دیابت نوع ۲ شامل مراقبت و مدیریت مداوم و روزانه است. احتمالاً در ابتدا بسیار طاقتفرسا خواهد بود. اما با گذشت زمان، درک بهتری از نحوه مدیریت این بیماری خواهید داشت. یاد خواهید گرفت که با بدن خود هماهنگ باشید. مدیریت دیابت نوع ۲ شامل یک تلاش تیمی است – شما به متخصصان پزشکی و عزیزانتان در کنار خود نیاز دارید. در صورت نیاز به کمک، از تماس با وبسایت داروخانه آنلاین دریغ نکنید.
دیابت نوع ۲ زمانی اتفاق میافتد که بدن نمیتواند به درستی از انسولین استفاده کند و قند در خون تجمع مییابد(عدم کنترل قند خون). زمانی به آن دیابت بزرگسالان میگفتند. با گذشت زمان، سطح بالای قند خون در دیابت نوع ۲ میتواند به چشمها، کلیهها، اعصاب و قلب آسیب برساند.
چکیده مطلب:
دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که زمانی رخ میدهد که بدن نتواند به درستی از انسولین استفاده کند و قند خون افزایش یابد. اگر درمان و مدیریت مناسب نداشته باشد، میتواند به قلب، کلیه، چشم و اعصاب آسیب برساند. مدیریت دیابت نوع ۲ شامل نظارت مداوم بر قند خون، تغذیه مناسب، ورزش منظم و رعایت سبک زندگی سالم است.
کاهش وزن حتی به میزان ۵ تا ۱۰ درصد میتواند حساسیت بدن به انسولین را بهبود بخشد و نیاز به داروها را کاهش دهد. مصرف غذاهای کمکالری، پروتئین بدون چربی، سبزیجات غیرنشاستهای، غلات کامل و نوشیدنیهای بدون شکر و همچنین محدود کردن غذاهای فرآوریشده، نقش مهمی در کنترل دیابت دارد. ورزش منظم حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته، مدیریت استرس و خواب کافی نیز برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
داروهایی مانند متفورمین، آگونیستهای GLP-1 و در صورت نیاز انسولین، همراه با مکملهای تغذیهای ویژه بیماران دیابتی، میتوانند سطح قند خون را کنترل کنند. آگاهی، حمایت خانواده و تیم پزشکی، و بررسی منظم قند خون، ستونهای اصلی مدیریت موفق دیابت نوع ۲ هستند. با رعایت این نکات، میتوان زندگی سالم و فعال همراه با کاهش خطر عوارض جدی داشت.
| محور | توصیه اصلی | جزئیات کاربردی |
|---|---|---|
| علت دیابت نوع ۲ | مقاومت به انسولین | سلولها به انسولین پاسخ نمیدهند، پانکراس مجبور به تولید بیشتر |
| مدیریت روزانه | نظارت بر قند خون | استفاده از دستگاه یا مانیتور مداوم (CGM) |
| تغذیه | رژیم متعادل | سبزیجات غیرنشاستهای، پروتئین بدون چربی، غلات کامل، محدود کردن فرآوریشدهها |
| ورزش | حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته | فعالیت با شدت متوسط، کمک به کنترل قند و کاهش وزن |
| کاهش وزن | ۵–۱۰٪ وزن بدن | بهبود حساسیت به انسولین، کاهش نیاز به دارو |
| دارو و مکمل | متفورمین، GLP-1، انسولین و مکملهای دیابتی | کنترل سطح قند و پیشگیری از عوارض |
| حمایت تیمی | پزشک، متخصص تغذیه، خانواده | راهنمایی، انگیزه و پشتیبانی روانی |
| سبک زندگی | خواب کافی و مدیریت استرس | کاهش خطر عوارض و بهبود سلامت کلی |
پیشگیری از دیابت نوع ۲ و نقش آن در کاهش خطرات سلامت
شما میتوانید با کاهش مقدار متوسطی از وزن، پیروی از یک برنامه غذایی کمکالری و فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته، به پیشگیری از دیابت نوع دو یا به تأخیر انداختن دیابت نوع ۲ کمک کنید.
دیابت نوع ۲ چگونه ایجاد میشود؟
علت اصلی دیابت نوع ۲ مقاومت به انسولین است.
مقاومت به انسولین زمانی اتفاق میافتد که سلولهای خاصی در بدن شما آنطور که باید به انسولین پاسخ نمیدهند. انسولین هورمونی است که پانکراس شما تولید میکند و سطح گلوکز شما را در محدودهی مناسب نگه میدارد.
