عفونت ناخن پارونیشیا چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

عفونت ناخن پارونیشیا(paronychia) معمولاً در اثر باکتری ایجاد می شود. باکتری ها از طریق بریدگی در کوتیکول و پوست اطراف ناخن وارد می شوند. بیشتر عفونت های ناخن با آنتی بیوتیک بهبود می یابند. پارونیشیا معمولاً مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نمی کند اما در برخی موارد، عفونت مدت زیادی طول می کشد یا پس از درمان عود می کند. از این رو، در این مقاله به علل ایجاد این عفونت، روش های پیشگیری و درمان آن می پردازیم.

عفونت ناخن پارونیشیا چیست؟

عفونت ناخن پارونیشیا التهاب ناخن دست یا پا است که می تواند در اثر ضربه، تحریک یا عفونت ایجاد شود. پارونیشیا زمانی ایجاد می شود که باکتری وارد پوست بریده شده نزدیک به کوتیکول ناخن(پوستی که در پایه ناخن قرار دارد) شده و باعث عفونت شود. گاهی اوقات، عفونت عود می کند یا علائم برای هفته ها طول می کشد (پارونیشیا مزمن). در موارد نادرتر، احتمال دارد ناشی از عفونت مزمن باکتریایی یا قارچی باشد.

انواع پارونیشیا

دو نوععفونت ناخن پارونیشیا وجود دارد. هر دو نوع علائم و نشانه های مشابهی دارند:

1. پارونیشیا حاد: علائم آن طی چند ساعت یا چند روز ظاهر می شود. عفونت فقط در پوست ناخن است و به عمق انگشت یا پا گسترش نمی یابد. علائم عفونت ناخن پارونیشیا با درمان از بین می رود و کمتر از شش هفته طول می کشد.
2. پارونیشیا مزمن: علائم کندتر ایجاد می شوند و معمولاً شش هفته یا بیشتر طول می کشند. احتمال دارد چندین انگشت دست یا پا به طور همزمان آلوده شوند. قارچ ناخن (معمولاً از نوعی قارچ به نام کاندیدا) نیز می تواند همراه با عفونت باکتریایی ایجاد شود. کاندیدا یکی از چندین نوع قارچی است که باعث عفونت قارچی ناخن پا می شود.

علائم عفونت ناخن پارونیشیا

علائم عفونت ناخن پارونیشیا معمولاً طی چند ساعت یا چند روز بروز می کند، اما گاهی اوقات رشد باکتری ها بیشتر طول می کشد. علائم در جایی ظاهر می شود که ناخن با پوست (کوتیکول ناخن) برخورد می کند. کناره های ناخن نیز می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد. علائم عفونت ناخن پارونیشیا عبارتند از درد، تورم و حساسیت در اطراف ناخن، پوست قرمز و گرم.

همچنین می تواند یک آبسه سفید تا زرد پر از چرک، در زیر پوست تشکیل شود. اگر آبسه ایجاد شود، احتمال دارد به آنتی بیوتیک و یا تخلیه نیاز داشته باشد. بدون درمان، ناخن می تواند شروع به رشد غیر طبیعی کند و احتمالاً دارای برجستگی یا موج شود. احتمال دارد زرد یا سبز به نظر برسد و خشک و شکننده باشد. ناخن نیز می تواند از بستر جدا شود و بیفتد.

عوامل خطر ابتلا به پارونیشیا

عفونت ناخن پارونیشیا یک عفونت باکتریایی شایع ناخن است که هر فردی می تواند به آن مبتلا شود، اما در افراد زیر بیشتر اتفاق می افتد:

• افرادی که در معرض مواد محرک هستند: شوینده ها و سایر مواد شیمیایی می توانند پوست را تحریک کرده و منجر به عفونت ناخن شوند. افرادی که با مواد شیمیایی کار می کنند و از دستکش محافظ استفاده نمی کنند در معرض خطر بیشتری هستند.
• افرادی که ناخن‌ها یا کوتیکول‌های آن‌ها را می جوند: ناخن جویدن یا کندن کوتیکول‌ها می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های ریز در ناخن یا زخم در پوست شود. باکتری ها می توانند از طریق این بریدگی های کوچک وارد پوست شوند.
• افرادی که بیماری های پوستی خاصی دارند: افرادی که بیماری های پوستی زمینه ای دارند، بیشتر به عفونت ناخن مبتلا می شوند.
• افرادی که با آب کار می کنند: افرادی که شغلی دارند که نیاز به مرطوب شدن دست‌هایشان دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ناخن هستند.

چه چیزی باعث پارونیشیا می شود؟

اغلب، پارونیشیا عفونی ناشی از عفونت استاف است. باکتری استافیلوکوکوس اورئوس باعث عفونت استاف می شود. سایر باکتری ها (مانند استرپتوکوک پیوژنز) نیز می توانند باعث عفونت ناخن شوند. باکتری ها از طریق بریدگی پوست یا ترک ناخن، ناخن های فرورفته، تحریک ناشی از آب یا مواد شیمیایی، ضربه به ناحیه بستر ناخن یا کوتیکول (می تواند ناشی از تصادفات، ناخن جویدن یا مانیکور پدیکور مکرر باشد) و استفاده از برخی داروها ایجاد می شوند. برخی از این داروها شامل رتینوئیدها، داروهای ضد سرطان، داروهای HIV و برخی از آنتی بیوتیک ها هستند.

