داروی متیل پردنیزولون برای چیست؟ موارد مصرف و عوارض جانبی

داروی متیل پردنیزولون یک داروی کورتیکواستروئیدی قوی است که به عنوان یک نسخه مصنوعی از هورمون طبیعی کورتیزول، با کاهش التهاب و اصلاح داروی استروئیدی پاسخ ایمنی بدن، عمل می کند و معمولاً برای درمان طیف گسترده ای از شرایط التهابی و خودایمنی استفاده می شود. در این مقاله به بررسی علمی و کاربردی داروی متیل پردنیزولون و عوارض جانبی آن می پردازیم.

موارد استفاده از داروی متیل پردنیزولون

متیل پردنیزولون برای درمان بیماری هایی مانند آرتریت، اختلالات خونی، واکنش های آلرژیک شدید، سرطان های خاص، بیماری های چشمی، بیماری های پوست/کلیه/روده/ریه و اختلالات سیستم ایمنی استفاده می شود. پاسخ سیستم ایمنی شما به بیماری های مختلف را کاهش می دهد تا علائمی مانند تورم، درد و واکنش های آلرژیک را کاهش دهد. این دارو یک هورمون کورتیکواستروئیدی است. متیل پردنیزولون همچنین همراه با سایر داروها در اختلالات هورمونی استفاده می شود.

داروی متیل پردنیزولون کاربردهای درمانی مختلفی دارد، از جمله:

• اختلالات روماتیسمی: متیل پردنیزولون برای مدیریت شرایطی مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و لوپوس با کاهش التهاب در مفاصل و بافت های همبند استفاده می شود.
• واکنش های آلرژیک: برای آلرژی های شدید یا کنترل نشده، متیل پردنیزولون می تواند به سرکوب پاسخ ایمنی بیش از حد فعال که منجر به علائمی مانند تورم، خارش و مشکلات تنفسی می شود، کمک کند.
• اختلالات غدد درون ریز: این دارو برای نارسایی آدرنال، وضعیتی که در آن غدد فوق کلیوی کورتیزول کافی تولید نمی کنند، تجویز می شود.
• شرایط پوست، چشم و دستگاه گوارش: متیل پردنیزولون می تواند برای درمان اختلالات التهابی پوست، مشکلات چشمی مانند تورم یا زخم، و مشکلات گوارشی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون استفاده شود.
• اختلالات خونی: گاهی اوقات برای افزایش تعداد پلاکت ها یا گلبول های قرمز خون در برخی شرایط هماتولوژیک استفاده می شود.
• مولتیپل اسکلروزیس: داروی متیل پردنیزولون می تواند به مدیریت عودهای حاد یا شعله ور شدن در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس کمک کند.

نحوه استفاده از داروی متیل پردنیزولون

این دارو را طبق دستور پزشک به صورت خوراکی، معمولاً با غذا یا شیر مصرف کنید. دستورالعمل های دوز تجویزی خود را به دقت دنبال کنید. دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. تجویزهای دوز متفاوتی برای این دارو وجود دارد.

دوز خود را افزایش ندهید یا از این دارو بیشتر از زمان تجویز شده استفاده نکنید زیرا با این کار وضعیت شما سریعتر بهبود نمی یابد و خطر عوارض جانبی شما افزایش می یابد.

بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. برخی از شرایط با قطع ناگهانی این دارو بدتر می شوند. شاید لازم باشد دوز شما به تدریج کاهش یابد.

اگر به طور ناگهانی مصرف داروی متیل پردنیزولون را قطع کنید، علائم ترک (مانند ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلانی، سردرد، خستگی، سرگیجه) خواهید داشت. برای کمک به جلوگیری از قطع مصرف، پزشک احتمالا دوز شما را به آرامی کاهش دهد. اگر متیل پردنیزولون را برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا استفاده کرده باشید، احتمال قطع مصرف وجود دارد. در صورت ترک مصرف فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

اثرات جانبی داروی متیل پردنیزولون

به یاد داشته باشید که داروی متیل پردنیزولون به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند. حالت تهوع، استفراغ، سوزش سر دل، سردرد، سرگیجه، مشکل خواب، تغییرات اشتها، افزایش تعریق یا آکنه رخ می دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

این دارو باعث افزایش قند خون شما می شود که می تواند باعث دیابت یا بدتر شدن آن شود. در صورت داشتن علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی/ادرار، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از قبلاً دیابت دارید، قند خون خود را به طور مرتب طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک شاید نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.

داروی متیل پردنیزولون توانایی شما را برای مبارزه با عفونت ها کاهش می دهد. این احتمال ابتلا به یک عفونت جدی (به ندرت کشنده) را افزایش می دهد یا هر عفونتی را که دارید بدتر می کند. در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت (مانند گلودرد که از بین نمی رود، تب، لرز، سرفه، لکه های سفید در دهان) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید، از جمله:

• افزایش وزن غیرعادی
• تغییرات دوره قاعدگی
• درد استخوان/مفاصل
• کبودی/خونریزی آسان
• تغییرات روانی/خلقتی (مانند نوسانات خلقی، افسردگی، بی قراری)
• ضعف عضلانی/درد
• صورت پف کرده
• بهبود آهسته زخم
• تورم مچ پا/دست
• نازک شدن پوست
• رشد غیرعادی مو/پوست
• مشکلات بینایی
• ضربان قلب سریع/آهسته/نامنظم
• علائم خونریزی معده/روده (مانند معده/شکم)
• مدفوع سیاه/قیری
• استفراغی که شبیه تفاله قهوه است
• لکه های قرمز/بنفش روی پوست.