با این مقاومت به انسولین، پانکراس شما باید مقدار بیشتری از آن را تولید کند تا بر افزایش سطح گلوکز غلبه کند. اگر سلولهای شما در برابر انسولین بیش از حد مقاوم شوند و پانکراس شما نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند، منجر به دیابت نوع ۲ میشود.
عوامل متعددی میتوانند در مقاومت به انسولین نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک
- چربی اضافی بدن، به ویژه در شکم و اطراف اندامهای شما (چربی احشایی)
- عدم فعالیت بدنی
- خوردن مکرر غذاهای فرآوری شده، پرکربوهیدرات و چربیهای اشباع
- مصرف برخی داروها، مانند مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید
- اختلالات هورمونی، مانند کم کاری تیروئید و سندرم کوشینگ
- استرس مزمن و کمبود خواب با کیفیت
علائم اولیه دیابت نوع دو که نباید نادیده گرفت
علائم دیابت نوع ۲ معمولاً به آرامی بروز میکنند. علائم اولیه دیابت میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- احساس گرسنگی بیش از حد معمول
- خستگی
- بهبود آهسته بریدگیها یا زخمها
- سوزن سوزن شدن یا بیحسی در دستها یا پاها
- تاری دید
- خشکی پوست
- کاهش وزن بیدلیل
- زنان ممکن است عفونتهای مکرر قارچی واژن و/یا عفونتهای دستگاه ادراری (UTI) را تجربه کنند.
اگر این علائم را دارید، به پزشک مراجعه کنید. آزمایش خون میتواند دیابت نوع ۲ را تشخیص دهد.
بیشتر بدانید: درمان فوری افت قند خون با داروی گلوکاگون
سبک زندگی سالم برای کاهش خطر دیابت
بخشهای کلیدی مدیریت دیابت نوع ۲ و داشتن سبک زندگی سالم و دیابت نوع ۲ عبارتند از:
- تغییرات سبک زندگی، مانند ورزش بیشتر و تنظیم رژیم غذایی
- دارو
- نظارت بر قند خون
شما عمدتاً دیابت نوع ۲ را خودتان با راهنمایی پزشکی و پشتیبانی تیم مراقبتهای بهداشتی خود مدیریت میکنید. این میتواند شامل موارد زیر باشد:
- پزشک مراقبتهای اولیه (PCP) یا متخصص غدد درون ریز
- متخصص تغذیه
- متخصص مراقبت و آموزش دیابت (CDCES)
- چشم پزشک
- دندانپزشک
تیم شما همچنین باید شامل اعضای خانواده و سایر افراد مهم در زندگی شما باشد. مدیریت دیابت نوع ۲ میتواند چالش برانگیز باشد – شما باید هر روز برای آن تصمیمات متعددی بگیرید. عزیزان میتوانند به تحمل این بار روانی کمک کنند.
رژیم غذایی مناسب پیشگیری از دیابت
شما و پزشک یا متخصص تغذیهتان با هم یک برنامه غذایی مناسب یا رژیم غذایی دیابتی برای خود تهیه خواهید کرد. اینکه چه چیزی و چه زمانی میخورید، بر قند خون شما تأثیر میگذارد.
بیشتر پزشکان توصیه میکنند غذاهای مغذی متنوعی مصرف کنید. به طور کلی، انواع غذاهای زیر میتوانند به حفظ سطح گلوکز سالم و جلوگیری از دیابت کمک کنند:
- پروتئینهای بدون چربی
- سبزیجات غیرنشاستهای
- منابع چربیهای تک غیراشباع و چند غیراشباع
- کربوهیدراتهای پیچیده
نقش ورزش و فعالیت بدنی در کنترل قند خون
فعالیت بدنی منظم برای مدیریت دیابت نوع 2 مفید است زیرا در مورد ورزش و دیابت:
- سطح قند خون شما را در کوتاه مدت و بلندمدت کاهش میدهد
- جریان خون و فشار خون را بهبود میبخشد
- به مدیریت استرس کمک میکند
- ممکن است به کاهش وزن کمک کند
- سطح انرژی شما را افزایش میدهد و خلق و خوی شما را بهبود میبخشد
قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد قبل، حین و بعد از فعالیت بدنی اقدامات خاصی را انجام دهید. به خصوص اگر انسولین مصرف میکنید. هدف کلی این است که حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشید.
