داروی اورسوداکسی کولیک اسید چیست؟موارد مصرف، عوارض جانبی

اورسودوکسی کولیک اسید (UDCA)، همچنین به عنوان اورسودیول (ursodiol) شناخته می شود، دارویی است که معمولا برای بیماری های مختلف مرتبط با کبد استفاده می شود. در واقع یک اسید صفراوی است که به انحلال سنگ های صفراوی و درمان سیروز صفراوی اولیه (PBC) کمک می کند. این مقاله کاربرد، عوارض جانبی و فواید اسید اورسودوکسی کولیک را بررسی خواهد کرد.

اورسوداکسی کولیک اسید یا اورسودیول چیست؟

کپسول اورسوداکسی کولیک اسید یا اورسودیول برای حل کردن سنگ‌های صفراوی کوچکی که با جراحی قابل برداشت نیستند یا برای جلوگیری از سنگ‌های صفراوی که احتمالا در طول کاهش وزن سریع ایجاد شوند، استفاده می‌شود. اورسوداکسی کولیک اسید سنگ های صفراوی کلسیفیه را حل نمی کند.

همچنین قرص اورسوداکسی کولیک اسید برای درمان سیروز صفراوی اولیه، یک اختلال خود ایمنی که باعث تخریب تدریجی مجاری صفراوی در کبد شما می شود، استفاده می شود.

فارماکوکینتیک اورسوداکسی کولیک اسید

• نام ژنریک: ursodiol [ur-so-DY-all]
• نام های تجاری: Reltone، Urso، Urso Forte، Actigall، Urso DS
• اشکال دارویی: کپسول خوراکی (۲۰۰ میلی گرم؛ ۳۰۰ میلی گرم؛ ۴۰۰ میلی گرم)، قرص خوراکی (۲۵۰ میلی گرم؛ ۵۰۰ میلی گرم)
• طبقه دارویی: عوامل حل کننده سنگ کیسه صفرا

طریقه مصرف اورسوداکسی کولیک اسید

تمام دستورالعمل های نسخه تجویز پزشک خود را دنبال کنید و همه راهنماهای دارو یا برگه های دستورالعمل را بخوانید. دارو را دقیقا طبق دستور مصرف کنید.

• قرص اورسودیول را با غذا مصرف کنید.
• شاید لازم باشد یک قرص را نصف کنید تا دوز صحیح خود را دریافت کنید.
• هر قرص را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. قرص شکسته طعم تلخی دارد.
• پس از شکستن یک قرص، آن را از کل قرص جدا نگه دارید و تا ۲۸ روز پس از شکستن از آن استفاده کنید.
• دوزها بر اساس وزن هستند. در صورت افزایش یا کاهش وزن، دوز شما ممکن است تغییر کند.

به آزمایش‌های پزشکی، از جمله معاینه اولتراسوند کیسه صفرا و آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد نیاز دارد. همچنین پس از قطع مصرف اورسوداکسی کولیک اسید هر ۶ ماه یکبار به آزمایشات عملکرد کبد نیاز دارید.

برای درمان سنگ کیسه صفرا، احتمالا مجبور شوید چند ماه از اورسودیول استفاده کنید. برخی از سنگ های صفراوی به طور کامل حل نمی شوند و در عرض ۵ سال پس از درمان، سنگ های صفراوی جدید ایجاد می شود.

قرص اورسوداکسی کولیک اسید ترجیحآ در دمای اتاق کاملا بسته و دور از رطوبت و گرما نگهداری شود.

ملاحظات قبل از استفاده از اورسوداکسی کولیک اسید

در تصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان خواهید گرفت. برای مصرف اورسوداکسی کولیک اسید موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

آلرژی

اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر انواع دیگری از آلرژی دارید، مانند غذاها، رنگ ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات، به متخصص خود اطلاع دهید. برای محصولات بدون نسخه، برچسب یا ترکیبات بسته را به دقت بخوانید.

اطفال

مطالعات مناسبی در مورد ارتباط سن با اثرات اورسوداکسی کولیک اسید در جمعیت کودکان انجام نشده است.

سالمندان

مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده است، مشکلات خاص مربوط به سالمندان را نشان نداده است که سودمندی کپسول اورسوداکسی کولیک اسید را در افراد مسن محدود کند. با این حال، بیماران مسن نسبت به بزرگسالان جوان تر نسبت به اثر این دارو حساس تر هستند، که ممکن است در بیمارانی که این دارو را دریافت می کنند، نیاز به احتیاط داشته باشند.

