گواتر چیست؟ علائم، درمان و پیشگیری

گواتر وضعیتی بوده که در آن غده تیروئید بزرگتر می شود. کل تیروئید می تواند بزرگتر شود یا می تواند یک یا چند توده کوچک به نام ندول تیروئید ایجاد کند. غده تیروئید شما یک غده درون ریز کوچک به شکل پروانه بوده که در گردن شما و زیر سیب آدم قرار دارد. هورمون های تیروکسین (که T4 نیز نامیده می شود) و تری یدوتیرونین (همچنین T3) تولید می کند. این هورمون ها در برخی از عملکردهای بدن نقش دارند، از جمله: متابولیسم، دمای بدن،خلق و خو و تحریک پذیری،نبض و ضربان قلب،هضم نقش دارد.

گواتر چیست؟

گواتر واکنش تطبیقی ​​سلول های تیروئید شما به هر فرآیندی است که تولید هورمون تیروئید را مسدود می کند. در حالی که شایع ترین علت بروز این بیماری در سراسر جهان کمبود ید است، بسیاری از شرایط می توانند باعث آن شوند.

گواتر بزرگ شدن غده تیروئید شماست. این غده ای است که در جلوی گردن شما درست زیر سیب آدم شما قرار دارد. ممکن است یک مشکل موقتی باشد که بدون درمان بهتر می شود. یا می تواند نشانه ای از یک بیماری تیروئیدی احتمالا جدی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

انواع گواتر:

این بیماری را می توان به روش های مختلف از جمله از طریق نحوه رشد و نا منظم شدن هورمون تیروئیدی طبقه بندی کرد.

طبقه بندی این بیماری بر اساس نحوه بزرگ شدن آن عبارتند از:

گواتر ساده (منتشر): این نوع گواتر زمانی اتفاق می‌افتد که کل غده تیروئید متورم می‌شود و در لمس صاف می‌شود.

گره‌ای: این نوع گواتر زمانی اتفاق می‌افتد که یک توده جامد یا پر از مایع به نام ندول در تیروئید شما ایجاد می‌شود و باعث ایجاد احساس برآمدگی می‌شود.

چند ندولار: این نوع گواتر زمانی اتفاق می‌افتد که توده‌ها (ندول‌ها) زیادی در تیروئید شما وجود داشته باشد. گره ها ممکن است قابل مشاهده باشند یا فقط از طریق معاینه یا اسکن کشف شوند.

طبقه بندی گواتر بر اساس سطح هورمون تیروئید عبارتند از:

سمی: این گواتر زمانی اتفاق می افتد که تیروئید شما بزرگ شده و هورمون تیروئید بیش از حد تولید می کند.

غیر سمی: اگر تیروئید بزرگ شده اما سطوح تیروئید طبیعی (اتیروئید) دارید، گواتر غیرسمی است. به عبارت دیگر، شما پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) یا کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) ندارید.

علائم بیماری گواتر

اندازه این غده ملتهب می تواند از خیلی کوچک و به سختی قابل توجه تا خیلی بزرگ باشد. بیشتر این غده ها بدون درد هستند، اما اگر تیروئیدیت (غده تیروئید ملتهب) دارید، می تواند دردناک باشد.

علائم اصلی این بیماری عبارتند از:

• یک توده جلوی گردنت، درست زیر سیب آدم
• احساس سفتی در ناحیه گلو
• گرفتگی صدا (صدای خش دار)
• تورم ورید گردن.
• سرگیجه زمانی که دستان خود را بالای سر خود می برید.

سایر علائم کمتر رایج عبارتند از:

• دشواری در تنفس (تنگی نفس)
• سرفه کردن
• خس خس سینه (به دلیل فشردن نای شما).
• مشکل در بلع (به دلیل فشردن مری شما).
• برخی از افرادی که گواتر دارند ممکن است پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) نیز داشته باشند. علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:
• ضربان قلب سریع (تاکی کاردی).
• کاهش وزن بی دلیل
• اسهال
• عرق کردن بدون ورزش یا افزایش دمای اتاق
• تکان دادن
• تحریک

برخی از افراد مبتلا به گواتر ممکن است کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) نیز داشته باشند. علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:

• خستگی (احساس خستگی)
• یبوست
• پوست خشک
• افزایش وزن غیر قابل توضیح
• قاعدگی غیر طبیعی (قاعدگی)

علت بیماری گواتر

کمبود ید: بدن شما برای تولید هورمون تیروئید به ید نیاز دارد. اگر در رژیم غذایی خود ید کافی دریافت نکنید، تیروئید شما سلول های بیشتری می سازد (و رشد می کند) تا سعی کند هورمون تیروئید بیشتری بسازد. در حالی که این شایع ترین علت گواتر در سراسر جهان است، در ایالات متحده رایج نیست. با گنجاندن غذاهای دریایی، لبنیات و نمک یددار در رژیم غذایی خود می توانید مقدار توصیه شده ید را در رژیم غذایی خود دریافت کنید. مصرف مکمل ید برای اکثر افراد در ایالات متحده توصیه نمی شود و ممکن است اثرات منفی ناخواسته ای بر سلامت شما داشته باشد.

