فروپاشی آپارتاید در آفریقای جنوبی و وضعیت فعلی اسرائیل

نحوه ظهور و فروپاشی آپارتاید در آفریقای جنوبی شباهت های زیادی با وضعیت امروز اسرائیل دارد که با بررسی آن می توان بطور نسبی آینده رژیم صهیونیستی را پیش بینی کرد. در رابطه با شرایط ظهور این دو رژیم چند علت به اختصار بیان می شود.

۱- رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی و رژیم صهیونیستی هردو در سال ۱۹۴۸ و با طراحی انگلیس تأسیس شدند. در آفریقای جنوبی تصویب قانون تبعیض نژادی با حمایت نژادپرستان اروپایی بخصوص انگلیس، پنجاه و پنج سال مردم سیاهپوست این کشور را رنج داد و حقوق اساسی میلیون‌ها انسان را پایمال کرد. انگلیس همچنین با صدور بیانیه بالفور در سال ۱۹۱۷ میلادی از ایجاد یک «خانه ملّی برای مردم یهود» در فلسطین حمایت کرد و این امر مقدمه تاسیس رژیم جعلی اسرائیل و آغاز جنایات صهیونیسم در سال ۱۹۴۸ شد.

۲- در تشکیل رژیم نژاد پرست آفریقای جنوبی و اسرائیل، نقش مهاجران کاملا برجسته بود.مهاجران سفیدپوست اروپایی بخصوص از کشورهای هلند،آلمان،فرانسه و انگلیس با اندیشه های نژادپرستانه به آفریقای جنوبی مهاجرت کرده وبا انکار حقوق انسانی سیاهپوستان و رنگین پوستان وتوسل به زور،سلطه خود را در این کشور تثبیت کردند. در تشکیل اسرائیل هم یهودیان مهاجر از روسیه،اتیوپی،اروپا و…نقش عمده داشتند و با اشغال اراضی فلسطین و حمایت کشورهای اروپایی،رژیم غیربومی و دولت مهاجر اسرائیل را ایجاد کردند.

۳- دین، سومین عنصر مشترک در شکل گیری این دو رژیم بود. در آفریقای جنوبی مسیحیت با الهام از پروتستان های کلیسای هلندی، برتری نژادی خود را تثبیت و به اجرای قوانین مبتنی بر آپارتاید مشروعیت بخشید.در اسرائیل نیز صهیونیسم سیاسی با تفسیر انحرافی از آموزه های یهودیت، ناسیونالیسم یهودی را شکل داد و با رویکردی بنیادگرایانه، پیروان این دین را نژاد برتر دانست. صهیونیسم با این رویکرد یهودیان را مالک اصلی سرزمین فلسطین خواند و برای سلب مالکیت از فلسطینیان از انجام هیچ جنایتی رویگردان نشد.

۴- تامین امنیت یکی از بهانه های تاسیس رژیم آپارتاید در دوره جنگ سرد بود؛ بر این اساس مقابله با کمونیسم و شوروی در دستور کار قرار گرفت. هدف اعلامی تاسیس اسرائیل هم تقابل با اعراب که مخالف تاسیس یک سرزمین یهودی بودند،اعلام شد. در واقع هر دو رژیم که به دلیل فقدان مشروعیت با معضلات امنیتی مواجه بودند برای تامین امنیت، جنگ و خشونت با رنگین پوستان در آفریقای جنوبی و فلسطینیان در اراضی اشغالی و همچنین رویارویی با همسایگان خود را مباح دانستند.

در ارتباط با فروپاشی رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی و شباهت های آن با روند فروپاشی اسرائیل نیز به چند موضوع باید توجه کرد.

۱- بعد از ظهور آپارتاید طی سال‌های دهه ۷۰ و۸۰ میلادی، دولت آفریقای جنوبی ساخت شهرک‌های غیرسفیدپوستان (تاون شیپ‌ها) را آغاز کرد. دولت آپارتاید قصد داشت با جداسازی سفیدها از رنگین پوستان، ضریب امنیتی سفیدها را بالا ببرد. این شهرکها بتدریج به مرکز اعتراضات سیاهان علیه دولت تبدیل شد و بدینگونه نوعی انتفاضه به آن شکل که در فلسطین مشاهده می شود در آفریقای جنوبی نیز شکل گرفت. اسرائیل نیز پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، با رویکرد امنیتی ،دست به ایجاد شهرک‌های یهودی نشین در اراضی اشغالی زد و با ارائه سوبسید، تخفیف مالیاتی و خدمات شهری ارزان برای تشویق یهودیان مهاجر به زندگی در این شهرک‌ها مبادرت کرد.ساخت این شهرکها با مخالفت جدی فلسطینیان و وقوع انتفاضه های مختلف مواجه شد.

