قرص زفیرلوکاست(Zafirlukast): موارد و نحوه مصرف

قرص زفیرلوکاست (Zafirlukast) یک داروی تجویزی است که به دسته داروهای آنتاگونیست‌های گیرنده لوکوترین (LTRA) تعلق دارد. این دارو عمدتاً برای مدیریت و پیشگیری از علائم آسم استفاده می‌شود. آسم یک بیماری مزمن تنفسی است که با التهاب و تنگی مجاری تنفسی مشخص می‌شود و می‌تواند به سرفه، خس‌خس سینه، و تنگی نفس منجر شود. این دارو با مسدود کردن گیرنده های آنتاگونیست به کاهش عوارض آسم کمک می کند.

در این مقاله، به بررسی موارد مصرف، نحوه عملکرد، دوز مصرفی، عوارض جانبی، و نکات مهم در استفاده از زفیرلوکاست پرداخته می‌شود.

قرص زفیرلوکاست چیست؟

قرص زفیرلوکاست یک داروی خوراکی است که به عنوان آنتاگونیست گیرنده لوکوترین عمل می‌کند. لوکوترین‌ها مواد شیمیایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند و نقش مهمی در ایجاد التهاب، تنگی مجاری تنفسی و افزایش تولید مخاط در بیماران مبتلا به آسم دارند. با مسدود کردن این گیرنده‌ها، زفیرلوکاست می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود جریان هوا در ریه‌ها کمک کند.

این دارو به صورت قرص عرضه می‌شود و به طور معمول برای بیماران مبتلا به آسم مزمن و همچنین برای پیشگیری از آسم ناشی از ورزش تجویز می‌شود. برخلاف داروهای استنشاقی سریع‌الاثر که برای تسکین فوری حملات آسم استفاده می‌شوند، زفیرلوکاست به عنوان یک داروی کنترل‌کننده طولانی‌مدت آسم عمل می‌کند و برای پیشگیری از علائم در بلندمدت تجویز می‌شود.

موارد مصرف قرص زفیرلوکاست

قرص زفیرلوکاست برای چندین مورد بالینی خاص تجویز می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

1. مدیریت آسم مزمن: زفیرلوکاست برای کاهش دفعات حملات آسم و جلوگیری از علائم آن به کار می‌رود. این دارو معمولاً به عنوان بخشی از درمان طولانی‌مدت آسم استفاده می‌شود.
2. پیشگیری از آسم ناشی از ورزش: برخی افراد ممکن است به دلیل ورزش یا فعالیت‌های بدنی دچار حملات آسم شوند. زفیرلوکاست می‌تواند به پیشگیری از این نوع حملات کمک کند.
3. درمان رینیت آلرژیک: اگرچه استفاده اصلی زفیرلوکاست برای آسم است، اما ممکن است در کاهش علائم رینیت آلرژیک مانند عطسه، آبریزش بینی و خارش نیز موثر باشد.

ترکیبات داروی زفیرلوکاست

زفیرلوکاست (Zafirlukast): ماده اصلی فعال دارو است که به عنوان آنتاگونیست گیرنده لوکوترین عمل کرده و به کاهش التهاب و بهبود جریان هوا در بیماران مبتلا به آسم کمک می‌کند.

ترکیبات غیر فعال: این ترکیبات ممکن است شامل مواد پرکننده، نگهدارنده، رنگ‌ها و سایر ترکیباتی باشد که به فرم دارویی کمک می‌کنند تا شکل و ویژگی‌های فیزیکی مناسب دارو حفظ شود. این ترکیبات ممکن است شامل:

• سلولز میکروکریستالی
• لاکتوز
• نشاسته
• استئارات منیزیم

ترکیبات دقیق و جزئی ممکن است بسته به برند و سازنده دارو کمی متفاوت باشد، بنابراین همیشه توصیه می‌شود که برچسب دارو را مطالعه کرده و در صورت نیاز با داروساز مشورت کنید.

نحوه عملکرد زفیرلوکاست(Zafirlukast)

مکانیزم عمل قرص زفیرلوکاست به مهار گیرنده‌های لوکوترین اختصاص دارد. لوکوترین‌ها به عنوان واسطه‌های التهابی عمل می‌کنند و در بیماری‌های آسم و آلرژی نقش کلیدی دارند. زفیرلوکاست با مسدود کردن این گیرنده‌ها، باعث کاهش التهاب، بهبود جریان هوا، و کاهش تولید مخاط می‌شود. در نتیجه، بیماران با مصرف منظم این دارو می‌توانند بهبود قابل توجهی در علائم آسم خود مشاهده کنند.

نحوه مصرف قرص زفیرلوکاست

قرص زفیرلوکاست باید به صورت خوراکی مصرف شود و ترجیحاً با معده خالی (۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا) مصرف گردد تا جذب بهتری داشته باشد.

توجه داشته باشید که زفیرلوکاست یک داروی کنترل‌کننده آسم است که برای درمان طولانی‌مدت تجویز می‌شود و برای تسکین سریع حملات آسم مناسب نیست. حتی در صورت بهبود علائم، مصرف آن بدون مشورت با پزشک نباید متوقف شود. همچنین، قرص‌ها باید به طور کامل بلعیده شوند و از جویدن یا شکستن آن‌ها خودداری کنید.

