پنتاسا نام تجاری مسالامین (همچنین به نام مزالازین یا اسید 5-آمینوسالیسیلیک، 5-ASA نیز شناخته می‌شود)، دارویی بوده که عمدتا برای درمان بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون استفاده می‌شود، به‌ویژه زمانی که این شرایط بر روده بزرگ تأثیر بگذارد. مسالامین برای درمان بیماری التهابی روده به نام کولیت اولسراتیو استفاده می شود.
این دارو متعلق به دسته آمینوسالیسیلات‌ها بوده و اثر خود را با مهار آنزیم های تولیدکننده مواد التهابی مانند پروستاگلاندین ها و لکوترین ها اعمال می‌کند. این مکانیسم باعث کاهش تورم و التهاب در مخاط روده شده و به کنترل و بهبود بیماری‌های التهابی روده کمک می‌کند.
داروی پنتاسا چیست؟
داروی پنتاسا حاوی ماده فعال مزالازین (Mesalazine یا 5-آمینوسالیسیلیک اسید) بوده و به عنوان یک داروی ضد التهابی برای درمان بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون استفاده می‌شود. این دارو با کاهش التهاب در دیواره روده بزرگ، به بهبود علائمی مانند اسهال، خونریزی مقعدی و درد شکمی کمک می‌کند.
مسالامین برای درمان کولیت اولسراتیو (بیماری که باعث تورم و زخم در پوشش روده بزرگ (روده بزرگ) و رکتوم می شود) و همچنین برای حفظ بهبود علائم کولیت اولسروز استفاده می شود. مسالامین در دسته ای از دارو ها به نام عوامل ضد التهابی قرار دارد. این کار با متوقف کردن بدن از تولید ماده خاصی که ممکن است باعث التهاب شود، عمل می کند.
پنتاسا به دسته آمینوسالیسیلات ها تعلق داشته و مکانیسم اثر آن عمدتا از طریق مهار تولید مواد التهابی مانند پروستاگلاندین ها و لکوترین ها بوده که باعث کاهش التهاب در روده می‌شود. این دارو معمولا به صورت کپسول یا قرص های آهسته رهش عرضه می‌شود که به تدریج در طول روده آزاد شده و اثر موضعی خود را اعمال می‌کند.
نحوه ی عملکرد داروی پنتاسا
داروی پنتاسا یک داروی کاهش التهاب بوده که بیشتر برای درمان بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون استفاده می‌شود. پنتاسا با کاهش تولید واسطه‌های التهابی و کنترل التهاب، به بهبود علائم بیماری‌های التهابی روده مانند اسهال، خونریزی و درد شکمی کمک می‌کند و در حفظ بهبودی و جلوگیری از عود بیماری نقش مهمی دارد. مکانیسم عملکرد این دارو به طور کامل شناخته شده نیست، اما مهم‌ترین اثرات آن شامل موارد زیر است:
مهار آنزیم‌های سیکلواکسیژناز (COX) و لیپواکسیژناز (LOX): این آنزیم ها در مسیر تولید مواد التهابی مانند پروستاگلاندین ها و لکوترین ها نقش دارند. با مهار این آنزیم ها، پنتاسا تولید این واسطه های التهاب زا را کاهش داده و به کنترل التهاب در دیواره روده کمک می‌کند.
کاهش التهاب موضعی در مخاط روده: مزالازین به صورت موضعی در مخاط روده بزرگ عمل کرده و با کاهش تولید مواد پیش التهابی و رادیکال های آزاد، به ترمیم سلول‌های ملتهب و کاهش تورم و درد کمک می‌کند.
تعدیل پاسخ ایمنی: این دارو ممکن است با کاهش فعالیت سلول های التهابی و ترشح سایتوکین های التهابی، واکنش های سیستم ایمنی را در روده تعدیل کند و از تشدید التهاب جلوگیری نماید.
آزادسازی آهسته و گسترده در روده: پنتاسا به صورت کپسول یا قرص آهسته رهش طراحی شده که دارو را به تدریج در طول دستگاه گوارش آزاد می‌کند تا اثر موضعی و مستمر داشته باشد.
کپسول بایو آی بی اس تک ژن فارما 30 عددی
210,000 تومان
نحوه ی مصرف داروی پنتاسا
نحوه مصرف داروی پنتاسا (مزالازین) به شرح زیر است:
طبق نظر پزشکان: دوز معمول برای بزرگسالان در درمان کولیت زخمی فعال خفیف تا متوسط، معمولا 1 گرم چهار بار در روز (جمعاً 4 گرم در روز) به صورت خوراکی بوده که معمولاً به مدت 8 هفته ادامه می‌یابد. برای نگهداری، طبق تجویز پزشک معالج، دوز ممکن است به 1 گرم چهار بار در روز یا کمتر تنظیم شود.
