معرفی کرم پیمکرولیموس برای درمان اگزما

کرم پیمکرولیموس ، یک داروی غیرکورتونی و سرکوب‌کننده موضعی سیستم ایمنی است که در سال‌های اخیر برای درمان اگزما، به‌ویژه درماتیت آتوپیک (Atopic Dermatitis)، مورد توجه قرار گرفته است.

این بیماری پوستی مزمن با علائمی مانند خارش، التهاب، قرمزی و خشکی پوست همراه است و یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی در کودکان و بزرگسالان به شمار می‌رود. درمان‌های رایج شامل استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، کورتیکواستروئیدهای موضعی و داروهای سرکوب‌کننده ایمنی هستند، اما پیمکرولیموس به‌عنوان گزینه‌ای مؤثر و ایمن، به‌خصوص برای نواحی حساس بدن و بیماران با اگزمای خفیف تا متوسط، جایگزین مناسبی برای کورتون‌ها محسوب می‌شود.

کرم پیمکرولیموس چیست؟

پیمکرولیموس (Pimecrolimus) یک داروی موضعی با اثرات ضد التهابی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است که به گروه دارویی کلسینورین مهارکن‌ها (Calcineurin Inhibitors) تعلق دارد. این دارو به صورت کرم ۱٪ برای استعمال خارجی تولید می‌شود و با نام تجاری مشهور Elidel نیز شناخته می‌شود.

مکانیسم اثر کرم پیمکرولیموس

پیمکرولیموس در سلول‌های ایمنی پوست، به‌ویژه نوعی سلول به نام «لنفوسیت T»، پروتئینی به نام FKBP-12 را مهار می‌کند. این ترکیب باعث غیرفعال شدن آنزیمی به نام کلسینورین می‌شود.

کلسینورین چه می‌کند؟
کلسینورین آنزیمی است که نقش مهمی در فعال‌سازی سلول‌های ایمنی (سلول‌های T) دارد. زمانی که این آنزیم فعال شود، باعث ورود یک فاکتور به نام NFAT به داخل هسته سلول می‌شود و در نتیجه، مواد التهاب‌زا مثل اینترلوکین-2 (IL-2) ترشح می‌شوند.

پیمکرولیموس با مهار کلسینورین آثار زیر را بر جا میگذارد:

• از فعال شدن بیش از حد سلول‌های T جلوگیری می‌کند
• تولید مواد التهاب‌زا را کاهش می‌دهد
• قرمزی، خارش و التهاب پوست را کاهش می‌دهد

پیمکرولیموس با مهار پاسخ ایمنی در سطح پوست، علائم التهاب را کنترل می‌کند، بدون اینکه باعث نازک شدن پوست شود (که یکی از مشکلات رایج در مصرف کورتون‌هاست). همچنین برخلاف بسیاری از داروهای خوراکی یا تزریقی، تأثیرات سیستمیک کمتری دارد.

موارد مصرف کرم پیمکرولیموس

کرم پیمکرولیموس معمولاً برای درمان بیماری‌هایی استفاده می‌شود که التهاب و خارش پوست را به همراه دارند. این دارو برای موارد زیر مفید است:

• درمان درماتیت آتوپیک (اگزما): پیمکرولیموس برای درمان درماتیت آتوپیک (که به آن اگزما نیز گفته می‌شود) استفاده می‌شود. این بیماری باعث خشکی، خارش و التهاب پوست می‌شود و پیمکرولیموس به کاهش این علائم کمک می‌کند.
• درمان التهاب پوست ناشی از آلرژی‌ها: در شرایطی که پوست به دلیل واکنش‌های آلرژیک دچار التهاب، قرمزی و خارش می‌شود، کرم پیمکرولیموس می‌تواند به تسکین این علائم کمک کند.
• درمان حساسیت‌های پوستی: این دارو در درمان برخی حساسیت‌های پوستی که باعث التهاب و خارش می‌شود، مانند درماتیت تماسی، موثر است.
• درمان سایر بیماری‌های پوستی التهابی: در برخی از بیماری‌های التهابی پوست که به درمان‌های موضعی نیاز دارند، کرم پیمکرولیموس به عنوان گزینه‌ای برای کاهش التهاب و تسکین علائم به کار می‌رود.

این دارو برای درمان برخی بیماری‌های پوستی مفید است و به‌ویژه برای کسانی که از عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها (مثل نازک شدن پوست) رنج می‌برند، می‌تواند گزینه‌ای امن‌تر باشد.