نحوه تشخیص پارونیشیا

پزشک در مورد علائم می پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. پزشکان معمولاً نیازی به انجام آزمایش برای تشخیص عفونت ناخن ندارند. اما گاهی اوقات، احتمال دارد نمونه ای از بافت را بگیرند و آن را برای آزمایش علل عفونی خاص مانند باکتری یا قارچ، به آزمایشگاه بفرستند. به ندرت، اگر عفونت ناخن پارونیشیا شدید باشد، تصویربرداری (مانند اشعه ایکس) را برای بررسی درگیری استخوان زیرین تجویز می کنند.

درمان عفونت ناخن پارونیشیا

اکثر عفونت های باکتریایی ناخن با آنتی بیوتیک از بین می روند. این داروها، باکتری های عامل عفونت را از بین می برند. حتماً دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید و کل دوره آنتی بیوتیک را به پایان برسانید تا عفونت عود نکند.

اگر چرک در اطراف بستر ناخن شما جمع شده است و به خودی خود تخلیه نمی شود، احتمالاً پزشکتان چرک را تخلیه کند. پزشک پس از تمیز کردن منطقه، یک برش کوچک ایجاد می کند تا چرک بتواند تخلیه شود. سپس یک بانداژ را روی برش قرار می دهد. شما باید ناحیه را تمیز نگه دارید و در صورت لزوم بانداژ را تعویض نمایید.

درمان خانگی پارونیشیا

شاید بتوانید موارد خفیف عفونت ناخن را در خانه درمان کنید. روزی چند بار ناحیه آلوده را، حدود ۱۵ دقیقه در آب گرم نگه دارید. بعد از آن، حتماً محل را کاملا خشک نمایید. خیساندن کوتیکول و بستر ناخن به تخلیه چرک از زیر پوست کمک می کند. اگر علائم پس از یک یا دو روز بهتر نشد، به پزشک مراجعه نمایید. احتمال دارد برای از بین بردن عفونت و کمک به بهبودی، به درمان های دیگری مانند آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. همچنین در صورت ایجاد آبسه، احتمالاً به اقداماتی مانند تخلیه نیاز داشته باشید.

آیا می توانم از عفونت ناخن پارونیشیا جلوگیری کنم؟

برای جلوگیری از عفونت ناخن پارونیشیا، باید:

1. از جویدن ناخن خودداری نمایید و کوتیکول های خود را نچینید.
2. مراقب باشید که ناخن های خود را خیلی کوتاه نکنید. هنگام کوتاه کردن کوتیکول ها، از کوتاه کردن بیش از حد نزدیک به پوست خودداری نمایید.
3. با شستن دست ها و تمیز نگه داشتن ناخن ها، بهداشت را رعایت نمایید. از صابون های ملایمی استفاده کنید که پوست شما را تحریک نکند.
4. اگر پوست شما خشک است، روی پوست و کوتیکول ناخن خود را کرم بزنید. خشکی بیش از حد می تواند باعث ترک خوردن پوست شود.
5. اگر با مواد شیمیایی کار می کنید یا دستانتان برای مدت طولانی خیس می شود، دستکش ضد آب بپوشید.

افراد مبتلا به پارونیشیا

عفونت ناخن پارونیشیا معمولاً با درمان برطرف می شود. برخی افراد بیش از یک عفونت را دریافت می کنند، یا عفونت پس از درمان عود می کند (پارونیشیا مزمن). عفونت بدون درمان می تواند باعث آسیب به ناخن شود.

به ندرت، پارونیشیا درمان‌نشده می‌تواند عمیق‌تر شود و به انگشت دست یا پا رفته و منجر به عفونت جدی شود. عفونت احتمال دارد پیشرفت کند و تا استخوان زیرین را درگیر کند. در موارد شدید، پزشکان باید انگشت عفونی را بردارند تا مطمئن شوند که عفونت به بقیه بدن سرایت نمی‌کند. پارونیشیای شدید و مزمن اغلب بر افرادی که دیابت دارند یا شرایطی که باعث اختلال در گردش خون می شوند تأثیر می گذارد.

چه زمانی باید در مورد پارونیشیا به پزشک مراجعه کنم؟

اگر دیابت یا بیماری دیگری دارید که بر گردش خون شما تأثیر می گذارد یا دچار سرکوب سیستم ایمنی هستید، به محض مشاهده علائم عفونت با پزشک خود تماس بگیرید. اگر شرایطی دارید که بر توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت تأثیر می گذارد نیز باید فوراً به دنبال مراقبت باشید. اگر علائم عفونت ناخن شما شدید هستند یا بعد از چند روز از بین نرفتند، به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اگر علائم پس از درمان برگشت، برای ارزیابی با پزشک خود تماس بگیرید.

نکات پایانی

عفونت ناخن می‌تواند دردناک باشد، اما معمولاً مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند. اگر شغل شما نیاز به کار با مواد شیمیایی یا شوینده دارد، یا اگر دستانتان اغلب خیس است، با پوشیدن دستکش های ضد آب می توانید از دست های خود محافظت نمایید و از عفونت جلوگیری کنید. اگر دیابت دارید یا در مبارزه با عفونت مشکل دارید، فوراً به دنبال درمان باشید. همچنین، اگر پارونیشیا پس از درمان عود کرد، یا اگر علائم شما بدتر شد یا از بین نرفت، به پزشک خود مراجعه نمایید.