۲- به دنبال اعتراضات مستمر مردمی در آفریقای جنوبی،مخالفت جامعه بین‌الملل با جنایات رژیم آپارتاید و ساخت شهرکها، آغاز و، علیرغم حمایت انگلیس،فرانسه و آمریکا از آپارتاید، منجر به واکنش سازمان ملل و اعمال تحریم علیه پرتوریا شد. در سال ۱۹۶۲، سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۱۷۶۱ وجود آپارتاید و نقض حقوق بشر در آفریقای جنوبی را به عنوان تهدیدی برای صلح و امنیت دانست. در اسرائیل نیز با افزایش شهرک سازی،شورای امنیت سازمان ملل اعطای مجوز برای شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری را محکوم کرد و حتی سفیر آمریکا نیز این گونه اقدامات تل آویو را یک خطر برای راه‌حل دو دولت در اراضی اشغالی دانست. در اتحادیه اروپا نیز محصولاتی با برچسب اسرائیل تحریم شد و متعاقبا تحریم‌های بیشتر علمی، اقتصادی و حتی در حوزه بازی و سرگرمی علیه اسرائیل اعمال و نهادهای بین المللی بر وجود آپارتاید علیه عرب تباران در اسرائیل صحه گذاشتند. در واقع جنایات مشابه آفریقای جنوبی و اسرائیل، تغییرات اساسی در نگاه جامعه جهانی نسبت به این دو رژیم نژادپرست ایجاد کرد.
۳- بروز اختلافات داخلی در آفریقای جنوبی برای چگونگی مقابله با رنگین پوستان و افزایش اعتراضات مردمی،موجب استعفای پیک بوتا رئیس جمهور جنایتکار آفریقای جنوبی شد و دکلرک، جانشین وی نیز مجبور به آزادی نلسون ماندلا و موافقت با برگزاری همه پرسی برای تعیین نظام آینده آفریقای جنوبی شد. رژیم نژاد پرست اسرائیل نیز به دلیل اختلافات احزاب سیاسی و افزایش موج فزاینده ی اعتصابات و مبارزات مردمی بخصوص پس از روی کار آمدت نتانیاهو، وارد مرحله ی جدیدی شده نمی تواند نسبت به شعارهای «به نژاد پرستی پایان دهید» و «زندانیان سیاسی را آزاد کنید» بی تفاوت باشد.

۴- با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و حمایت از جنبش های ضد نژادپرستی،استقلال نامیبیا و آزادی ماندلا و همچنین اولویت دادن به آزادی فلسطین به عنوان موضوع اول جهان اسلام و تشکیل محور مقاومت، در فروپاشی رژیم آپارتاید تسریع شد و به زوال اسرائیل سرعت بخشید.

نهایتا پس از سال‌ها مبارزه خونبار مردم آفریقای جنوبی با نژادپرستی و مخالفت جامعه جهانی با آپارتاید،دولت این کشور مجبور به برگزاری یک همه پرسی در سال ۱۹۹۲ شد و علیرغم اینکه سیاهان حق شرکت در این همه پرسی را نیافتند اما سفیدپوستان این کشور هم به لغو سیستم آپارتاید رای دادند. شواهدی همچون تشدید انتفاضه در اراضی اشغالی فلسطین،افزایش مخالفت جهانی با شهرک سازی، اوضاع نابسامان داخلی و اراده محور مقاومت، نشان دهنده سرعت یافتن روند فروپاشی صهیونیسم است. بتدریج مردم اراضی اشغالی چه مسلمان،چه مسیحی و چه یهودی برای رها شدن از بی ثباتی،برگزاری همه پرسی که طرح جمهوری اسلامی ایران هم هست را مطالبه خواهد کرد. عمر آپارتاید در آفریقای جنوبی به ۵۰ سال نکشید؛ عمر صهیونیسم در اراضی اشغالی نیز زیر ۷۵ سال خواهد بود و پیش بینی رهبر انقلاب که مبتنی بر واقعیات میدان است، عملی خواهد شد.