بیماری گریوز: بیماری گریوز یک بیماری خودایمنی بوده که در آن سیستم ایمنی بدن به تیروئید شما حمله می کند و باعث بزرگتر شدن آن می شود. بیماری گریوز همچنین باعث پرکاری تیروئید می شود که نیاز به درمان دارد.

بیماری هاشیموتو: این یک بیماری خود ایمنی بوده که باعث التهاب غده تیروئید شما می شود. برخی از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو دچار افزایش جبرانی در اندازه غده تیروئید می شوند. این نوع از این بیماری معمولا با گذشت زمان خود به خود بهتر می شود. برخی از موارد بیماری هاشیموتو نیاز به درمان با هورمون تیروئید دارد.

سرطان تیروئید: سرطان غده تیروئید شما اغلب تیروئید شما را بزرگ می کند.

دوران بارداری: گنادوتروپین کوریونی انسانی، هورمونی که فرد در دوران بارداری تولید می کند، می تواند باعث رشد تیروئید شود.

تیروئیدیت: التهاب خود غده تیروئید می تواند باعث رشد غده تیروئید شما شود. این ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. گواتر پراکنده در بیشتر موارد علت مشخصی ندارد. در برخی موارد، داروهای خاصی می توانند باعث این نوع گواتر شوند. به عنوان مثال، داروی لیتیوم که برای درمان برخی از بیماری های روانی و همچنین سایر بیماری های پزشکی استفاده می شود، می تواند باعث این نوع گواتر شود.

قرص ید + فولیک اسید یوروویتال 30 عددی
143,000 تومان 114,400 تومان

عوامل خطر گواتر

التهاب غده تیروئید نشان دهنده هیچ بیماری خاصی نیست. آنها می توانند به سرعت یا بسیار آهسته در طی سالها تشکیل شوند.

عوامل خطر گواتر عبارتند از:

• سن اگر بالای 40 سال دارید در معرض خطر بیشتری هستید.
• جنسیت. زنان بیشتر در معرض گواتر و اختلالات تیروئید هستند.
• بارداری یا یائسگی که هر دو با مشکلات تیروئید مرتبط اند.
• سابقه بیماری خودایمنی
• برخی از داروها، از جمله لیتیوم (مورد استفاده برای اختلالات خلقی) و آمیودارون (برای ضربان قلب نامنظم)
• قرار گرفتن در معرض اشعه، مانند درمان سرطان
• زندگی در منطقه ای که کمبود ید در آن شایع است.

روش تشخیص گواتر

پزشک شما معمولا زمانی گواتر را تشخیص می دهد که معاینه فیزیکی انجام می دهد و احساس می کند که تیروئید شما بزرگ شده است. با این حال، وجود این غده ملتهب نشان می دهد که مشکلی در غده تیروئید شما وجود دارد. آنها باید بفهمند که موضوع چیست.

پزشک شما می تواند از چندین آزمایش برای تشخیص و ارزیابی گواتر استفاده کند، از جمله موارد زیر:

معاینه فیزیکی: پزشک شما ممکن است با احساس کردن ناحیه گردن شما برای ندول ها و علائم حساسیت، بتواند تشخیص دهد که غده تیروئید شما بزرگ شده است یا خیر.

آزمایش خون تیروئید: این آزمایش خون سطح هورمون تیروئید را اندازه گیری می کند که نشان می دهد تیروئید شما به درستی کار می کند یا خیر.

آزمایش آنتی بادی: این آزمایش خون به دنبال آنتی بادی های خاصی است که در برخی از اشکال گواتر تولید می شوند. آنتی بادی پروتئینی است که توسط گلبول های سفید ساخته می شود. آنتی بادی ها به دفاع در برابر مهاجمان (به عنوان مثال، ویروس ها) که باعث بیماری یا عفونت در بدن شما می شوند، کمک می کند.

سونوگرافی تیروئید: سونوگرافی روشی است که امواج صوتی با فرکانس بالا را از طریق بافت های بدن ارسال می کند. پژواک ها ضبط می شوند و به فیلم یا عکس تبدیل می شوند. ارائه دهنده شما می تواند تیروئید شما را ببیند تا اندازه آن را بررسی کند و اینکه آیا ندول دارد یا خیر.

بیوپسی: بیوپسی برداشتن نمونه ای از بافت یا سلول برای مطالعه در آزمایشگاه است. اگر ندول های بزرگی در غده تیروئید شما وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به بیوپسی تیروئید داشته باشید. بیوپسی برای رد سرطان انجام می شود.

جذب و اسکن تیروئید: این تست تصویربرداری اطلاعاتی در مورد اندازه و عملکرد تیروئید شما ارائه می دهد. در این آزمایش، مقدار کمی ماده رادیواکتیو به داخل سیاهرگ تزریق می شود تا تصویری از تیروئید شما بر روی صفحه نمایش کامپیوتر ایجاد شود. ارائه دهندگان این آزمایش را اغلب سفارش نمی دهند، زیرا فقط در شرایط خاصی مفید است.