مدیریت استرس و خواب کافی
استراحت با کیفیت بخش اساسی مدیریت استرس است، زیرا به تنظیم خلق و خو، بهبود عملکرد شناختی و بازیابی سیستمهای بدن کمک میکند. برای افراد مبتلا به دیابت، داشتن یک خواب خوب شبانه با وجود آلارمهای دستگاهها و نوسانات قند خون میتواند به ویژه دشوار باشد.
بیشتر بدانید: معرفی داروی گیاهی برای قند خون
غذاها و مکمل های مؤثر در پیشگیری از دیابت نوع ۲
این غذاها و نوشیدنیها را برای کاهش خطر دیابت بیشتر انتخاب کنید:
- سبزیجات غیرنشاستهای مانند فلفل، قارچ، مارچوبه، کلم بروکلی و اسفناج
- میوهها
- پروتئین بدون چربی مانند ماهی، مرغ، بوقلمون، توفو، تخممرغ و ماست کمچرب
- غلات کامل مانند کینوا، برنج قهوهای و بلغور جو دوسر
- آب و نوشیدنیهای بدون شکر
همچنین مصرف مکملهای پیشگیری از دیابت مانند موارد زیر در کنترل قند و پیشگیری از عوارض آن بسیار موثر خواهند بود:
- قرص نکستایل کروم 200 میکروگرم 60 عددی برای کمک به کنترل قند خون در بیماران دیابتی و کمک به کاهش کلسترول
- ساشه پروجی استرول ویرا رهش فارمد 30 عددی برای کمک به لاغری و تنظیم قندخون
- قرص کروم 200 میل یوروویتال 60 عدد به جهت تنظیم قند خون و موثر در کاهش اشتها و سوخت وساز بدن
برای خرید مکمل های پیشگیری از دیابت با مشاورین مجرب وبسایت داروخانه آنلاین در ارتباط باشید.
مواد غذایی کم قند و فیبردار
برخی مواد غذایی به کنترل قند خون و کلسترول شما کمک میکند برای مثال فیبر محلول در سیب، موز، جو دوسر، نخود فرنگی، لوبیا سیاه، کلم بروکلی و آووکادو یافت میشود.
مکملها و ویتامینهای مفید
پزشک شما ممکن است مصرف دارو برای دیابت نوع 2 را توصیه کند. این داروها عبارتند از:
داروهای خوراکی دیابت: شما این داروها را به صورت خوراکی مصرف میکنید تا به مدیریت قند خون کمک کنید. انواع مختلفی از آنها وجود دارد که به روشهای مختلفی عمل میکنند. رایجترین آنها متفورمین است. پزشک شما ممکن است بیش از یک دارو را همزمان تجویز کند.
GLP-1 و آگونیستهای دوگانه GLP-1/GIP: اینها داروهای تزریقی هستند. برخی از آگونیستهای GLP-1 همچنین میتوانند به درمان چاقی کمک کنند.
انسولین: انسولین مصنوعی مستقیماً سطح قند خون را کاهش میدهد. انواع مختلفی از انسولین وجود دارد. میتوانید آن را با سرنگ یا قلم تزریق کنید یا از پمپ انسولین استفاده کنید.
سایر داروها: ممکن است داروهای دیگری را برای درمان بیماریهای همزمان مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا مصرف کنید.
در بیماران دیابتی به ویژه مبتلایان به دیابت نوع 2، نیاز به مصرف مکمل های تغذیه ای و مولتی ویتامین ها دیده می شود که بهتر است از مکمل های مخصوص افراد دیابتی استفاده کنند، مانند:
- قرص دیابگلد شهاب درمان 45 عددی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی برای بیماران دیابتی
- قرص اینسویتنس رامونا 30 عددی برای کمک به تامین مواد مغذی مورد نیاز افراد در معرض دیابت و دیابتی
بیشتر بدانید: ارتباط استرس و قند خون؛ راه های کنترل آن
عادات روزانه برای کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت
گذشته از دریافت مراقبتهای پزشکی و راهنماییهای مناسب، موارد زیر و داشتن سبک زندگی سالم میتواند به شما در پیشرفت با دیابت نوع ۲ کمک کند:
آگاهی خود را حفظ کنید: از پرسیدن سوالات خود در مورد دیابت نوع ۲ از پزشک دریغ نکنید. هرچه بیشتر در مورد آن و مدیریت آن بدانید، احتمال بیشتری وجود دارد که بتوانید زندگی سالمی داشته باشید و از عوارض جلوگیری کنید. ارتباط با افراد دیگر مبتلا به دیابت نوع ۲ – چه حضوری و چه آنلاین – میتواند به شما کمک کند تا کمتر احساس تنهایی کنید.