کرم اگزما ژیناژن 50 میل
277,200 تومان

مزایای کرم پیمکرولیموس نسبت به کورتیکواستروئیدها

پیمکرولیموس به عنوان یک داروی ضدالتهابی موضعی برای درمان بیماری‌های پوستی، به ویژه درماتیت آتوپیک (اگزما)، مزایای قابل توجهی نسبت به کورتیکواستروئیدها دارد. این مزایا عبارتند از:

• عدم نازک شدن پوست: بر خلاف کورتیکواستروئیدها، پیمکرولیموس پوست را نازک نمی‌کند.
• کاهش عوارض سیستمیک: چون جذب سیستمیک آن کم است، خطر عوارض جانبی مثل افزایش فشار خون یا قند خون کمتر است.
• مناسب برای نواحی حساس پوست: می‌توان آن را در مناطقی مثل صورت و اطراف چشم استفاده کرد، جایی که کورتیکواستروئیدها ممکن است آسیب بزنند.
• کمتر ایجاد وابستگی: استفاده طولانی‌مدت از آن باعث ایجاد وابستگی نمی‌شود.
• نتایج بدون عوارض شدید: پیمکرولیموس التهاب و خارش را کاهش می‌دهد بدون ایجاد عوارض جانبی جدی.
• استفاده طولانی‌مدت: می‌توان آن را برای مدت طولانی‌تری استفاده کرد بدون نگرانی از آسیب‌های پوستی.

پیمکرولیموس مزایای قابل توجهی نسبت به کورتیکواستروئیدها دارد، به‌ویژه در کسانی که نیاز به درمان‌های طولانی‌مدت دارند یا در نواحی حساس پوست مانند صورت یا کشاله ران از آن استفاده می‌کنند. با این حال، انتخاب دارو باید تحت نظر پزشک و بر اساس نوع و شدت بیماری صورت گیرد.

نتایج کارآزمایی‌های بالینی کرم پیمکرولیموس

• کودکان و نوجوانان با درماتیت آتوپیک: در یک کارآزمایی بالینی فاز III تصادفی (رندومایز)، استفاده از کرم پیمکرولیموس 1% دو بار در روز به مدت 6 هفته منجر به بهبود 60–70 درصدی علائم اگزما در بیماران نسبت به دارونما شد. این مطالعه نشان داد که این دارو به‌طور معنی‌داری علائم درماتیت آتوپیک را کاهش می‌دهد.
• بزرگسالان مقاوم به استروئید: در یک مطالعه دیگر، پیمکرولیموس در بزرگسالانی که به کورتیکواستروئیدهای موضعی پاسخ نداده بودند، به‌تنهایی توانست 65% از بیماران را به کنترل نسبی بیماری برساند. این نتایج نشان می‌دهد که پیمکرولیموس در این گروه از بیماران مؤثر بوده و بدون عوارض پوستی شدید دیده شده است.
• مقایسه با هیدروکورتیزون: در یک کارآزمایی رندومایز موازی، کرم پیمکرولیموس 1% با هیدروکورتیزون استات 1% مقایسه شد. نتایج نشان داد که اثربخشی این دو دارو مشابه است، اما پیمکرولیموس با عوارض پوستی کمتر (به‌ویژه آتروفی و نازکی پوست) همراه است. این ویژگی، پیمکرولیموس را به گزینه‌ای ایمن‌تر تبدیل می‌کند.

این نتایج نشان می‌دهد که پیمکرولیموس به‌طور مؤثر و با عوارض جانبی کمتر نسبت به سایر درمان‌ها، به بهبود علائم درماتیت آتوپیک کمک می‌کند.

نحوه مصرف و دوزاژ کرم پیمکرولیموس

کرم پیمکرولیموس یک درمان موضعی موثر برای کاهش التهاب و علائم درماتیت آتوپیک است که با روش مصرف صحیح و رعایت نکات ویژه می‌تواند به بهبود سریع‌تر پوست کمک کند.

دوز مصرف به شرح زیر می باشد:

• بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال: دو بار در روز (صبح و شب) لایه نازکی از کرم را بر روی نواحی آسیب‌دیده بمالید و به‌آرامی ماساژ دهید.
• مدت درمان: معمولاً تا بهبودی علائم، حداکثر 6 هفته. در صورت نیاز، می‌توان پس از یک دوره وقفه دوباره دوره درمان را تکرار کرد.

نحوه مصرف:

• قبل از استفاده از کرم، پوست باید تمیز و خشک باشد.
• از مالیدن بیش از حد یا استفاده از پانسمان محکم روی پوست خودداری کنید.
• از تماس کرم با چشم یا مخاط (مانند دهان یا بینی) خودداری کنید.
• مرطوب‌کننده‌ها باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از استفاده از پیمکرولیموس مصرف شوند.
• کرم پیمکرولیموس نباید روی زخم‌های باز یا پوست‌های عفونت‌کرده استفاده شود.

