داروی ریباویرین چیست؟ مکانیسم اثر، نحوه مصرف و تداخلات دارویی

ریباویرین یک داروی ضد ویروسی است که با سایر داروها برای درمان هپاتیت C استفاده می شود. این بیماری یک ویروس است که باعث التهاب مزمن کبد می شود. این دارو به شکل قرص است که می توانید از طریق خوراکی و با یک لیوان آب مصرف کنید. در این مقاله به بررسی مکانیزم اثر و ویژگی های داروی ریباویرین می پردازیم.

داروی ریباویرین چیست؟

داروی RIBAVIRIN (چودار با VYE rin) یک داروی ضد ویروسی است. این دارو همراه با سایر داروها برای درمان هپاتیت سی استفاده می شود و برای سرماخوردگی، آنفولانزا، یا سایر عفونت های ویروسی موثر نیست.

نام تجاری متداول: Copegus، Moderiba، RibaPak، Ribasphere، Ribasphere RibaPak، RibaTab

چرا ریباویرین تجویز می شود؟

ریباویرین همراه با یک داروی اینترفرون مانند پگینترفرون آلفا-۲a [Pegasys] یا پگینترفرون آلفا-۲b [PEG-Intron]) برای درمان هپاتیت C در افرادی که قبلاً با اینترفرون درمان نشده اند استفاده می شود. این دارو در دسته ای از داروهای ضد ویروسی به نام آنالوگ های نوکلئوزیدی قرار دارد و با جلوگیری از انتشار ویروسی که باعث هپاتیت C در داخل بدن می شود، عمل می کند.

مشخص نیست که آیا درمان شامل ریباویرین و یک داروی دیگر، عفونت هپاتیت C را درمان می‌کند، از آسیب کبدی که شاید در اثر هپاتیت C ایجاد شود جلوگیری می‌کند یا از گسترش هپاتیت C به افراد دیگر جلوگیری می‌کند.

موارد استفاده از داروی ریباویرین

ریباویرین در ترکیب با سایر داروهای ضد ویروسی (مانند اینترفرون، سوفوسبوویر) برای درمان هپاتیت C مزمن (طولانی مدت)، یک عفونت ویروسی کبد استفاده می شود. عفونت مزمن هپاتیت C می تواند باعث مشکلات جدی کبدی مانند اسکار (سیروز) یا سرطان کبد شود. ریباویرین با کاهش میزان ویروس هپاتیت C در بدن شما عمل می کند که به بهبود کبد شما کمک می کند.

مشخص نیست که آیا این درمان می تواند از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری کند یا خیر. شما باید از استفاده از سوزن مشترک خودداری کنید و برای کاهش خطر انتقال ویروس به دیگران، از “وسایل پیشگیری از بارداری” (از جمله استفاده از کاندوم) را تمرین کنید.

این دارو زمانی بهترین اثر را دارد که مقدار دارو در بدن شما در یک سطح ثابت نگه داشته شود. این دارو را در فواصل مساوی مصرف کنید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان های معینی مصرف کنید.

مصرف ریباویرین و سایر داروهای ضد ویروسی خود را برای تمام مدت زمان تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم شما پس از مدت کوتاهی ناپدید شوند. قطع زودهنگام هر یک از داروها احتمال دارد منجر به بازگشت عفونت شود.

هنگام درمان با این دارو، مقدار زیادی آب بنوشید. انجام این کار خطر عوارض جانبی جدی را کاهش می دهد. از آنجایی که این دارو می تواند از طریق پوست و ریه ها جذب شود و شاید به جنین آسیب برساند، زنان باردار یا در شرف بارداری، نباید از این دارو استفاده کنند.

نحوه استفاده از داروی ریباویرین

قبل از شروع مصرف ریباویرین و هر بار مصرف مجدد، راهنمای دارویی تجویز شده توسط پزشک خود را بخوانید. اگر سوالی دارید، از پزشک خود بپرسید. همچنین اطلاعات دارویی سایر داروهای ضد ویروسی خود را مطالعه کنید. این دارو را طبق دستور پزشک به صورت خوراکی مصرف کنید، معمولاً دو بار در روز همراه با غذا. دوز و طول درمان بر اساس سن، وزن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان است.

