داروی روفینامید چیست؟ موارد مصرف و عوارض جانبی
روفینامید (Rufinamide) یکی از داروهای ضدصرع (anticonvulsant) است که به منظور کنترل و کاهش تشنج در افراد مبتلا به برخی از انواع صرع به کار میرود. این دارو بهویژه برای درمان تشنجهای مرتبط با سندرم لنوکس-گستو (Lennox-Gastaut Syndrome)، یک نوع صرع شدید و نادر که در دوران کودکی آغاز میشود، تجویز میشود.
مقاله حاضر به بررسی موارد مصرف، مکانیسم اثر، نحوه مصرف، تداخلات دارویی و عوارض جانبی این دارو میپردازد.
تاریخچه داروی روفینامید روفینامید در سال ۲۰۰۷ برای درمان سندروم لنوکس-گاستو، یک نوع صرع مقاوم به درمان، طراحی گردید. این دارو بهعنوان درمان کمکی برای کاهش تشنجهای ناشی از این سندروم مؤثر شناخته شد. روفینامید با تأثیر بر کانالهای سدیمی مغز، فعالیت غیرطبیعی الکتریکی را کاهش میدهد. از آن زمان، این دارو به یکی از گزینههای درمانی مهم برای تشنجهای مقاوم به دارو تبدیل شده است.
موارد مصرف داروی روفینامید داروی روفینامید برای درمان بیماریهای خاصی مرتبط با تشنج تجویز میشود. موارد مصرف اصلی این دارو عبارتاند از:
سندروم لنوکس-گاستو (Lennox-Gastaut Syndrome): روفینامید به عنوان درمان ..
روفینامید (Rufinamide) یکی از داروهای ضدصرع (anticonvulsant) است که به منظور کنترل و کاهش تشنج در افراد مبتلا به برخی از انواع صرع به کار میرود. این دارو بهویژه برای درمان تشنجهای مرتبط با سندرم لنوکس-گستو (Lennox-Gastaut Syndrome)، یک نوع صرع شدید و نادر که در دوران کودکی آغاز میشود، تجویز میشود.
مقاله حاضر به بررسی موارد مصرف، مکانیسم اثر، نحوه مصرف، تداخلات دارویی و عوارض جانبی این دارو میپردازد.
تاریخچه داروی روفینامید
روفینامید در سال ۲۰۰۷ برای درمان سندروم لنوکس-گاستو، یک نوع صرع مقاوم به درمان، طراحی گردید. این دارو بهعنوان درمان کمکی برای کاهش تشنجهای ناشی از این سندروم مؤثر شناخته شد. روفینامید با تأثیر بر کانالهای سدیمی مغز، فعالیت غیرطبیعی الکتریکی را کاهش میدهد. از آن زمان، این دارو به یکی از گزینههای درمانی مهم برای تشنجهای مقاوم به دارو تبدیل شده است.
موارد مصرف داروی روفینامید
داروی روفینامید برای درمان بیماریهای خاصی مرتبط با تشنج تجویز میشود. موارد مصرف اصلی این دارو عبارتاند از:
- سندروم لنوکس-گاستو (Lennox-Gastaut Syndrome): روفینامید به عنوان درمان کمکی در کنترل تشنجهای مرتبط با سندروم لنوکس-گاستو به کار میرود. این سندروم نوعی اختلال صرع شدید و مقاوم به درمان است که معمولاً در کودکی شروع میشود و با تشنجهای متعدد و مشکلات شناختی همراه است.
نوع تشنجها:
- تشنجهای تونیک (سفتی عضلات)
- تشنجهای آتونیک (از دست دادن ناگهانی کنترل عضلات)
- تشنجهای غیبت (کاهش هوشیاری موقتی)
- صرع مقاوم به درمان : گاهی اوقات پزشکان در مواردی که سایر داروهای ضد صرع مؤثر نباشند، از روفینامید به عنوان درمان جایگزین یا تکمیلی استفاده می کنند.