شیر دادن

مطالعه کافی در زنان برای تعیین خطر شیرخوار هنگام استفاده از این دارو در دوران شیردهی وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی، فواید را در برابر خطرات احتمالی بسنجید.

تداخلات دارویی اورسوداکسی کولیک اسید

اگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، در موارد دیگر شاید دو داروی مختلف با هم استفاده شوند، حتی اگر تداخلی رخ دهد. در این موارد، پزشک احتمالا بخواهد دوز را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری لازم باشد. اگر داروی دیگری با نسخه یا بدون نسخه [OTC] مصرف می کنید، به متخصص خود اطلاع دهید.

داروهای ذکر شده می توانند با این دارو تداخل داشته باشد:

• آنتی اسیدها
• کلستیرامین
• کلوفیبرات، فنوفیبرات یا جمفیبروزیل
• کولسولام
• کولستیپل
• هورمون های استروژن یا پروژسترون

این فهرست تمام تعاملات ممکن را توصیف نمی کند. فهرستی از تمام داروها، گیاهان دارویی، داروهای بدون نسخه یا مکمل های غذایی که استفاده می کنید به پزشک خود بدهید. همچنین اگر سیگار می‌کشید، مشروبات الکلی می‌نوشید یا از مواد غیرقانونی استفاده می‌کنید، به آنها بگویید. بعضی آیتم ها شاید با داروی شما تداخل داشته باشند.

سایر تداخلات دارویی

برخی از داروها را نباید در زمان خوردن غذا یا خوردن انواع خاصی از غذا یا در حوالی آن استفاده کرد زیرا تداخل ایجاد می شود. استفاده از الکل یا تنباکو با برخی داروها نیز باعث بروز تداخلات می شود. در مورد استفاده از دارو با غذا، الکل یا تنباکو با متخصص خود صحبت کنید.

سایر مشکلات پزشکی

وجود سایر مشکلات پزشکی بر استفاده از این دارو تأثیر می گذارد. در صورت داشتن هر گونه مشکل پزشکی دیگر، به خصوص:

• آسیت (تجمع مایع در حفره معده) یا
• واریس خونریزی دهنده (وریدهایی که بزرگ می شوند و خونریزی می کنند) یا
• مشکلات روده (به عنوان مثال، بیماری کرون) یا
• انسفالوپاتی کبدی (بیماری مغزی ناشی از نارسایی کبد) یا
• آسیب کبدی (از نداشتن یک ماده شیمیایی خاص در کبد برای تجزیه ماده ای به نام لیتوکولات) یا
• پیوند کبد – با احتیاط استفاده کنید. ممکن است این شرایط را بدتر کند.
• انسداد مجاری صفراوی یا
• پانکراتیت (تورم یا التهاب لوزالمعده)

در بیماران مبتلا به این بیماری نباید استفاده شود.

عوارض جانبی اورسودیول

در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک، کمک فوری پزشکی دریافت کنید، از جمله: کهیر؛ تنفس دشوار؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو.

در مورد عوارض جانبی اورسودیول، اگر موارد زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن؛
• درد یا ناراحتی معده، یبوست، استفراغ؛
• مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد بالای معده، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، مدفوع خاک رس، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم).
• علائم عفونت جدید – ضعف یا احساس بد ناگهانی، تب، لرز، گلودرد، زخم های دهان، زخم های پوستی، مشکل در بلع.

عوارض جانبی رایج اورسودیول شامل موارد زیر است:

• ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ؛
• اسهال، یبوست؛
• سرفه، گلودرد؛
• ادرار دردناک؛
• ریزش مو؛ یا
• کمر درد

این لیست کاملی از عوارض جانبی نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد.

اگر یک دوز اورسودیول را فراموش کردم چه کنم؟

اگر یک نوبت را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، فقط آن دوز را مصرف کنید. از مصرف دوز یا دوز اضافی خودداری کنید.

جدول نام های تجاری داروی اورسودیول در داروخانه

نکات پایانی

به یاد داشته باشید، اورسودیول و سایر داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و از کپسول اورسوداکسی کولیک اسید فقط برای موارد تجویز شده استفاده کنید. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات تجویز شده فقط برای شرایط شخصی و فعلی شما اعمال می شود.