علائم انسداد مجرای صفراوی: تشخیص و درمان

انسداد مجرای صفراوی(bile-duct-obstruction) زمانی اتفاق می‌افتد که انسداد یا باریک شدن مجاری صفراوی مانع از جریان یافتن صفرا می‌شود. سنگ کیسه صفرا شایع ترین علت است. درمان شامل شناسایی عامل ایجاد انسداد و حذف آن برای جلوگیری از عوارض جدی است.

انسداد مجرای صفراوی چیست؟

انسداد مجرای صفراوی انسداد مجاری صفراوی شما است. صفرا شیره گوارشی است که چربی ها را تجزیه می کند. همچنین حاوی ماده زائدی به نام بیلی روبین است.

مجاری صفراوی کانال های ریزی هستند که به صفرا اجازه می دهند از کبد (جایی که ساخته می شود) به کیسه صفرا (جایی که ذخیره می شود) به روده کوچک شما (جایی که به هضم غذا کمک می کند) جریان یابد. مجاری صفراوی همچنین به خروج بیلی روبین از کبد شما کمک می کند.

انسداد در مجاری صفراوی می تواند جریان صفرا را کند یا متوقف کند. این می تواند باعث شود که صفرا در کبد شما جمع شود. نتایج بدون درمان می تواند دردناک باشد و خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کند.

انسداد مجاری صفراوی چقدر شایع است؟

انسداد شایع ترین مشکلی است که می تواند مجاری صفراوی شما را تحت تاثیر قرار دهد. تقریباً از هر ۱۰۰۰ نفر ۵ نفر دچار سنگ کیسه صفرا می شوند که در نهایت منجر به انسداد می شود. سنگ های صفراوی مجموعه های سخت شده صفرا هستند. سنگ های صفراوی شایع ترین علت انسداد مجاری صفراوی هستند.

علائم مسدود شدن مجرای صفراوی

علائم مشابه علائم مرتبط با سنگ کیسه صفرا و زردی است. علائم زردی نشانه ای از وجود بیلی روبین بیش از حد در جریان خون شما است.

علائمی که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:

درد بالای شکم (ممکن است کسل کننده و مداوم باشد، به تدریج در طی چند دقیقه افزایش می یابد)
زردی در پوست یا سفیدی چشم
مدفوع سفالی رنگ و ادرار تیره
تب و لرز
حالت تهوع و استفراغ
خارش پوست
از دست دادن اشتها
کاهش وزن غیر قابل توضیح
خستگی

علت انسداد مجاری صفراوی

علل انسداد مجرای صفراوی عبارتند از:

سنگ کیسه صفرا در مجرای صفراوی
کیست کلدوک (یک بیماری مادرزادی نادر که در آن کیست ها جریان صفرا را کند می کنند)
تنگی مجرای صفراوی (تنگی غیر طبیعی در مجرای صفراوی مربوط به یک بیماری یا اسکار)

تنگی مجرای صفراوی می تواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط (هم بدخیم و هم خوش خیم) باشد. آنها ممکن است زمانی اتفاق بیفتند که بعد از یک روش پزشکی، مانند جراحی برداشتن کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) جای زخم وجود داشته باشد.

علل تنگی مجرای صفراوی که ممکن است منجر به انسداد شود عبارتند از:

سرطان (سرطان پانکراس، سرطان مجرای صفراوی، سرطان کبد و سرطان متاستاتیک)
شرایط مادرزادی (آترزی صفراوی و سندرم آلاژیل)
التهاب مزمن در مجاری صفراوی (کلانژیت صفراوی اولیه و کلانژیت اسکلروز اولیه)
پانکراتیت و پانکراتیت خود ایمنی
التهاب مربوط به آسیب یا عفونت باکتریایی یا انگلی
سندرم میریزی
کوله سیستکتومی
پرتو درمانی

انسداد مجرای صفراوی چه عوارضی دارد؟

یک انسداد می تواند باعث ایجاد صفرا در کبد شما شود. این می تواند منجر به التهاب شدید و حتی عفونت های تهدید کننده زندگی بدون درمان شود. همچنین می تواند منجر به اسکار دائمی کبد (سیروز کبدی) شود که بدون مدیریت صحیح می تواند منجر به نارسایی کبد شود.

اگر صفرا در بخشی از مجاری نزدیک کیسه صفرا گیر کند، می توانید به عفونت کیسه صفرا (کوله سیستیت) مبتلا شوید.

نداشتن صفرای کافی نیز می تواند مانع از هضم چربی ها در روده کوچک شود. این می تواند منجر به سوء تغذیه شود.

انسداد مجرای صفراوی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک سابقه پزشکی شما، از جمله علائم و داروهای شما را بررسی می کند. آنها برای بررسی علائم انسداد، مانند حساسیت یا تورم در شکم، یک معاینه فیزیکی انجام می دهند. برای تایید انسداد و تعیین علت ایجاد آن به آزمایش خون و تصویربرداری نیاز دارید.