از سلامت روان خود مراقبت کنید: افراد مبتلا به دیابت دو تا سه برابر بیشتر احتمال دارد که به افسردگی مبتلا شوند. ۲۰٪ بیشتر احتمال دارد که به اضطراب مبتلا شوند. اگر علائم این بیماریها را دارید، به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.
اندازه گیری منظم قند خون
نظارت بر قند خون به شما کمک میکند تا بدانید که برنامه درمانی فعلی شما چقدر خوب کار میکند. این میتواند به شما در تصمیمگیری در مورد غذا، فعالیت بدنی و نیازهای دارویی کمک کند.
چندین چیز میتواند بر قند خون شما تأثیر بگذارد. میتوانید با گذشت زمان و تمرین، پیشبینی برخی از این تأثیرات را یاد بگیرید. اما پیشبینی برخی دیگر بسیار دشوار یا غیرممکن است. به همین دلیل است که اگر پزشک شما توصیه کند، بررسی منظم قند خون مهم است. پزشک شما همچنین یک محدوده هدف برای قند خون به شما میدهد.
دو روش اصلی برای نظارت بر قند خون در خانه، استفاده از دستگاه سنجش قند خون و/یا مانیتور مداوم قند خون (CGM) است.
برنامه ریزی وعده های غذایی
وقتی زمان فکر کردن به وعدههای غذایی فرا میرسد، موارد زیر را در نظر بگیرید:
با قدم های کوچک شروع کنید: از برنامهریزی نکردن هیچ وعده غذایی تا برنامهریزی وعدههای غذایی برای هفت روز هفته میتواند خیلی طول بکشد. دکتر روث پیشنهاد میکند از کوچک شروع کنید. او میگوید: «با تهیه یک دستور غذا در هفته شروع کنید که بتواند بیش از دو یا سه وعده غذایی برای شما کافی باشد. اگر به انجام همه کارها به طور همزمان فکر میکنید، آن موقع است که خسته میشوید.»
با هدف برنامهریزی کنید: همانطور که با برنامهریزی وعدههای غذایی راحت میشوید، زمانی را برای طوفان فکری در مورد غذاهایی که میخواهید در چهار تا هفت روز آینده بخورید، اختصاص دهید. لیست مواد غذایی خود را بر اساس آنچه برای آن دستور العملها نیاز دارید، تهیه کنید. دکتر روث توصیه میکند: «سپس، انتخاب کنید که در چه روزهایی آمادهسازی غذا را انجام خواهید داد، که ممکن است شامل شستن و خرد کردن سبزیجات و میوهها باشد. هرچه بتوانید از قبل کارهای بیشتری انجام دهید، احتمال کمتری وجود دارد که بدون آمادگی و گرسنگی سر یک وعده غذایی حاضر شوید.»
غذاهای فوق فرآوری شده را محدود کنید: به غذاهای فوق فرآوری شده به عنوان غذاهایی فکر کنید که میتوانند مدت زیادی در قفسه، یخچال یا فریزر دوام بیاورند. غذاهایی مانند غلات صبحانه شیرین، چیپس سیبزمینی، پیتزا و ناگت مرغ معمولاً شامل چربیها، نشاستهها، قندها، نمکها و روغنهای هیدروژنه هستند. دکتر روث توضیح میدهد: «لازم نیست کاملاً از آنها اجتناب کنید. همه چیز به این بستگی دارد که آنها را با چه چیزی میخورید.» بنابراین، به اندازه وعده غذایی خود توجه کنید و گزینههای سالمتری مانند سالاد یا سبزیجات سرخشده را با آنها همراه کنید.
بیشتر بدانید: داروی گلی کلازید برای کنترل قند خون
نکات عملی برای کاهش وزن و افزایش فعالیت
فعالیت بدنی و مقاومت انسولین: همانطور که شروع به کاهش وزن میکنید و فعالیت بیشتری میکنید، ممکن است شما و تیم مراقبتهای بهداشتیتان نیاز به بررسی داروهایتان داشته باشید، به خصوص اگر دیابت خود را با انسولین یا سولفونیل اوره درمان میکنید. این ممکن است به معنای کاهش دوز یا انجام تنظیمات دیگر باشد. برای برخی افراد، نیاز به داروهای دیابت کمتر، انگیزه خوبی برای کاهش وزن است.
اگرچه ابتلا به دیابت نوع ۱ هیچ ارتباطی با وزن ندارد، اما کاهش هرگونه وزن اضافی به شما کمک میکند تا خطر عوارض را کاهش دهید و میتواند به معنای تزریق انسولین کمتر باشد.