مهم است که دستورالعمل های دوز را به دقت دنبال کنید، زیرا قطع ناگهانی متیل پردنیزولون می تواند منجر به علائم ترک شود. بیماران نیاز به کاهش تدریجی دوز داروی متیل پردنیزولون تحت نظر پزشک دارند.

موارد احتیاط در مصرف داروی متیل پردنیزولون

قبل از مصرف متیل پردنیزولون، اگر به آن حساسیت دارید، یا به پردنیزون؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این محصول حاوی مواد غیر فعالی است که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید، به ویژه در موارد زیر:

• مشکلات خونریزی
• لخته شدن خون
• پوکی استخوان
• دیابت
• بیماری های چشمی (مانند آب مروارید، گلوکوم، عفونت تبخال چشم)
• مشکلات قلبی. مانند حمله قلبی اخیر، نارسایی قلبی
• فشار خون بالا
• عفونت های فعلی / گذشته (مانند عفونت های ناشی از سل، کرم نخی، تبخال، قارچ)
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد (مانند هپاتیت B)
• شرایط روحی / خلقی ( مانند سایکوز، افسردگی، اضطراب)
• مشکلات معده/روده (مانند دیورتیکولیت، زخم، کولیت اولسراتیو)
• تشنج.

داروی متیل پردنیزولون باعث سرگیجه شما می شود. رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با خیال راحت انجام دهید.

این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود. مصرف روزانه الکل در حین استفاده از این دارو خطر خونریزی معده را افزایش می دهد. مصرف مشروبات الکلی را قطع کنید.

داروی متیل پردنیزولون می تواند احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش دهد یا عفونت های فعلی را بدتر کند. از هر کسی که عفونتی دارد که احتمال دارد به راحتی پخش شود (مانند آبله مرغان، کووید-۱۹، سرخک، آنفولانزا) دوری کنید.

قبل از انجام هر گونه واکسیناسیون یا آزمایش پوست، به متخصص خود بگویید که از متیل پردنیزولون استفاده می کنید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.

قبل از انجام عمل جراحی، در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئیدی می تواند واکنش بدن به استرس فیزیکی را دشوارتر کند. قبل از انجام عمل جراحی یا درمان اورژانسی، یا در صورت ابتلا به بیماری/آسیب جدی، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید یا در ۱۲ ماه گذشته از این دارو استفاده کرده اید.

در صورت بروز خستگی غیرعادی/خستگی شدید یا کاهش وزن فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر برای مدت طولانی از این دارو استفاده می کنید، کارت هشدار یا دستبند پزشکی که استفاده شما از این دارو را مشخص می کند همراه داشته باشید.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه درد استخوان، خونریزی معده / روده و تغییرات ذهنی / خلقی (مانند سردرگمی) حساس ترند.

در صورت استفاده طولانی مدت از این دارو احتمال می رود رشد کودک را کند شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید. به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا قد و رشد کودک شما بررسی شود.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود. به ندرت به نوزاد متولد نشده آسیب می رساند. نوزادان متولد شده از مادرانی که برای مدت طولانی از این دارو استفاده می کنند احتمالا دچار مشکلات هورمونی شوند. در صورت مشاهده علائمی مانند تهوع/استفراغ که متوقف نمی شود، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد خود فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود، اما بعید است که به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی داروی متیل پردنیزولون

تداخلات دارویی نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر می دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای/غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع نکنید، متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که احتمال دارد با داروی متیل پردنیزولون تداخل داشته باشند عبارتند از: آلدسلوکین، دسموپرسین، میفپریستون، سایر داروهایی که همچنین می توانند باعث خونریزی/کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، “رقیق کننده های خون” مانند وارفارین/دابیگاتران، NSAID ها مانند ایبوپروفن، سلکوکسیب، آسپرین، سالیسیلات).

اگر پزشک به شما گفته است که برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولاً ۸۱ تا ۱۶۲ میلی گرم در روز) آسپرین با دوز پایین مصرف کنید، باید به مصرف آسپرین ادامه دهید مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را نکنید.

سایر داروها می توانند بر حذف داروی متیل پردنیزولون از بدن شما تأثیر بگذارند، که بر نحوه عملکرد متیل پردنیزولون تأثیر می گذارد. به عنوان مثال می‌توان به ضد قارچ‌های آزول (مانند کتوکونازول)، سیکلوسپورین، استروژن‌ها، مهارکننده‌های پروتئاز HIV (مانند داروناویر)، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، ریتوناویر، خارمریم، برخی از داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می‌شوند (مانند فنیوباربیتال، فنی‌توباریتال).

داروی متیل پردنیزولون با برخی از آزمایش‌های آزمایشگاهی (مانند آزمایش‌های پوستی) تداخل دارد و احتمالاً باعث نتایج آزمایش نادرست می شود. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان شما از مصرف این دارو مطلع هستند.

نام های تجاری داروی متیل پردنیزولون

نکات پایانی

به طور کلی، داروی متیل پردنیزولون یک داروی همه کاره و موثر برای مدیریت انواع شرایط التهابی و خود ایمنی است. با مطالعه این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین و با درک موارد مصرف و عوارض جانبی احتمالی، بیماران می توانند از نزدیک با تیم مراقبت های بهداشتی خود برای استفاده ایمن و موثر از این دارو همکاری کنند.