- کپسول‌های پنتاسا باید کامل بلعیده شوند و از خرد کردن، شکستن یا جویدن آنها خودداری شود، زیرا دارو به صورت کنترل‌شده رهش است و آزادسازی تدریجی آن در روده انجام می‌شود.
- اگر قادر به بلعیدن کپسول نیستید، می‌توانید کپسول را باز کرده و دانه‌های داخل آن را روی یک قاشق غذاخوری سس سیب یا ماست بریزید و بلافاصله بدون جویدن قورت دهید.
- دارو را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد، اما در صورت داشتن مشکلات گوارشی بهتر است همراه غذا مصرف شود.
- مصرف دارو باید منظم و طبق تجویز پزشک باشد و حتی در صورت بهبود علائم، مصرف دارو بدون مشورت پزشک قطع نشود تا از عود بیماری جلوگیری شود.
- در صورت فراموشی یک نوبت، به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه نزدیک به نوبت بعدی باشد که در این صورت نوبت فراموش شده را رها کرده و ادامه مصرف طبق برنامه باشد. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز همزمان مصرف نکنید.
- در طول درمان، مصرف آب کافی توصیه می‌شود تا از مشکلات کلیوی جلوگیری شود.
- همچنین توصیه می‌شود بین مصرف پنتاسا و داروهای ضد سوء هاضمه حداقل دو ساعت فاصله باشد، چون این داروها ممکن است پوشش دارو را از بین ببرند و اثر آن را کاهش دهند.
- این نکات به حفظ اثربخشی و کاهش عوارض دارو کمک می‌کند. مصرف دقیق و منظم دارو طبق دستور پزشک ضروری است.
اشکال دارویی پنتاسا
اشکال دارویی داروی پنتاسا (مزالازین) شامل موارد متنوعی بوده که برای درمان بیماری‌های التهابی روده به کار می‌روند و به شرح زیر می‌باشند:
- کپسول های آهسته رهش (Controlled-release capsules): معمولاً در دوزهای 250، 375، 400 و 500 میلی‌گرم عرضه می‌شوند و دارو را به تدریج در طول روده آزاد می‌کنند تا اثر موضعی داشته باشند.
- قرص های آهسته رهش (Delayed-release tablets): در دوزهای مختلف مانند 250، 400، 500 و 800 میلی‌گرم موجود بوده و به آرامی در روده آزاد می‌شود.
- شیاف رکتوم (Suppositories): برای درمان موضعی التهاب در ناحیه رکتوم استفاده می‌شود.
- انما یا تنقیه رکتوم (Enema): محلول یا فوم رکتال که برای درمان التهاب در بخش‌های پایین روده بزرگ کاربرد دارد.
- گرانول آهسته رهش: فرم گرانولی که به تدریج در دستگاه گوارش آزاد می‌شود و برای بیمارانی که مشکل بلع دارند مناسب است.
این اشکال دارویی با هدف آزادسازی تدریجی و موضعی دارو در طول دستگاه گوارش طراحی شده‌اند تا بیشترین تاثیر ضدالتهابی را در محل التهاب روده داشته باشند.
موارد استفاده از داروی پنتاسا
- درمان بیماری کولیت اولسراتیو (التهاب زخمی روده بزرگ) خفیف تا متوسط
- کنترل و کاهش علائم کولیت اولسراتیو مانند اسهال، خونریزی مقعدی و درد شکمی
- پیشگیری از عود بیماری‌های التهابی روده پس از بهبودی
- درمان بیماری کرون، به ویژه در مواردی که روده بزرگ درگیر است
- مدیریت بیماری‌های التهابی مزمن روده ای (IBD)
- درمان کولیت اولسراتیو فعال خفیف تا متوسط و بیماری کرون درگیر روده بزرگ
- درمان نگهدارنده برای جلوگیری از عود این بیماری ها
- گاهی اوقات برای پروکتیت و پروکتوسیگموئیدیت (التهاب رکتوم و کولون سیگموئید) استفاده می شود.
- مسالامین را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آنها شرایطی مشابه شما داشته باشند. ممکن است به آنها آسیب برساند.