و اگر دیابت نوع ۲ دارید، کاهش حدود ۵٪ از وزن بدن میتواند فواید واقعی برای سلامتی شما داشته باشد. اگر چاق هستید، اگر پس از تشخیص، مقدار بیشتری وزن، ۱۵ کیلوگرم (یا ۲ سنگ ۵ پوند) را در اسرع وقت و با خیال راحت از دست بدهید، احتمال بهبودی دیابت شما بیشتر است. این میتواند به معنای قطع کامل داروهای دیابت شما باشد – یک احتمال تغییر دهنده زندگی. اگر وزن خود را نزدیک به تشخیص و به سرعت کاهش دهید، این احتمال حتی بیشتر هم میشود.
نقش سبک زندگی سالم در کاهش ریسک دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن (طولانی مدت) است. این بدان معناست که شما باید آن را تا آخر عمر مدیریت کنید. هیچ درمانی برای دیابت نوع ۲ وجود ندارد. اما میتوانید آن را به گونهای مدیریت کنید که سطح قند خون شما در محدوده سالم نگه داشته شود. اگر مدیریت آن را متوقف کنید یا آن را به درستی مدیریت نکنید، سطح قند خون شما دوباره بالا میرود.
تاثیر کاهش وزن بر مقاومت انسولین
با توجه به مطالعات اخیر دانشمندان دریافتند که کاهش وزن حتی به میزان ۱۰٪ میتواند خطر ابتلا به مقاومت به انسولین، بیماریهای مزمن و سرطان را کاهش دهد. ورزش نیز میتواند به مقاومت به انسولین و پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک کند.
تاثیر ورزش منظم بر سلامت قلب و عروق
ورزش توانایی عضلات را در جذب اکسیژن از خون بهبود میبخشد و نیاز قلب به پمپاژ خون بیشتر به عضلات را کاهش میدهد. هورمونهای استرس را که میتوانند بار اضافی بر قلب وارد کنند، کاهش میدهد. مانند یک مسدودکننده بتا عمل میکند تا ضربان قلب را کاهش داده و فشار خون را پایین بیاورد و حتی موجب پیشگیری از بیماریهای متابولیک شود.
سوالات متداول درباره پیشگیری از دیابت نوع ۲
پیشگیری از دیابت نوع ۲ از چه سنی شروع شود؟
شما میتوانید در هر سنی، حتی در دوران کودکی، به دیابت نوع ۲ مبتلا شوید. با این حال، دیابت نوع ۲ اغلب در افراد میانسال و مسنتر رخ میدهد. اگر ۴۵ سال یا بیشتر سن دارید، سابقه خانوادگی دیابت دارید، یا اضافه وزن دارید یا چاق هستید، احتمال ابتلا به دیابت در سنین میانسالی در شما بیشتر است.
چه غذاهایی ریسک ابتلا به دیابت را کاهش میدهند؟
برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ شما باید به طور مداوم یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید که شامل هر پنج گروه غذایی باشد:
- سبزیجات و حبوبات
- غلات، عمدتاً غلات کامل یا انواع غلات پرفیبر
- گوشت و مرغ بدون چربی، ماهی، تخم مرغ، توفو، آجیل و دانهها
- شیر، ماست، پنیر یا جایگزینهایی با چربی عمدتاً کم
- میوه
آیا ورزش منظم میتواند به تنهایی جلوی دیابت را بگیرد؟
فعالیت بدنی منظم ابزاری قدرتمند در پیشگیری از دیابت و مدیریت پیشدیابت است. این فعالیت فواید زیادی از بهبود حساسیت به انسولین گرفته تا مدیریت وزن و سلامت قلب و عروق را ارائه میدهد.
بهترین روش کنترل وزن برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ چیست؟
اگر اضافه وزن دارید، کلیدهای پیشگیری از دیابت نوع ۲، کاهش وزن با انتخاب غذاها و نوشیدنیهایی با کالری کمتر و فعالیت بیشتر است. هدفی برای کاهش وزن و کنترل دیابت تعیین کنید که بتوانید به آن برسید. سعی کنید حداقل ۵ تا ۱۰ درصد از وزن فعلی خود را ظرف ۶ ماه کاهش دهید.
آیا دارو یا مکمل خاصی برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ وجود دارد؟
متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری استفاده میشود. همچنین اگر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید، برای کمک به پیشگیری از دیابت نوع ۲ نیز استفاده میشود.
منبع:
Type 2 Diabetes
