درمان دیابت نوع ۲ با قرص زیپمت

قرص زیپمت یا ترکیب SITAGLIPTIN / METFORMIN به صورت خوراکی دارویی است که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می شود. این قرص دیابت ترکیبی از دو دارو است: سیتاگلیپتین که یک مهارکننده DPP-4 است و متفورمین که یک بیگوانید است.

مهارکننده‌های DPP-4 (مهارکننده‌های Dipeptidyl Peptidase-4) دسته‌ای از داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت نوع ۲ هستند. آنها با مسدود کردن آنزیم دی پپتیدیل پپتیداز-۴ (DPP-4) عمل می کنند، که هورمون های خاصی را در بدن تجزیه می کند که باعث تحریک ترشح انسولین از پانکراس می شود.

این داروها با مسدود کردن DPP-4 به افزایش ترشح انسولین و کاهش تولید قند در کبد کمک می کنند که می تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند. برخی از مهارکننده های رایج DPP-4 عبارتند از: سیتاگلیپتین (Januvia) ساکساگلیپتین (Onglyza) لیناگلیپتین (Tradjenta) آلوگیپتین (نسینا) ویلداگلیپتین (Galvus).

مهارکننده های DPP-4 معمولاً به صورت خوراکی، به تنهایی یا همراه با سایر داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت نوع ۲ مانند متفورمین یا انسولین مصرف می شوند. آنها معمولاً به خوبی تحمل می شوند و در صورت مصرف به تنهایی خطر پایینی برای ایجاد قند خون پایین (هیپوگلیسمی) دارند. با این حال، ممکن است برخی عوارض جانبی مانند سردرد، ناراحتی معده و درد مفاصل داشته باشند.

زیپمت چگونه بر بدن اثر می کند؟

سیتاگلیپتین با افزایش ترشح انسولین و کاهش تولید قند در کبد عمل می کند، در حالی که متفورمین با کاهش تولید گلوکز کبد و افزایش حساسیت به انسولین عمل می کند. آنها با هم می توانند به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کنند. بنابرین قرص زیپمت که ترکیب این دو دارو است بر کنترل و درمان دیابت نوع ۲ موثر است.

این دارو معمولاً طبق دستور پزشک به صورت خوراکی، با یا بدون غذا مصرف می شود. دوز ممکن است به عواملی مانند سن، عملکرد کلیه و سایر شرایط پزشکی بستگی داشته باشد.

عوارض جانبی رایج قرص زیپمت ممکن است شامل حالت تهوع، اسهال، ناراحتی معده، سردرد یا سرگیجه باشد. در صورت مشاهده علائم غیرعادی یا عوارض جانبی در حین مصرف دارو، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید.

پیروی از توصیه‌های سبک زندگی، مانند حفظ رژیم غذایی سالم و رژیم ورزشی، در حین مصرف قرص زیپمت نیز مهم است.

آیا می توانم زیپمت را در دوران بارداری مصرف کنم؟

به طور کلی مصرف قرص زیپمت در دوران بارداری توصیه نمی شود. ایمنی زیپمت در دوران بارداری ثابت نشده است و ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند.

اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، مهم است که قبل از مصرف هر گونه دارویی، از جمله قرص زیپمت، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می توانند به تعیین اینکه آیا دارو برای شما بی خطر و مناسب است یا خیر، کمک می کنند و در صورت لزوم می توانند درمان های جایگزین را توصیه کنند.

اگر در حین مصرف قرص زیپمت باردار شدید، مهم است که فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می توانند به تعیین مسیر اقدام مناسب کمک کنند و می توانند شما و کودکتان را از نظر هر گونه عوارض احتمالی تحت نظر داشته باشند.

همچنین مهم است که هنگام مصرف قرص زیپمت برای جلوگیری از بارداری از کنترل بارداری موثر استفاده کنید.

عوارض جانبی قرص زیپمت

قرص زیپمت خوراکی ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. در اینجا برخی از عوارض جانبی رایج گزارش شده است:

• تهوع و استفراغ: اینها عوارض جانبی رایج قرص زیپمت، به ویژه در چند هفته اول درمان هستند.
• اسهال: برخی افراد ممکن است در حین مصرف قرص زیپمت یا سیتاگلیپتین/متفورمین دچار اسهال شوند.
• ناراحتی معده: قرص زیپمت می تواند در برخی افراد باعث ناراحتی معده یا درد شکم شود.
• سردرد: برخی از افراد ممکن است هنگام مصرف قرص زیپمت دچار سردرد شوند.
• سرگیجه: این دارو می تواند در برخی افراد باعث سرگیجه یا سبکی سر شود.
• هیپوگلیسمی: قرص زیپمت یا سیتاگلیپتین/متفورمین ممکن است باعث کاهش سطح قند خون (هیپوگلیسمی) شود که همراه با سایر داروهای کاهش دهنده قند خون مانند انسولین یا سولفونیل اوره مصرف شود.

در موارد نادر، قرص زیپمت ممکن است عوارض جانبی جدی تری مانند اسیدوز لاکتیک (تجمع اسید لاکتیک در خون)، پانکراتیت (التهاب پانکراس) یا واکنش های آلرژیک ایجاد کند.

تداخلات دارویی با قرص زیپمت

قرص زیپمت ممکن است با سایر داروها از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی تداخل داشته باشد. در اینجا برخی از داروهایی که ممکن است با قرص زیپمت تداخل داشته باشند آورده شده است:

انسولین و سولفونیل اوره ها: قرص زیپمت ممکن است خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) را در صورت مصرف با سایر داروهای کاهش دهنده قند خون، مانند انسولین یا سولفونیل اوره، افزایش دهد.