این دارو باید مطابق با تجویز پزشک و برای مدت زمان مشخص‌شده مصرف شود.

عوارض جانبی کرم پیمکرولیموس

کرم پیمکرولیموس به‌طور کلی دارویی نسبتاً ایمن است، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. این عوارض معمولاً خفیف و گذرا هستند، ولی در برخی افراد ممکن است نیاز به بررسی پزشکی داشته باشند.

• سوزش یا خارش خفیف در محل مصرف (معمولاً در روزهای اول استفاده و به‌صورت موقت)
• گرگرفتگی یا احساس حرارت در پوست
• قرمزی، خشکی یا تحریک پوست
• حساسیت به نور (فتوسنسیویته)
• واکنش‌های آلرژیک پوستی شدید (مانند بثورات گسترده، تورم یا خارش شدید)
• افزایش خطر عفونت‌های ویروسی پوستی (مانند تب‌خال)

در موارد بسیار نادر و بحث‌برانگیز، نگرانی‌هایی درباره ارتباط طولانی‌مدت با سرطان پوست یا لنفوم مطرح شده، اما شواهد قطعی وجود ندارد، به همین دلیل، استفاده طولانی‌مدت بدون نظارت پزشک توصیه نمی‌شود.

اگر علائم شدید یا غیرعادی ظاهر شد، مصرف دارو باید متوقف و به پزشک مراجعه شود.

هشدارها و احتیاط‌ها در مصرف کرم پیمکرولیموس

• حساسیت به نور: در طول مصرف دارو از نور مستقیم خورشید یا لامپ‌های UV اجتناب کنید، زیرا پیمکرولیموس ممکن است پوست را نسبت به نور حساس‌تر کند.
• استفاده طولانی‌مدت: مصرف کرم برای مدت طولانی بدون نظارت پزشکی ممکن است خطرات نادری مانند لنفوم یا سرطان پوست را افزایش دهد، اگرچه هنوز شواهد قطعی در این زمینه وجود ندارد.
• استفاده محدود به مناطق ملتهب: این دارو باید تنها بر روی نواحی ملتهب پوست استفاده شود و نباید روی پوست سالم یا آسیب‌دیده از سوختگی یا زخم‌های باز قرار گیرد.

موارد منع مصرف کرم پیمکرولیموس

• حساسیت (آلرژی): به پیمکرولیموس یا هر یک از مواد تشکیل‌دهنده کرم. علائمی مانند خارش، قرمزی، کهیر یا تورم پس از مصرف نشان‌دهنده حساسیت هستند.
• زخم‌های باز و عفونت‌های فعال: استفاده در مواردی که پوست دچار عفونت یا تب‌خال فعال است، ممکن است منجر به بدتر شدن وضعیت شود.
• افراد با ضعف سیستم ایمنی: مانند بیماران پیوندی یا افرادی با این افراد باید دارو را با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک مصرف کنند.
• کودکان زیر ۲ سال: ایمنی و اثربخشی کرم در این گروه سنی به‌طور کامل اثبات نشده است و مصرف آن باید فقط تحت نظر پزشک باشد.
• سابقه سرطان پوست یا لنفوم: مصرف در این بیماران باید با مشورت دقیق پزشک انجام گیرد، زیرا شواهد نادری در ارتباط با احتمال افزایش خطر این بیماری‌ها وجود دارد.
• بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی درباره ایمنی دارو در این دوران‌ها وجود ندارد. مصرف آن باید تنها در صورت ضرورت و تحت نظر پزشک باشد.

قبل از شروع مصرف کرم پیمکرولیموس، پزشک باید از تمامی شرایط پزشکی و داروهای مصرفی شما مطلع باشد.

نکات پایانی

کرم پیمکرولیموس یک گزینه‌ی درمانی مؤثر، ایمن و قابل‌تحمل برای بیماران مبتلا به اگزمای خفیف تا متوسط است، به‌ویژه برای نواحی حساس یا بیمارانی که از درمان‌های کورتونی نتیجه نگرفته‌اند یا دچار عوارض شده‌اند. اگرچه این دارو بی‌خطر و مفید است، باید با راهنمایی پزشک متخصص و رعایت دستورالعمل‌ها مصرف شود تا بهترین نتیجه با کمترین خطر حاصل گردد.

منبع:

Pimecrolimus Topical