آشنایی با علائم کم خونی ناشی از کمبود فولات

فولات(folate) یک ویتامین B است که بدن شما برای عملکرد صحیح به آن نیاز دارد و به ویژه برای افرادی که باردار هستند مهم است. کمبود فولات زمانی اتفاق می افتد که بدن شما فولات کافی دریافت نمی کند و علائم آن شامل خستگی، ضعف، زخم های دهان و مشکلات عصبی می باشد.

در این مقاله در می یابیم که با مصرف یک رژیم غذایی غنی از غذاهای حاوی فولات می توان از کمبود فولات جلوگیری کرد.

فولات چیست؟

فولات یک نوع ویتامین B است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاهایی که می خورید یافت می شود. این غذاها شامل سبزیجات برگدار، مرکبات، آجیل، لوبیا، نخود فرنگی، غذاهای دریایی، تخم مرغ، لبنیات، گوشت، مرغ و غلات است. بدن شما برای ساخت گلبول های قرمز جدید و DNA، ماده ژنتیکی سلول های شما، به فولات نیاز دارد. فولات به ویژه برای افرادی که باردار هستند بسیار مهم است زیرا به رشد و نمو جنین کمک می کند و می تواند به جلوگیری از نقایص مادرزادی نیز کمک کند.

کمبود فولات چیست؟

کمبود فولات زمانی است که خون شما فاقد مقدار ویتامین B9 (فولات) است که برای عملکرد صحیح نیاز دارد. کمبود فولات می تواند طیف وسیعی از علائم و عوارض را ایجاد کند.

اسید فولیک چیست؟

اسید فولیک یک فرم مصنوعی فولات است. بدن شما نمی تواند مقادیر زیادی فولات طبیعی را ذخیره کند اما به راحتی می تواند اسید فولیک را جذب کند. در نتیجه، به برخی از غذاهایی که می خورید اضافه می شود. غلات مانند برنج، نان، ماکارونی و برخی غلات دیگر با اسید فولیک غنی شده هستند. اسید فولیک به عنوان یک مکمل غذایی نیز موجود است.

چه عوارضی در اثر کمبود فولات ممکن است رخ دهد؟

وقتی فولات کافی دریافت نکنید، عوارض متعددی ممکن است رخ دهد.

کمبود فولات در دوران بارداری

کمبود فولات در دوران بارداری می تواند عوارض شدیدی ایجاد کند. فولات برای رشد مغز و نخاع جنین مهم است. کمبود فولات می تواند باعث ایجاد نقایص شدید مادرزادی به نام نقص لوله عصبی شود. نقایص لوله عصبی شامل اسپینا بیفیدا و آنسفالی است.

کمبود فولات همچنین می تواند شانس جدا شدن جفت را افزایش دهد، وضعیتی که جفت شما از رحم شما جدا می شود. علاوه بر این، نوزاد شما ممکن است نارس (زایمان زودرس) و/یا وزن کم هنگام تولد داشته باشد. مطالعات همچنین نشان داده اند که فولات پایین در دوران بارداری می تواند منجر به ایجاد اوتیسم در کودک شما شود.

کم خونی ناشی از کمبود فولات

کمبود فولات همچنین می تواند منجر به کم خونی ناشی از کمبود فولات شود. کم خونی زمانی رخ می دهد که بدن شما گلبول های قرمز سالم کافی نداشته باشد. بدن شما برای حمل اکسیژن به بافت های بدن شما به گلبول های قرمز نیاز دارد. کم خونی ناشی از کمبود فولات همچنین می تواند باعث شود بدن شما گلبول های قرمز غیرطبیعی بزرگی تولید کند که به درستی عمل نمی کنند.

سایر عوارض کمبود فولات می تواند شامل موارد زیر باشد:

ناباروری
سرطان های خاص
بیماری قلبی عروقی
افسردگی
زوال عقل
کاهش عملکرد شناختی
بیماری آلزایمر

علائم کمبود فولات چیست؟

یکی از اولین علائم کمبود فولات، خستگی مفرط است. علائم دیگر شامل موارد زیر می باشد:

علائم کم خونی
رنگ پریدگی
تنگی نفس
تحریک پذیری
سرگیجه
علائم دهانی
زبان لطیف و قرمز
زخم های دهان
کاهش حس چشایی
علائم عصبی
از دست دادن حافظه
مشکل در تمرکز
گیجی
مشکلات در قضاوت

علائم اضافی کمبود فولات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

کمبود انرژی
ضعف عضلانی
افسردگی
کاهش وزن
اسهال

علت کمبود فولات چیست؟

یکی از شایع ترین دلایل کمبود فولات، عدم مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. یک رژیم غذایی سالم شامل غذاهایی است که به طور طبیعی حاوی فولات یا غنی شده با اسید فولیک هستند. سایر دلایل کمبود فولات می تواند شامل موارد زیر باشد:

بیماری های دستگاه گوارش: اگر به بیماری هایی مانند بیماری کرون یا سلیاک مبتلا هستید، دستگاه گوارش شما اسید فولیک را به خوبی جذب نمی کند.

مصرف بیش از حد الکل: افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می کنند، گاهی اوقات الکل را جایگزین غذا می کنند. در نتیجه، فولات کافی دریافت نمی کنند.