سی تی اسکن یا ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): اگر گواتر بسیار بزرگ بوده یا به قفسه سینه شما گسترش می یابد، از سی تی اسکن یا ام آر آی برای اندازه گیری اندازه و گسترش آن استفاده می شود.

روش درمان یا مدیریت گواتر

گواتر ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد، به خصوص اگر کوچک باشد و سطح هورمون تیروئید طبیعی باشد. اما اگر سطح هورمون تیروئید شما خیلی بالا یا خیلی کم باشد، به درمان نیاز خواهید داشت. یک التهاب ساده ممکن است برای مدت کوتاهی اتفاق بیفتد و بدون درمان خود به خود از بین برود.

بسیاری از گواترها، مانند چند ندولار، با سطوح طبیعی هورمون تیروئید مرتبط هستند. این غده های تیروئید معمولاً پس از تشخیص پزشک به درمان خاصی نیاز ندارند. با این حال، ممکن است در آینده در معرض خطر ابتلا به کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید باشید. اگر غده تیروئید شما بزرگ شده است، هنوز مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید، زیرا گواتر چندین علت احتمالی دارد که برخی از آنها نیاز به درمان دارند.

درمان گواتر به بزرگی تیروئید، علائم و علت آن بستگی دارد. درمان ها شامل:

بدون درمان/انتظار مراقب: اگر گواتر کوچک بوده و شما را آزار نمی دهد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که نیازی به درمان ندارد. با این حال، آنها به دقت تیروئید شما را برای هرگونه تغییر زیر نظر خواهند داشت.

داروها: لووتیروکسین یک درمان جایگزین هورمون تیروئید بوده که با تشخیص و تایید پزشک داده می شود. اگر علت گواتر کم کاری تیروئید (کم کاری تیروئید) باشد، پزشک شما احتمالا آن را تجویز خواهد کرد. اگر علت آن پرکاری تیروئید باشد، سایر داروها تجویز می شوند. این داروها شامل متیمازول (Tapazole®) و پروپیل تیوراسیل است. اگر این غده هاناشی از التهاب باشد، ممکن است پزشک شما آسپرین یا یک داروی کورتیکواستروئیدی را تجویز کند.

درمان با ید رادیواکتیو: این درمان که در موارد پرکاری غده تیروئید استفاده می شود، شامل مصرف خوراکی ید رادیواکتیو است. ید به غده تیروئید شما می رود و سلول های تیروئید را می کشد، که غده را کوچک می کند. پس از درمان با ید رادیواکتیو، احتمالا تا پایان عمر نیاز به درمان جایگزینی هورمون تیروئید دارید.

جراحی: ممکن است پزشک شما جراحی را برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید (تیروئیدکتومی) توصیه کند. اگر گواتر بزرگ باشد و باعث مشکلات تنفسی و بلع شود، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. گاهی اوقات از جراحی برای برداشتن گره ها نیز استفاده می شود. در صورت وجود سرطان باید جراحی انجام شود. بسته به مقدار غده تیروئیدی که برداشته شده است، ممکن است نیاز باشد تا پایان عمر از درمان جایگزینی هورمون تیروئید استفاده کنید.

روش پیشگیری از گواتر

گواتر ناشی از کمبود ید (نوع ساده) به طور کلی تنها نوعی بوده که می توانید از آن پیشگیری کنید. مصرف رژیم غذایی حاوی ماهی، لبنیات و مقدار سالم نمک خوراکی یددار از این نوع گواتر جلوگیری می کند. مکمل‌های ید و سایر مکمل‌ها معمولا برای انواع دیگر توصیه نمی‌شوند و ممکن است ضرر بیشتری نسبت به فایده داشته باشند.

نکات پایانی

گواتر یک غده تیروئید بزرگ شده بوده که باعث تورم در گردن می شود. دلایل مختلفی وجود دارد، اما می تواند نشانه ای از این باشد که غده تیروئید بیش از حد یا خیلی کم هورمون تیروئید تولید می کند. فرد ممکن است متوجه سفتی در گلو و مشکل در بلع شود. گواتر یکی از شایع ترین اختلالات تیروئید است. لزوماً به این معنی نیست که تیروئید به درستی کار نمی کند. با این حال، در برخی موارد، می تواند نشانه بیماری زمینه ای تیروئید باشد که نیاز به درمان دارد.

گواتر اغلب بی ضرر بوده و ممکن است پس از مدت کوتاهی بدون درمان از بین برود. افراد معمولا نیازی به درمان ندارند مگر اینکه غده بزرگ باشد و علائم آزاردهنده ای ایجاد کند. پزشکان می توانند این بیماری را از طریق معاینه فیزیکی تشخیص دهند. آنها همچنین ممکن است درخواست آزمایش خون یا اسکن کنند تا علت گواتر را پیدا کنند.

منبع : Goiter