نحوه مصرف داروی ریباویرین

این دارو را به صورت خوراکی با یک لیوان پر آب مصرف کنید. دستورالعمل روی برچسب نسخه را دنبال کنید. همراه غذا مصرف کنید. داروهایت را در فواصل معین مصرف کنید. داروی خود را بیشتر ازدفعات تعیین شده مصرف ننمایید. تمام داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید حتی اگر فکر می کنید بهتر هستید. دوزها را نادیده نگیرید یا داروی خود را زود قطع نکنید.

در مورد استفاده از این دارو در کودکان با پزشک اطفال خود صحبت کنید. در حالی که این دارو ممکن است برای کودکان زیر ۵ سال برای شرایط خاص تجویز شود، اقدامات احتیاطی اعمال می شود.

مصرف بیش از حد: اگر فکر می کنید بیش از حد از این دارو مصرف کرده اید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

توجه: این دارو فقط برای شما است. این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید.

اثرات جانبی داروی ریباویرین

حالت تهوع، اسهال، ناراحتی معده، سردرد، سرگیجه، تاری دید، مشکل خواب، سرفه، کم اشتهایی، کاهش یا افزایش وزن، خشکی پوست، یا تغییر در چشایی/شنوایی ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی، از جمله: خستگی/ضعف غیرمعمول، ضربان قلب تند/ تپش نامنظم، درد عضلانی/مفاصل، تغییرات بینایی، کبودی/خونریزی آسان، ادرار تیره، زردی چشم/پوست فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر عوارض جانبی بسیار جدی دارید، از جمله: درد قفسه سینه، درد فک/بازوی چپ، درد معده/کمر، مدفوع سیاه/خون آلود، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد احتیاطی هنگام مصرف داروی ریباویرین

قبل از مصرف ریباویرین، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا اگر آلرژی دیگری دارید. این محصول حاوی مواد غیر فعالی است که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید، به ویژه در موارد: اختلالات خونی (مانند کم خونی داسی شکل، هموگلوبین پایین، تالاسمی)، بیماری کلیوی، سایر مشکلات کبدی (مانند هپاتیت خود ایمنی)، بیماری قلبی، خون بالا. فشار، مشکلات تنفسی، مشکلات پانکراس (مانند پانکراتیت)، دیابت.

این دارو باعث سرگیجه یا خستگی غیرعادی شما می شود یا دید شما را تار می کند. رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید، یا کاری که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد انجام ندهید. از نوشیدنی های الکلی خودداری کنید. افراد مسن در هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری برای کم خونی می باشند.

ریباویرین در دوران بارداری نباید مصرف شود. توصیه می شود که بیماران زن قبل از شروع این دارو تست بارداری انجام دهند. آزمایشات بارداری باید در حین مصرف این دارو و تا مدتی پس از قطع این دارو (برای بیماران زن به مدت ۹ ماه) ادامه یابد. اگر شما باردار شده اید، یا اگر فکر می کنید ممکن است باردار باشید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

تداخلات دارویی ریباویرین

تداخلات دارویی نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر می دهد و خطر عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای/غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع نکنید، متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از: آنتی اسیدها، دیدانوزین، زیدوودین.

نکات پایانی

ریباویرین یک داروی ضد ویروسی است که برای درمان عفونت ویروس هپاتیت E به تنهایی و گاهی اوقات برای درمان عفونت ویروس هپاتیت C در ترکیب با سایر داروها استفاده می شود (ریباویرین نباید به تنهایی برای درمان هپاتیت C استفاده شود). عفونت های هپاتیت E و ویروس هپاتیت C می توانند باعث التهاب و آسیب به کبد شوند. ریباویرین تکثیر بسیاری از انواع ویروس از جمله ویروس های هپاتیت E و C را متوقف می کند، اما مکانیسم دقیق آن ناشناخته است.