دیورتیک ها: دیورتیک ها که به عنوان قرص های آب نیز شناخته می شوند، در صورت مصرف همراه با متفورمین می توانند خطر اسیدوز لاکتیک (تجمع اسید لاکتیک در خون) را افزایش دهند.

سایمتیدین: سایمتیدین، دارویی که برای درمان سوزش سر دل و زخم معده استفاده می شود، می تواند سطح سیتاگلیپتین را در خون افزایش دهد و به طور بالقوه خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

ریفامپین: ریفامپین، دارویی که برای درمان سل و سایر عفونت‌ها استفاده می‌شود، می‌تواند سطح سیتاگلیپتین را در خون کاهش دهد و به طور بالقوه اثربخشی آن را کاهش دهد.

مکمل‌های گیاهی: برخی از مکمل‌های گیاهی مانند مخمر سنت جان و جینسینگ ممکن است با قرص‌های زیپمت یا سیتاگلیپتین/متفورمین تداخل داشته باشند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهند

آیا هنگام مصرف قرص زیپمت محدودیت های غذایی وجود دارد؟

در حالی که هیچ محدودیت غذایی خاصی برای افرادی که قرص زیپمت مصرف می کنند وجود ندارد، حفظ رژیم غذایی و سبک زندگی سالم در حین مصرف دارو بسیار مهم است. داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و حفظ وزن سالم می تواند به بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر عوارض مرتبط با دیابت کمک کند.

همچنین مهم است که از مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین یا پر کربوهیدرات پرهیز یا محدود کنید، زیرا می توانند سطح قند خون را افزایش دهند. پزشک یا یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند تا یک برنامه غذایی سالم تهیه کنید که نیازهای فردی و ترجیحات غذایی شما را برآورده کند.

مهم است که هنگام مصرف قرص زیپمت از مصرف الکل اجتناب کنید یا آن را محدود کنید، زیرا الکل می تواند خطر اسیدوز لاکتیک، یک عارضه جانبی نادر اما بالقوه جدی متفورمین را افزایش دهد.

چند نمونه از غذاهای سالم را که می توانم در رژیم غذایی خود قرار دهم کدامند؟

گنجاندن انواع غذاهای سالم در رژیم غذایی می تواند به بهبود کنترل قند خون، ارتقای سلامت کلی و کاهش خطر عوارض مرتبط با دیابت کمک کند. در اینجا چند نمونه از غذاهای سالم که می توانید در رژیم غذایی خود بگنجانید آورده شده است:

سبزیجات غیر نشاسته ای: این سبزیجات شامل سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، گل کلم، فلفل، گوجه فرنگی، هویج و خیار است. آنها کالری و کربوهیدرات کمی دارند اما فیبر، ویتامین و مواد معدنی بالایی دارند.

غلات کامل: این غلات شامل برنج قهوه ای، کینوآ، نان گندم کامل و بلغور جو دوسر است. آنها سرشار از فیبر هستند که می تواند به بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند.

پروتئین بدون چربی: شامل مرغ، ماهی، بوقلمون، گوشت گاو بدون چربی و توفو است. پروتئین می تواند به سیری شما کمک کند و از افزایش قند خون جلوگیری کند.

چربی های سالم: این چربی ها شامل آجیل، دانه ها، آووکادو، روغن زیتون و ماهی های چرب مانند سالمون است. چربی های سالم می توانند به بهبود سطح کلسترول و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کنند.

لبنیات کم چرب: این محصولات شامل شیر، ماست و پنیر است. آنها منابع خوبی از کلسیم و پروتئین هستند و می توانند به قوی نگه داشتن استخوان ها کمک کنند.

میوه ها: انواع توت ها، سیب، مرکبات و خربزه. آنها سرشار از فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی هستند، اما می توانند کربوهیدرات بالایی نیز داشته باشند، بنابراین نظارت بر اندازه وعده ها بسیار مهم است.

چه کسانی نمی توانند از قرص زیپمت استفاده کنند؟

قرص زیپمت ممکن است برای همه مناسب نباشد. در اینجا چند نمونه از افرادی که نباید از این دارو استفاده کنند آورده شده است:

حساسیت به سیتاگلیپتین یا متفورمین: افرادی که به سیتاگلیپتین یا متفورمین حساسیت دارند نباید از این دارو استفاده کنند.

بیماری کلیوی شدید: قرص زیپمت ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری شدید کلیوی یا کسانی که دیالیز می شوند توصیه نشود، زیرا این دارو می تواند خطر اسیدوز لاکتیک، یک عارضه جانبی نادر اما بالقوه جدی را افزایش دهد.

بیماری شدید کبدی: افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی باید از مصرف قرص زیپمت اجتناب کنند، زیرا این دارو می تواند خطر مشکلات کبدی را افزایش دهد.

کتواسیدوز دیابتی: قرص زیپمت برای افراد مبتلا به کتواسیدوز دیابتی، یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی که می تواند در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ رخ دهد، توصیه نمی شود.

بارداری: استفاده از قرص زیپمت ممکن است در دوران بارداری بی خطر نباشد، زیرا ایمنی دارو در دوران بارداری ثابت نشده است.

نویسنده و گردآورنده: دکتر سارا شوهانی