مکانیسم اثر داروی روفینامید
روفینامید با مهار کانالهای سدیمی وابسته به ولتاژ عمل میکند و از فعالسازی مجدد سریع این کانالها جلوگیری میکند، که منجر به تثبیت غشای سلولهای عصبی و کاهش فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز میشود.
این مکانیسم به کنترل و کاهش تحریکپذیری بیش از حد نورونها کمک کرده و در جلوگیری از وقوع تشنجهای مرتبط با سندروم لنوکس-گاستو، بهویژه تشنجهای تونیک و آتونیک، بسیار مؤثر است. اثرات روفینامید به طور خاص در تنظیم فعالیت نورونی غیرطبیعی در این سندروم نقش دارد و به کاهش شدت و تعداد تشنجها منجر میشود.
اشکال موجود داروی روفینامید
داروی روفینامید در اشکال زیر موجود است:
- قرص خوراکی روکشدار در دوزهای مختلف
- ۱۰۰ میلیگرم
- ۲۰۰ میلیگرم
- ۴۰۰ میلیگرم
- سوسپانسیون خوراکی یا فرم مایع با دوز مشخص (مانند ۴۰ میلیگرم در هر میلیلیتر).
نکته: انتخاب شکل دارویی به وضعیت بیمار، سن، و توانایی بلع بستگی دارد.
نحوه مصرف داروی روفینامید
این دارو معمولاً دو بار در روز (صبح و عصر) و همراه غذا مصرف میشود تا جذب بهتری داشته باشد و از عوارض گوارشی کاسته شود. توجه داشته باشید همیشه قبل از مصرف دارو طبق دستور پزشک عمل کنید و در صورت بروز هر گونه مشکل یا سوال، به پزشک خود مراجعه کنید.
دوز اولیه:
- برای بزرگسالان و کودکان بالای ۴ سال، دوز اولیه معمولاً ۱۰۰ میلیگرم دو بار در روز است.
- دوز اولیه توسط پزشک تعیین میشود و به تدریج، بسته به پاسخ بیمار و تحمل او، افزایش مییابد.
افزایش تدریجی دوز:
- دوز باید به تدریج افزایش یابد، معمولاً هر ۲ هفته یک بار، با توجه به تحمل بیمار و پاسخ به دارو.
- به طور معمول، دوز روزانه را میتوان تا ۸۰۰ میلیگرم در روز (۴۰۰ میلیگرم دو بار در روز) افزایش داد. در برخی موارد، ممکن است دوز بیشتر هم تجویز شود.
دوز نگهدارنده:
- دوز نگهدارنده معمولاً بین ۴۰۰ میلیگرم تا ۱۶۰۰ میلیگرم در روز قرار میگیرد. بسته به نیاز بیمار، دوز روزانه میتواند به صورت دو بار در روز مصرف شود.
مصرف روفینامید در کودکان زیر ۴ سال نیاز به تنظیم دقیق دوز و نظارت پزشک دارد، زیرا دوز بر اساس وزن و وضعیت خاص هر کودک تغییر میکند.
اگر مصرف یک دوز را فراموش کنیم چه باید کرد؟
اگر یک دوز فراموش شد، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک به زمان دوز بعدی باشد.
عوارض جانبی داروی روفینامید
داروی روفینامید نیز مانند برخی داروهای دیگر عوارضی به همراه دارد که در برخی از افراد بروز می کند ، عوارض شایع این دارو عبارتند از:
- خوابآلودگی
- سرگیجه
- حالت تهوع
- خستگی
- سردرد
عوارض کمتر شایع و جدی:
- اختلال در هماهنگی حرکتی
- تاری دید
- اختلالات گوارشی مانند اسهال یا یبوست
- واکنشهای آلرژیک شدید (مانند تورم صورت، لبها و زبان)
- بثورات پوستی جدی (سندرم استیونز-جانسون یا نکرولیز اپیدرمال سمی)
- تغییرات در رفتار یا خلقوخو، مانند افسردگی یا افکار خودکشی
- تشدید تشنج
در صورت بروز هرگونه عارضه جدی، مصرف دارو باید فوراً متوقف شده و با پزشک مشورت شود.