قبل از مصرف پنتاسا
- اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر شیر می دهید یا قصد شیر دادن دارید با پزشک خود صحبت کنید.
- پزشک شما می تواند با شما در مورد خطرات و فواید آن صحبت کند.
- پنتاسا در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود و تنها در صورتی که فواید بالقوه بر خطرات احتمالی آن به نظر پزشک بیشتر باشد.
- به مسالازین، داروهای مشابه آسپرین یا هر یک از مواد ذکر شده در انتهای این جزوه حساسیت دارند. همیشه مواد تشکیل دهنده را بررسی کنید تا مطمئن شوید که می توانید این دارو را مصرف کنید.
- در صورت داشتن مشکل کلیوی، آسم و خونریزی زیاد قبل از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید.
- از مصرف خودسرانه این دارو خودداری کنید و قبل از استفاده با پزشک در میان بگذارید.
- از جویدن و خرد کردن پنتاسا خودداری کنید.
- برخی از این محصولات نباید با عذا مصرف شوند.
- گاهی اوقات قسمتی از کپسول را در مدفوع خود مشاهده می کنید اگر مشکلی بود با پزشک در میان بگذارید.
- مسالامین ممکن است باعث شود ادرار شما (مثل ادرار) در صورت تماس با سفید کننده، مانند مقداری آب توالت، قرمز مایل به قهوه ای شود. اگر ادرار شما هنگام خروج از بدن (قبل از تماس با آب توالت) قرمز مایل به قهوه ای است، به پزشک خود اطلاع دهید.
- مسالامین می تواند پوست شما را به نور خورشید، لامپ های آفتابی و تخت های برنزه حساس تر کند.
عوارض جانبی داروی پنتاسا
عوارض جانبی شایع:
شایع ترین عوارض جانبی مسالامین در زیر ذکر شده است. عوارض جانبی ممکن است بر اساس سن شما و محصول خاص پنتاسا متفاوت باشد. اگر هر یک از این عوارض جانبی که شما را آزار می دهد، به پزشک خود اطلاع دهید:
- سردرد
- حالت تهوع
- درد معده
- اسهال
- عفونت در بینی یا گلو، گلودرد، یا علائم سرماخوردگی معمولی
عوارض جانبی جدی پنتاسا:
در حالی که کمتر رایج است، جدی ترین عوارض جانبی مسالامین در زیر توضیح داده شده است:
- واکنش های آلرژیک شدید ( از جمله نوع خاصی از واکنش های آلرژیک به نام DRESS )
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- ضربان قلب
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز کم رنگ روی پوست به نام کهیر
- غدد لنفاوی متورم
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- تنگی نفس، مشکل در بلع یا گرفتگی گلو
- تورم در پاها، مچ پاها یا ساق پاها
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر، یا غش کردن
- درد مفاصل
- ادرار تیره رنگ
- رنگ پوست یا سفیدی چشم شما به رنگ زرد در می آید (که به آن یرقان نیز می گویند)
- چشم های قرمز، دردناک، اشک آلود
- فشار خون بالا
- نوسانات خلقی نامنظم
در صورت بروز هر بک از عوارض جانبی بالا مصرف پنتاسا را قطع کرده و با پزشک متخصص در خصوص عوارض مشورت کنید.
قبل از مصرف پنتاسا چه مواردی را باید به پزشک اطلاع دهیم؟
به پزشک خود در مورد تمام شرایط سلامتی خود و هرگونه داروی نسخه ای یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها/مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، اطلاع دهید. این به آنها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا مسالامین برای شما مناسب است یا خیر.
به ویژه، مطمئن شوید که در مورد هر یک از موارد زیر بحث می کنید.
- شرایط فعلی و گذشته سلامت
- یک بیماری پوستی به نام درماتیت آتوپیک یا اگزما
- مشکل آهن زیاد در بدن
- یک بیماری ژنتیکی به نام فنیل کتونوری (PKU)
- یک مشکل معده به نام تنگی پیلور یا دیگر انسداد روده
- مشکلات کلیوی یا کبدی
- مصرف سایر داروها و مکمل ها
- بارداری
- شیردهی. مسالامین وارد شیر مادر می شود.
موارد منع مصرف داروی پنتاسا
- حساسیت به مسالازین یا سایر آمینوسالیسیلات ها و سالیسیلات ها مانند آسپرین و سولفاسالازین. در صورت داشتن حساسیت به این مواد، مصرف پنتاسا ممنوع است.
