و برایشان برنامه دارند. آنهم نه برای حوادث قریب الوقوع که به فکر نسلهای آینده خود هستند. داستان زندگی یوسف پیامبر در قرآن و برنامه ریزی او را برای گذران هفت سال خشکسالی را همه خوانده اند.
اینک مسئله آب، اگر چه یکی از مسایل بزرگ دنیاست ولی گویی برای ما مسئله تر است. خشکسالی و استفاده بی رویه می رود که بحرانی تازه برای کشور و نسلهای آینده به وجود آورد. مدیریت اساس بهره وری و استفاده بهینه از امکانات است. به نظر می رسد دست کم سه گروه برای ایجاد الگوی مصرف نقشی اساسی دارند. افراد، خانواده ها و صنعت و کشاورزی.
افراد در نظافت شخصی، تطهیر و استحمام باید محتاط باشند و در نوع استفاده تجدید نظر کنند. انجام تکالیف دینی از قبیل وضو و غسل و احتیاط های بیجا در نجس و پاکی مشکل آفرین است. اسراف، به ویژه در مصرف آب گناه بزرگی است. دستورات دینی، نقش روحانیون و معلمان در این مورد حساس و بی همتا است. معلمان در این زمینه نقش مؤثری دارند و حتی خانواده ها را می توانند تحت تأثیر قرار دهند. به یاد بیاوریم زمانی که توسعه صنعت آب رسانی نبود. احکام آب قلیل را به ما توضیح می دادند. از آب قلیل و آفتابه و آب پاش استفاده می-کردیم و باید از سر کوچه یا مکانهای دورتر آب آشامیدنی می آوردیم با آنکه درآن وقت سفره های زیرزمین مملو از آب بود، چون اینقدر چاه زده نشده بود و نزولات آسمانی شاید بیشتر بود.
خانواده ها در غذا پختن، در ظرف شستن، در آبیاری کردن باغچه و باغ ، در نظافت منازل، توصیه به کارگران و نظافت چیان از موارد حساس است. به عنوان نمونه، اگر در غذا خوردن هر کس سعی کند حتی الامکان، حتی در میهمانی ها و هتلها، از یک ظرف برای هر چه می خورد استفاده کند و همگان از تجملات بی خود اجتناب، و به هرطریقی ته ظرفی که مصرف کرده را تمیز کنند و تهِ غذا یا لیوان را گذاشتن وسیله تشخص به حساب نیاورند و بلافاصله شستشو با دست یا ماشین انجام شود در کمتر مصرف کردن آب مؤثر است. در برنامه دستپخت در سیما دیدم یکی از امتیازات برنده شدن، نداشتن ضایعات بود، اما از کم آب مصرف کردن یا به اندازه مصرف کردن خبری نبود. باید در این زمینه آموزش داده شود و به رسم مسابقه یا هر برنامه دیگر حساسیت ها را بیان کرد
صنعت و کشاورزی در تولید و مصرف وسایلی که آب بری کمتری دارد مسئولیت بزرگی دارند. لوله ها، وسایل آب بر، تشویق به تولید و عرضه برای خرید لوله ها، دوشها، سیفونها و موارد مشابه با مصرف آب کمتر و فشار بیشتر، به هنگام ساختمان سازی، می تواند مفید باشد . تبدیل پساب به آب قابل استفاده مهم است. الگوی کشت درکشاورزی برای تولید محصولات کم آب بر می تواند نقش آفرین باشد اگر خوب اجرا و مدیریت مداوم داشته باشد.
دولت و داشتن الگوی مصرف و تبلیغ برای اجرای آن، مقابله با پرمصرفها و بدمصرف ها بسیار مهم است. آنهاییکه در خانه، یا ساختمان خود استخر دارند و برای تفنن هر از گاهی از آن استفاده می کنند باید هزینه آن را بپردازند. تازه پرداخت هزینه دردی را در زمان کم آبی دوا نمی کند. گاهی هر چه پول بدهند هم مشکل کم آبی حل نمی شود. زیرا آب مایه حیات و تداوم زندگی است، و پول نمی تواند در بعضی شرایط زندگی بیاورد. من وقتی بچه های خردسال را می بینم دلم به حالشان می سوزد که ما با بد مصرف کردنهایمان چه به روز آنها در آینده می آوریم.
با توجه به اینکه ما در همه موارد در مقایسه باکشورهای دیگر بیش از حد مجاز و نیاز مصرف می کنیم لازم است از این فرصت پیش آمده برای اصلاح نگاهها و رفتارها اقدام و آن را نهادینه کنیم. مصرف بنزین را چندین سال قبل کنترل کردیم و بسیار در مصرف بهینه تأثیر داشت، اما ناگهان دولت بعد آن را به هم زد و دوباره شد «روز از نو و روزی از نو». آموزش به هر وسیله و با استفاده از انواع ابزارها در این زمینه واجب و لازم است. در همه موارد فوق باید دستور العمل به صورت ریز نوشته و در معرض دید عموم قرار داده و بر اجرای آن تأکید شود و ادارات دولتی خود بیش از دیگران پیشگام باشند.
۶۵۶۵