داروی روفینامید در مقایسه با سایر داروها:
روفینامید در مقایسه با داروهایی مانند لاموتریژین و والپروئیک اسید در درمان سندروم لنوکس-گاستو مؤثرتر است، به ویژه در بیمارانی که تشنجهای مقاوم به درمان دارند. در حالی که لاموتریژین و والپروئیک اسید احتمال دارد اثر کمتری در این سندروم داشته باشند، روفینامید در کاهش تعداد و شدت تشنجها عملکرد بهتری نشان داده است.
همچنین، روفینامید به دلیل عوارض جانبی کمتر، به عنوان گزینهای جایگزین برای داروهایی مانند کاربامازپین و فنیتوئین در نظر گرفته میشود.
تداخلات دارویی با داروی روفینامید
روفینامید با برخی داروها گاها تداخل دارد و اثر بخشی آن یا عوارض جانبی را تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از تداخلات دارویی مهم عبارتند از:
- داروهای ضد صرع (مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین) که میتوانند اثر روفینامید را کاهش دهند.
- داروهای متابولیز شده توسط آنزیمهای کبدی (مثل کتوکونازول و اریترومایسین) که سطح روفینامید را افزایش می دهند.
- داروهای ضد آریتمی (مانند آمیودارون) و داروهایی که فاصله QT را تغییر میدهند خطر آریتمی را افزایش می دهند.
- داروهای خوابآور و آرامبخش (مانند بنزودیازپینها) میتوانند اثرات خوابآلودگی روفینامید را تقویت کنند.
- الکل و داروهای مهارکننده CNS خوابآلودگی و سرگیجه را تشدید می کنند.
قبل از مصرف روفینامید، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید تا از تداخلات جلوگیری شود.
موارد احتیاط در مصرف داروی روفینامید
- بیماریهای کبدی: بیماران مبتلا به اختلالات کبدی باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند، زیرا متابولیسم دارو در کبد انجام میشود.
- مشکلات قلبی: در بیماران با اختلالات ریتم قلب مانند طولانی شدن فاصله QT باید با احتیاط مصرف شود.
- اختلالات تنفسی یا مشکلات ریوی: مصرف دارو در این افراد باید با احتیاط و زیر نظر پزشک باشد.
- تاریخچه افسردگی یا اختلالات روانی: این دارو میتواند باعث تغییرات رفتاری و افسردگی شود، بنابراین باید در بیمارانی با سابقه اختلالات روانی با احتیاط مصرف شود.
- بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی درباره ایمنی روفینامید در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. این دارو باید تنها در صورت ضرورت و با مشورت پزشک تجویز شود.
- کودکان زیر ۴ سال: ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان زیر ۴ سال هنوز به طور کامل ارزیابی نشده است.
توجه داشته باشید که قطع ناگهانی روفینامید میتواند موجب افزایش تشنجها شود، بنابراین دوز باید تدریجاً کاهش یابد.
سوالات متداول
آیا روفینامید باعث اعتیاد میشود؟
خیر، روفینامید از دسته داروهای ضد صرع است و باعث اعتیاد نمیشود.
چه مدت پس از شروع مصرف روفینامید اثرات آن مشاهده میشود؟
معمولاً بعد از چند هفته مصرف منظم دارو، اثرات بهبود قابل مشاهده خواهد بود.
آیا مصرف داروی روفینامید میتواند باعث افزایش وزن شود؟
افزایش وزن یکی از عوارض جانبی نادر روفینامید است، اما معمولاً در بیشتر بیماران مشاهده نمیشود.
نکات پایانی
روفینامید دارویی مؤثر برای کنترل تشنجهای مرتبط با سندرم لنوکس-گستو و سایر تشنجهای مقاوم به درمان است. با این حال، مانند سایر داروهای ضدصرع، این دارو نیز میتواند عوارض جانبی و تداخلات دارویی داشته باشد که نیاز به پایش دقیق و مشورت مداوم با پزشک دارد. بیماران باید دستورات پزشک را دقیقاً رعایت کنند و از قطع ناگهانی دارو پرهیز نمایند.