- شیردهی: مصرف پنتاسا در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود زیرا دارو می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود و ممکن است برای نوزاد مضر باشد.
- حساسیت مفرط به سالیسیلات ها یا آمینوسالیسیلات ها در صورت استفاده از سوسپانسیون رکتوم (شیاف).
- کودکان مبتلا به آبله مرغان یا علائم آنفولانزا نباید پنتاسا مصرف کنند.
- بیماری‌های کلیوی شدید: در بیماران با نارسایی شدید کلیوی باید با احتیاط مصرف شود یا منع مصرف دارد، زیرا تجمع دارو می‌تواند منجر به آسیب کلیه شود.
- بیماری کبدی: در صورت وجود مشکلات کبدی، قبل از مصرف باید با پزشک مشورت شود و ممکن است منع مصرف وجود داشته باشد.
- بیماری قلبی و سابقه انسداد دستگاه گوارش مانند تنگی پیلور (تنگی معده).
- بارداری: اثرات دارو بر جنین مشخص نیست و باید با پزشک مشورت شود.
- در صورت بروز علائم حساسیت شدید مانند راش پوستی، کهیر، تنگی نفس، تورم صورت یا گلو، باید مصرف دارو قطع و فوراً به پزشک مراجعه شود.
نحوه ی نگهداری داروی پنتاسا
- در دمای اتاق و دور از نور مستقیم نگهداری شود.
- از گرما و رطوبت محافظت شود، به خصوص از قرار دادن در مکان های مرطوب مانند حمام خودداری شود.
- دارو باید دور از دسترس و دید کودکان نگهداری شود تا از مصرف تصادفی جلوگیری شود.
- کپسول ها نباید خرد یا جویده شوند و در صورت باز کردن کپسول، دانه های داخل آن باید بلافاصله مصرف شوند.
- در صورت وجود بسته بندی اصلی، دارو باید در همان بسته‌بندی نگهداری شود.
- در صورت وجود هرگونه داروی غیرضروری یا منقضی شده، باید به روش‌های خاص و ایمن دور ریخته شود تا از دسترسی کودکان یا حیوانات خانگی جلوگیری شود.
پنتاسا با چه داروهایی تداخل دارد؟
داروی پنتاسا (مزالازین) با برخی داروها تداخل دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
داروهای ضد سوء هاضمه مانند آنتی‌اسیدها، آنتاگونیست‌های گیرنده هیستامین H2 و مهارکننده‌های پمپ پروتونی که می‌توانند اثر پنتاسا را کاهش دهند. به همین دلیل توصیه می‌شود حداقل دو ساعت فاصله زمانی بین مصرف این داروها و پنتاسا رعایت شود.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) که می‌توانند اثرات مزالازین را افزایش دهند.
- هپارین و هپارین‌های با وزن مولکولی پایین که اثرات آنها توسط پنتاسا افزایش می‌یابد.
- داروهای سرکوب کننده مغز استخوان و آنالوگ های تیوپورین که اثرات آنها توسط پنتاسا افزایش می‌یابد.
- واکسن های حاوی ویروس آبله مرغان که اثرات آن ها توسط پنتاسا افزایش می‌یابد.
- گلیکوزید های قلبی که اثرات آنها ممکن است توسط مزالازین کاهش یابد.
- همچنین، حساسیت به سالیسیلات ها (مانند آسپرین) و آمینوسالیسیلات ها از موارد منع مصرف پنتاسا بوده و مصرف همزمان با این دارو ها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد.
به طور کلی، برای جلوگیری از تداخلات دارویی، پزشک باید از تمام داروهای مصرفی بیمار مطلع باشد تا در صورت نیاز دوزها یا زمان‌بندی داروها تنظیم شود.
نکات پایانی
به طور کلی پنتاسا (مسالازین) یک داروی ضد التهابی بوده که عمدتا برای درمان بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و در برخی موارد بیماری کرون استفاده می‌شود. این دارو از دسته آمینوسالیسیلات‌ها (5-ASA) بوده و با کاهش التهاب در دیواره روده بزرگ باعث بهبود علائمی مانند اسهال، خونریزی مقعدی و درد معده می‌شود.
پنتاسا با کاهش التهاب در پوشش روده بزرگ عمل می‌کند. این دارو با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز (COX) که در تولید پروستاگلاندین ها و لکوترین ها نقش دارد، باعث کاهش تولید مواد پیش‌التهابی می‌شود و در نتیجه التهاب و آسیب بافتی در روده کاهش می‌یابد.
منبع: Pentasa drug