پختن بیش از حد میوه ها و سبزیجات: هنگامی که بیش از حد غذا را می پزید، گرما می تواند فولات طبیعی موجود در محصولات شما را از بین ببرد.

کم خونی همولیتیک: یک اختلال خونی که زمانی رخ می دهد که گلبول های قرمز شما از بین رفته و به اندازه کافی سریع جایگزین نمی شوند.

برخی داروها: برخی از داروهای ضد تشنج و داروهای کولیت اولسراتیو با جذب مناسب فولات تداخل می کنند.

دیالیز کلیه: که درمانی برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه است، احتمال دارد باعث عدم جذب فولات شود.

کمبود فولات چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال خواهد کرد. آنها می توانند کمبود فولات را از طریق آزمایش خون تشخیص دهند. آزمایش خون میزان فولات خون شما را اندازه گیری می کند. سطح پایین فولات نشان دهنده کمبود فولات است.

کمبود فولات چگونه درمان می شود؟

پزشک شما کمبود فولات شما را با مکمل اسید فولیک درمان می کند. اکثر بزرگسالان روزانه به ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مانند قرص ید + فولیک اسید یوروویتال ۳۰ عددی نیاز دارند. پزشک به شما اطلاع می دهد که چقدر باید مصرف کنید.

پزشک نیز به شما توصیه می کند که یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید. یک رژیم غذایی متعادل شامل میوه ها، سبزیجات و سایر غذاهای حاوی فولات یا غنی شده با اسید فولیک است.

چگونه می توانم از کمبود فولات جلوگیری کنم؟

بهترین راه برای جلوگیری از کمبود فولات، خوردن یک رژیم غذایی سالم است که شامل غذاهای حاوی فولات یا اسید فولیک باشد. فولات به طور طبیعی در موارد زیر یافت می شود:

نخود، لوبیا و حبوبات
مرکبات
سبزیجات با برگ سبز تیره
جگر
غذاهای دریایی
تخم مرغ و لبنیات
گوشت و مرغ

اسید فولیک را می توان در مواد غنی شده یافت:

نان
آرد
پاستا
برنج
غلات

مقدار فولات مورد نیاز روزانه شما به سن و عوامل دیگر بستگی دارد. بیشتر بزرگسالان باید روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولات برای مثال از قرص بست فولات دارو افشان شایگان دریافت کنند. افرادی که باردار هستند باید مکمل اسید فولیک مصرف کنند تا مطمئن شوند که فولات کافی در روز دریافت می کنند.

سوالات متداول

کمبود فولات مغزی چیست؟

کمبود فولات مغزی یک اختلال بسیار نادر است که زمانی رخ می دهد که کمبود فولات در مغز جنین وجود داشته باشد. نوزادانی که با کمبود فولات مغزی متولد می شوند در دوران نوزادی به طور طبیعی رشد می کنند. سپس، آنها به آرامی مهارت های ذهنی و توانایی های حرکتی خود را در سن ۲ سالگی از دست می دهند. ناتوانی های ذهنی، مشکلات گفتاری، تشنج و مشکل در هماهنگی حرکات (آتاکسی) می تواند شدید باشد. کمبود فولات مغزی در اثر تغییر ژن (جهش) ایجاد می شود.

تفاوت بین کمبود B12 و فولات چیست؟

ویتامین B12 و فولات هر دو برای تشکیل گلبول های قرمز خون و DNA شما مهم هستند. کمبود هر یک از این ویتامین ها می تواند منجر به خستگی، ضعف و کم خونی شود. برخلاف فولات، B12 در گیاهان یافت نمی شود.

B12 عمدتا در گوشت، تخم مرغ و محصولات لبنی یافت می شود. گیاهخواران و وگان ها در معرض خطر بالای کمبود B12 هستند. کمبود شدید ویتامین B12 می تواند منجر به عوارضی مانند افسردگی، پارانویا، هذیان، از دست دادن حافظه، بی اختیاری و از دست دادن چشایی و بویایی شود.

پلی مورفیسم MTHFR چیست؟

MTHFR مخفف متیلن تتراهیدروفولات ردوکتاز است. برخی از افراد تغییر ژنتیکی (جهش) در ژن MTHFR خود دارند. اگر این جهش را دارید، نمی توانید فولات را به شکل فعال آن یعنی ۵-MTHF تبدیل کنید.

این جهش ژنتیکی حدود ۲۵ درصد از اسپانیایی ها، ۱۰ درصد از سفیدپوستان، ۱۰ درصد از آسیایی ها و ۱ درصد از افراد سیاه پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر این جهش ژنتیکی را دارید، ممکن است از مکمل فولات که حاوی ۵-متیل-THF، شکل فعال اسید فولیک است، بهره مند شوید.

نکات پایانی

فولات ویتامینی است که به بدن شما در ساخت گلبول های قرمز و DNA کمک می کند. فولات به ویژه برای افراد باردار مهم است، زیرا به رشد جنین کمک می کند. در حالی که کمبود فولات نادر است، می تواند عوارض شدیدی مانند نقص مادرزادی و کم خونی ایجاد کند.

بنابراین مهم است که از یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات و سایر غذاهای حاوی فولات یا اسید فولیک استفاده کنید. علاوه بر این، می توانید مکمل اسید فولیک مصرف کنید. پزشک می تواند به شما در مورد میزان فولاتی که باید هر روز دریافت کنید، توصیه کند.