آزمایشات خون

آزمایش خون می تواند نشانه های انسداد را نشان دهد. آزمایش هایی که پزشک شما ممکن است تجویز کند عبارتند از:

شمارش کامل خون (CBC): یک CBC استاندارد به پزشک شما اجازه می دهد تا سلامت کلی شما را بررسی کند.

تست های عملکرد کبد: افزایش بیلی روبین در جریان خون می تواند نشانه انسداد باشد. آنزیم های کبدی بالاتر از حد نرمال، مانند آلکالین فسفاتاز (ALP) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)، ممکن است به این معنی باشد که انسداد در عملکرد کبد شما اختلال ایجاد می کند.

آزمایش خون لوزالمعده: افزایش آنزیم های لوزالمعده، مانند آمیلاز و لیپاز، ممکن است نشان دهنده مشکلی در پانکراس شما باشد که مربوط به انسداد مجرای صفراوی است.

تست های تصویربرداری

اگر نتایج آزمایش خون نشان دهنده انسداد احتمالی باشد، به آزمایش های تصویربرداری نیاز خواهید داشت. ممکن است به یک یا چند مورد از این تست های تصویربرداری نیاز داشته باشید:

اولتراسوند: سونوگرافی از امواج صوتی برای نشان دادن تصاویری از داخل بدن شما استفاده می کند. می تواند بی نظمی هایی را نشان دهد که نشان دهنده انسداد است. ممکن است به سونوگرافی آندوسکوپی، سونوگرافی شکم یا سونوگرافی کبد نیاز داشته باشید.

سی تی اسکن شکم: در سی تی اسکن از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق استفاده می شود. می تواند علل علائم شما را که در سونوگرافی ظاهر نمی شوند را رد کند.

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP): ERCP می تواند علل انسداد را تشخیص داده و درمان کند. در طول آزمایش، پزشک به آرامی یک لوله روشن و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) را در مری شما قرار می دهد تا زمانی که به مجاری صفراوی شما برسد. آنها ممکن است از ابزارهای داخل آندوسکوپ برای برداشتن بافت برای بیوپسی یا رفع انسداد استفاده کنند.

کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP): این MRI پیشرفته تصاویری از مجاری صفراوی شما را در حالی که رنگ مخصوصی از طریق آنها عبور می کند ضبط می کند. مانند ERCP، می تواند علل انسداد مجرای صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا یا تنگی را نشان دهد. اما نسبت به ERCP کمتر تهاجمی است.

اسکن کبدی صفراوی اسید ایمنودی استیک (HIDA): اسکن HIDA تصاویر را ضبط می کند در حالی که یک ردیاب رادیواکتیو از طریق مجاری صفراوی شما حرکت می کند. می تواند علل انسداد، مانند مشکلات کیسه صفرا یا اختلالات مادرزادی که باعث تنگی می شود را نشان دهد.

کلانژیوگرافی ترانس کبدی از راه پوست (PTC): یک PTC از سونوگرافی یا اشعه ایکس برای ضبط تصاویر استفاده می کند، در حالی که یک رنگ از طریق مجاری صفراوی شما و به روده کوچک شما حرکت می کند. رنگ قسمت های مسدود شده مجاری شما را نشان می دهد.

درمان انسداد مجرای صفراوی

درمان انسداد مجرای صفراوی بستگی به این دارد که چقدر به مراقبت فوری نیاز دارید و چه چیزی باعث انسداد شده است.

درمان ها شامل:

ERCP: پزشک سنگ های صفراوی را در طی ERCP (کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی) از مجاری صفراوی خارج می کند. آندوسکوپ حاوی ابزارهایی است که به پزشک اجازه می دهد سنگ ها را خرد و خارج کند.

جراحی برداشتن کیسه صفرا: در صورت ابتلا به سنگ های مکرر که باعث انسداد می شوند، ممکن است نیاز به برداشتن کیسه صفرا داشته باشید. معمولاً شامل جراحی کم تهاجمی به نام لاپاراسکوپی است. بدون کیسه صفرا می توانید زندگی سالمی داشته باشید.

استنت: پزشک یک لوله فلزی یا پلاستیکی به نام استنت را در داخل مجاری صفراوی قرار دهد تا آنها را باز یا باز نگه دارد. اگر تنگی ها باعث ایجاد انسداد می شوند، ممکن است به استنت نیاز داشته باشید.

درمان‌های سرطان: اگر تومور باعث انسداد شود، به جراحی یا سایر درمان‌های سرطان مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیاز دارید.

نکات پایانی

بدن شما به جریان آزاد صفرا از طریق مجاری صفراوی برای کمک به هضم و حذف بیلی روبین (یک محصول زائد) از بدن شما بستگی دارد. به همین دلیل است که رفع هرگونه انسداد بسیار مهم است. برای تجزیه چربی ها به صفرا نیاز دارید تا به روده کوچکتان برسد. شما به بیلی روبین نیاز دارید تا از کبد خود خارج شود تا عوارضی مانند بیماری کبد یا عفونت ایجاد نکند.