دوز مصرفی قرص زفیرلوکاست

دوز پیشنهادی به صورت زیر می باشد:

• کودکان (۵ تا ۱۱ سال): دوز معمول ۱۰ میلی‌گرم، دو بار در روز است.
• بزرگسالان و نوجوانان (۱۲ سال و بالاتر): معمولاً دوز توصیه‌شده ۲۰ میلی‌گرم، دو بار در روز (صبح و شب) است.

دوز مصرفی صرفا توسط پزشک تعیین می شود بنابراین پیش از تنظیم یا تغییر دوز ، حتماً با پزشک معالج مشورت کنید.

در صورت مصرف بیش از حد دارو چه باید کرد؟ اگر بیش از حد مجاز زفیرلوکاست (Zafirlukast) مصرف کردید، باید فوراً به پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل خواب‌آلودگی، درد شکم، سردرد، یا تهوع باشد. از این رو، همیشه باید دارو را طبق دستور پزشک و بر اساس دوز توصیه‌شده مصرف کنید.

عوارض جانبی زفیرلوکاست

اگرچه زفیرلوکاست برای بسیاری از بیماران بی‌خطر است، اما مانند هر داروی دیگری، زفیرلوکاست نیز ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. این عوارض ممکن است در همه بیماران مشاهده نشود و معمولاً خفیف هستند، اما آگاهی از آن‌ها ضروری است.

عوارض شایع:

• سردرد
• درد شکمی
• تهوع
• اسهال

عوارض کمتر شایع:

• عوارض پوستی مانند جوش یا خارش
• افزایش سطح آنزیم‌های کبدی
• درد عضلانی

عوارض جدی و نادر:

• واکنش‌های آلرژیک شدید (مانند کهیر، تورم صورت یا زبان)
• مشکلات کبدی (زردی پوست یا چشم‌ها، تیره شدن ادرار)
• تغییرات خلقی و رفتاری (اضطراب، افسردگی)

در صورت بروز هرگونه عارضه جدی، باید مصرف دارو متوقف و به پزشک مراجعه شود.

موارد احتیاط و منع مصرف قرص زفیرلوکاست

1. حساسیت به دارو: افرادی که سابقه حساسیت به زفیرلوکاست یا هر یک از ترکیبات آن را دارند، نباید از این دارو استفاده کنند.
2. سابقه بیماری: زفیرلوکاست می‌تواند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد. بنابراین، بیماران مبتلا به مشکلات کبدی باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند و ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های دوره‌ای کبدی داشته باشند همچنین در صورتی که بیماری خاصی دارید یا دارویی مصرف می کنید ، قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
3. بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی در مورد استفاده ایمن از زفیرلوکاست در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. مصرف این دارو باید تنها در صورتی انجام شود که فواید آن بیشتر از خطرات احتمالی باشد و تحت نظر پزشک صورت گیرد.
4. کودکان زیر ۵ سال: زفیرلوکاست برای کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی‌شود و مصرف آن در این گروه سنی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد.
5. افراد مسن: افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساس تر باشند.

تداخلات دارویی قرص زفیرلوکاست

زفیرلوکاست ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد که می‌تواند اثرات آن را کاهش یا افزایش دهد. برخی از داروهایی که باید از مصرف همزمان آن‌ها با زفیرلوکاست خودداری کرد عبارتند از:

• وارفارین
• اریترومایسین
• فنی‌توئین و کاربامازپین
• آسپیرین

پیش از شروع مصرف قرص زفیرلوکاست، بیمار باید پزشک خود را از تمام داروهای دیگری که مصرف می‌کند مطلع سازد.

نکات مهم در مصرف زفیرلوکاست(Zafirlukast)

در صورتی که پزشک این دارو را برای بیماری شما تجویز کرده است ، پیشنها می شود به نکات زیر توجه فرمایید:

1. قرص زفیرلوکاست نباید به طور ناگهانی قطع شود، زیرا ممکن است باعث بدتر شدن علائم آسم شود. هرگونه تغییر در دوز یا قطع مصرف باید تحت نظارت پزشک انجام شود.
2. این دارو برای درمان حملات حاد آسم موثر نیست. برای درمان حملات ناگهانی، باید از داروهای استنشاقی سریع‌الاثر مانند سالبوتامول استفاده کرد.
3. در حین مصرف این دارو، آزمایشات آزمایشگاهی مانند عملکرد کبد و ریه باید به و مداوم، طبق دستور پزشک انجام شود.
4. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید. دوز را دوبرابر نکنید تا جبران کنید.
5. زفیرلوکاست باید در دمای اتاق، دور از نور و رطوبت، نگهداری شود.
6. این دارو فقط برای شما است آنرا با دیگران به اشتراک نگذارید.

نکات پایانی

قرص زفیرلوکاست یک داروی موثر برای مدیریت و پیشگیری از علائم آسم است که با مهار اثرات التهابی لوکوترین‌ها به بهبود تنفس و کاهش حملات آسم کمک می‌کند. این دارو باید به طور منظم و تحت نظر پزشک مصرف شود تا اثرات مطلوب حاصل شود. همچنین، آگاهی از عوارض جانبی و تداخلات دارویی می‌تواند به بهبود ایمنی و کارایی درمان کمک کند. اگر علائم آسم یا مشکلات تنفسی دارید، با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید درمان مناسبی را برای بهبود کیفیت زندگی خود انتخاب کنید.